ikasleak

BBOren haritik, ideiak

Lehengo astekoan ideia batzuk bota ziren han eta hemen. Funtsean, Josuk ederto laburtu duen legez, adar bi: Ikasleei begira zer? Eta irakasleoi begira zer?

Ideien bila hasita, saiatuko naiz inspirazio iturri batzuk zerrendatzen: aukerak, ereduak, tresnak