ikasleak

Literaturaren koloreak

Hilean behin hartzen dugun dositik aparte, egunotan ustekabean-edo literaturarekin egin dut topo hiruzpalau biderrez segidan.

Blogosferan hasi zen. Blog honetan euskaltegian eman dioten liburu-zerrendatik zeintzuk aukeratu aholku eske dabilen ikaslea lehenengo. (Liburu ezagunak batzuk, euskaltegiko klasikoen zerrenda egiteko moduan gaudela iruditzen zait). Gomendiotxo pare bat eman diot lagunari.

Blog hori Iñaki Muruaren blogrollean dagoela konturatu naiz ondoren, eta Iñakirenean hain zuzen ere, mezu batean aipu hau topatu dut:

...irakurri aditzak, maitatuk bezala, ez duela agintera jasaten. Are, nire irakasle garaietan baieztapen hori praktikan jartzen saiatzen nintzen.

Ondoren, RSSan Camille Fauquetik  mezu berria: Jon Arretxeren Zazpi Kolore liburuko pasartetxo bat. Ondo.

Bazkaltzeko ordua. Irten eta Bilboko Zazpi Kaleetan zehar etxerantz, Joan Santuen elizaren aurrean (Santos Juanes gure artean) halako rastro edo merkatu txikia, misioetarako edo dirua batzen. Zer dago ba?

Mahai batzuen gainean, trastoak, arropak, apaingarriak eta liburuak, denak zaharrak, jendeak emanda. Liburuen mahaian geratu naiz, kolore eta adin guztietakoen artean hara non dagoen Arretxeren Zazpi Koloreren ale bat.

Hartu, zabaldu eta hau ikusi dut:

Erosi egin dut.

Irakasle parrapleroak

Eztabaida interesgarria Francisco Herreraren blogean.
TTT eta STT siglak ekarri dizkigu Herrerak An ELT Notebook blogetik: Teacher Talk Time (irakaslearen mintza-denbora) eta Student Talk Time (ikaslearen mintza-denbora).

Eskola denbora gehiena berbetan ematen duten irakasleak kritikatu ditu. Ikasleek behar duten denbora eta buru-lanen kalterako delakoan.

Emilio Quintanak argudio interesgarriak kontrajarri dizkio. Irakurri eztabaida, mamitsua eta interesgarria.

Eta gero galde diezaiogun geure buruari:

• Zenbat denbora ematen dugu klasean berbaz? Ikasleek baino gehiago?
• Berriketa, hartu-emana sortzen dugu ikasleekin?
• Esaten duguna esanguratsua da? Input egokia da?
• Zelan eskuratzen du ikasleak jarioa?

Mintzapraktikaren kontzeptua aspaldi agertu zen gurean. Klasean praktikatzera eta mihia entrenatzera dedikatzen den denbora. Ikasleak hitz egin behar ei du horrelakoetan... eta irakasleak?

Berbetan mihia astintzen baino ez da ikasten?

Irakasle parrapleroak kaltegarriak dira?

Isildu nadin...

Analízate el TTT por si las moscas (Francisco Herrera)

Argazkia: The Egyptian Parrot God (oskay)

Euskararen eguneko agurra

Euskararen Nazioarteko eguna laster dator, abenduaren 3an hain zuzen.

Bitartean, Argentina eta Uruguaiko euskara ikasle eta irakasleen Gu euskaldunak gara... Argentinakooak bloga aurkitu dut egunotan.

Han ipuinak, istorioak eta testuen artean, egun handia dela eta, hango euskaldunen agurra daukagu.

Biba zuek!

Argentina eta Uruguaiko euskaldunen agurrak.

Nabigatzen

Camile Fauque blogean Euskaraz nabigatzen tailerraren berri eman digute. Bilboko Gabriel Aresti euskaltegiak bere programan antolatzen dituen tailerren artean berria.

Euskararen bidez eta euskaraz teknologia berriak ezagutzea eta lantzea dute helburu.

Bilbo Hiria Irratian elkarrizketa egin diete Iraia irakasle-blogariari eta Maider ikasleari, eta berton kontatu digute blogekin hasi direla. Hain zuzen ere, tailerrerako Euskaraz nabigatzen bloga sortu dute eta hortxe dabiltza, Youtubeko bideoak sartzen hasi direla dirudi. Aurrerantzean bloga elikatzen jarraitzeko asmoa dute, oraingo ikasleekin eta etorriko direnekin.

Une honetan gogoratu dut duela urtebete inguru HABEk zabaldu zuen Internet didaktizatzen: Blogosfera euskararen ikas-irakaskuntzan ikastaroa. Hainbat blog zabaldu ziren derrepentean ikastaroko probak egiteko gehien, baina egia esanda, gehien-gehienek ez dute jarraipenik izan eta une honetan "euskaltegiblogen" panorama ez da ordukoa baino hobea.

Tira, ideia berria ekarri dute Nabigatzen tailer honekin. Internet eta teknologia euskara ikasteko bide modura, ez tresna didaktiko hutsa.

Ea oraingoan blogosfera apur bat gehiago alaitzen dugun.

Martiriak

Zaldieroa atomiko etorri zaigu gaur:

(klikatu irudiaren gainean hobeto ikusteko) 

Ukan rides again

Pixka bat es mucho kanpaina berria aurkeztu du asteon Eusko Jaurlaritzak. Ukan birusa hartu dute berriro ikur horretarako. Bitxoak ez gintuen asko konbentzitu aurrekoan baina ez gaitezen itsusiarekin itsutu eta irakur dezagun oraingo kanpainaren asmoa:

Baztarrikak azaldu du kanapaina euskara jakin arren erabiltzen "ausartzen" ez diren pertsonei zuzenduta dagoela. "Ezer ezarri gabe eta estutu gabe hitz egin behar dute, modu naturalean, horrela denok irabazten dugulako" eta, azken finean, kanpainaren leloak honakoa diolako:"Pixka bat es mucho".

Hemen (pdf. Hau mania!) dauzkazue kanpainaren xehetasunak.

AZK komunikazioa blogean egin digute kanpainaren lehenengo analisi bat.

Ukan birusarenak zeharo indiferente uzten nauen bezalaxe, esan beharra daukat Patxi Baztarrikak zuzentzen duen sailburuordetzaren azken kanpainak bete betean asmatzen duela, ene ustetan. ‘Pixkabatesmucho’ lelopean, bakoitzak bere neurrian, lotsa barik eta eta akatsak akats, euskara erabiltzeko gonbitea datorkigu.

Publizista hauen aldetik harrera ona eduki du kanpaina. Gurera etorrita lehenengo iritzi batzuk irakurri ditugu Santurtziko Udal Euskaltegiaren webgunean, zerbait berria behintzat etorri dela dirudi.

Kanpainaren asmoa euskara apur bat jakin eta errorearen beldurra, ohiturarik ez edo naturaltasun falta dela erabiltzera ausartzen ez dutenei sakadatxoa ematea dela ematen du. Ezagutzatik erabilerarako pausoa aipatzen da. Pauso horretan trabatzen direnak asko ezagutzen ditugu guk, ezta?

Neuk ere esango nuke kanpainak berak haize fresko apur bat dakarkigula, bideoak eta erabili duten umorea estimatzekoak dira, orain arteko kanpainen grazigabekeriaren aldean behintzat.

Asmoa eta ideia hartuta burutazio batzuk:

• Azkenotan sano zabaldu den ideia dabil hor. Ikasturtearen hasiera ekitaldian Moreno Cabrerak halakoa aurkeztu zigun adibidez. Hizkuntza erabiltzeko beharra murritza bada ezagutza murritza nahikoa da erabiltzeko, beraz, hizkuntza-ikaslea ia hasieratik hasi daiteke erabiltzen, euskaldun "osoa" edo EGAduna izan arte itxaron gabe (eta bata edo bestea inoiz izateko helbururik gabe ere bai). Hala da nire ustez ere, baina horrek ez du kenduko euskara naturaltasunez, ohituraz eta abileziaz erabiliko diren komunikazio-sareen beharra.
• Euskara ikasi eta erabiltzeari tentsioa kendu nahi zaio, naturaltasuna eman. Ondo. Nago hala ere, naturaltasuna ez dela epe bateko iraupena duten kanpainekin soilik lortuko. Naturaltasun hori egunean egunekoan lantzeko guneak, aukerak eta laguntza behar dira. Naturaltasuna denbora kontua da azken batean, eta gainera hiztun konpetente asko ere erabiltzeko naturaltasun horren faltan daudela susmatzen dut. Izan ere naturaltasuna egokitasuna, jarioa eta halakoetatik haragoko kontua da, euskara zerbait berezia edo ez ohikoa egiten ari garen sentsazioa barik erabiltzea adibidez.
• Kolektibo handia dabil euskara ikasten eta gure egoeran euskaldun konpetenteek kolektibo horrenganako ardura eurenganatu behar dute duda barik. Ezin ditugu urrunetik ikusi, era "sinpatiko" hutsean. Geu gara haiek espero-behar dituzten hizkuntza transmisoreak neurri handi-handi batean. Baina horren aurretik, guk geuk ere egin behar dugu ahalegina euskara kontu sinpatiko-festiboetatik kontu serioetara eroateko. Hori bai, "patetikoak" izan barik, beti negarretan dabilenak ez du inor norberarengana erakartzen. Atxagaren diskurtso hartatik tiratuta, beharbada, sinpatiko edo patetiko barik, naturalak izatea da gakoa.
• Bistan dago helduen euskalduntzearentzat ere mezua dela hau guztia. Erabiltzea ikastearekin bat etorriko bada, ikasprozesuaren diseinuan islada beharko genuke. Ez da ezer berria, ikuspegi komunikatiboak aspaldian predikatzen duen zerbait da, baina gure kasuan horri erabilera bera sustatzeko ahalegina gehitu behar zaio, eta ez ikasleari praktikatzeko erak emateko soilik, hiztunaren konpetentzia edozein dela ere, hizkuntzaren erabilera ugaltzen eta finkatzen duten komunikazio-sareak eraikitzen ere bai.
  
• Kanpaina sinpatikoa berau duda barik, eta ez diot ironiaz. Baina aurretik dugun lana serio-serio eta luzea da. Espero dezagun Ukan besteko motza ez izatea sikieran.

Bi urte after

Lehenengo blogean duela urte bi idatzi nituen mezuak errepasatzen, orduko Berbalagunan irakurri dut berriro. Berbalagunean hasi nintzenekoa hain zuzen ere. Kontzientzia txarra, jakin mina, ziudadano arruntekin jarduteko gogoa, euskaraz bizimodu normala... Halakoak bota nituen orduan.

Tenporada bi egin ditut Berbalagunean dagoeneko, hirugarrena hasi berria. Eta ordukoak nahiz ordutik honakoak egosten hasita, ondorio antzeko batzuk.

• Jende arrunta bai, jende arrunt asko daukagu euskaraz dabilen mundu honetako partaide izan guran. Uste baino gehiago, eta uste ez den lekuetan askotan. Euskaltzale amorratuak edo euskal militante sutsuak espero zen lekuan, metroan egunero topatzen duzuna bezalako jendea daukazu sarritan. Koadrila txiki hauetan bere modura metroan ibiltzen den beste batekin jarduteko aukera topatzen duena.
• Jende berezia. Berezia ez Berbalaguna izateagatik, edo euskararekin halako tema, zaletasun edo obsesioa edukitzeagatik, ez. Jende gehiagoren berezitasunak ezagutzeko era daukazulako baino. Zer kontatu, zer erakutsi eta zer konpartitu asko aurkitu ditut. Neukan jakin min hura kontu profesionaletatik harago asebete duena.
• Normaltasuna. Euskaraz egitea normal egin da une-leku batzuetan. Une-leku gehiagotan. Eguneroko bizitzan egunerokoago egin zaie batzuei lehen ia salbuespena zena. Natural eta normal. Bolandera barik, baina lotsa barik ere bai.
• Gogoa. Klase jardunak estresa eta nekea ekarri ohi du sarri. Ikasle-irakasle harremana nekosoa izan daiteke, trinkoegia. Hemen, erlaxazioa dago, eta begitandu zait, ikaslea denak estimatu egiten dituela lasaitasun eta informalitate horiek. Dena ezin da izan jarduera estrukturatu, didaktikzatu eta programatua. Bestelako zerbait behar da, alegia.
• Poztasuna. Gure esperientziatik esango nuke mintzapraktika jarduera hauek satisfakzio handia ekarri dietela askori, oso pozik ikusi ditut hainbat. Ez nuen kontrakorik espero, baina hainbesteraino ere ez. Eta deigarriena egin zait laguntzaileen (euskaldun zaharren) satisfakzioa askotan. Euskaldun batzuen bizimoduan aire fresko apur bat sartu izan balitz edo.
• Laguntza. Praktikarekin bakarrik ez da euskara ikasten. Aurrerapauso nabarmenak ikusi ditut berbalagunengan, baina ez berbalagunagatik soilik. Batzuk ikas-prozesuan murgilduta dabiltza, euskaltegian edo euren kontura. Beste batzuk, ikasita daukatena ordenatuz joan direla konturatzen zara. Erraztasuna eta jarioa irabazi dute denek, gehiago-gutxiago, eta gehien bat, hizkuntzarekiko naturaltasuna. Lagungarria izan da, erabakigarria ez nuke esango. Aurretik eta bitartean lana egon da, eta ondoren ere egongo da, eta hori izan da giltzarria, baina praktikaren kantxa beharrezkoa dela baieztatu dut.

Bitartean ikusi dut mintzapraktika jarduerak zabaltzen eta egonkortzen joan direla urte hauetan. Prozesu honetan, orain uste dut ondorioak atera eta praktikaren kontzeptua garatu eta merezi duen seriotasuna emateko sasoia dela. Oraindik inguru askotan ematen ez zaiona, serioenak ei diren inguruetan sarri.

Praktikak atsegina izan behar du, baina ez da jolasa. Ikasteko zein hizkuntza normalizatzeko behar-beharrezkoa da. Horixe izan da neure ondorio nagusia.

Inbertsioa

I. kolegak inspirazioa ekarri dit gaur. Berbalagunekiko kontuetara bueltatzeko parada hain zuzen ere. Haiek euskara gora eta behera jardun zuten lehengo egunean. Guk euskara ikasteaz gaur.

Bi lagunekin ibili naiz gaur. Bi kontu: irakasleak eta dirua.

Pozarren etorri zaigu bat euskaltegitik. Irakaslearentzat loreak baino ez dauka. Inoizko onena. Euskaraz pentsatzen irteten ei da klasetik. Gustura dago, bistan da. Irakaslea ezagututa ez naiz harritu, ez. ;-)

Krashenek aspaldian bota zuen iragazki afektiboarena, eta irakasleak parte handia dauka horretan. Egiten duena sinestu, nahi eta sentitzen duen irakasleak arrakastarako puntu asko dauzka, teknika eta teknologia gutxiago edo gehiagorekin.

Halaxe nabarmendu du beste berbalagunak ere. Komunikatzen duen irakaslea baloratu izan du gehien ikasle ibilibidean, konektatzen duen irakaslea. Irakasleak lotu ditu bere ikas-prozesuaren gorabeherekin.

Teknologiaz-eta hainbeste dihardugun honetan, komunikazioa eta enpatiaren balioa hor dago beti. Ez ahaztu.

Ikasteko ibilibidea dela eta ez dela, atzera egin dugu.

Denbora eman dute biek euskara ikasten. Lau urte batak, hamar besteak, etenak tartean. Baita dirua gastatu ere. 6.000 euro inguru kalkulatu du batek. HABEren azterketak gaindituz gero erdia ere ez luke bueltan hartuko. Langileak dira biak, ez funtzionarioak, euren enpresetan ez dago euskara planik edo ikasteko laguntzarik. Gurasoak ere ez dira, eta Bilbon bizi dira. Hala izanda, HABErena dute dirulaguntza jasotzeko aukera bakarra. Defizita eurentzat, duda barik. Ez da oztopo izan orain arte, baina atsegina ere ez.

Irakasleak bezala, ikasleak ere gogoa eta ilusioa behar izaten ditu, eta honetarako saria lantzean behin botatzen diren loreak baino ez dira izaten.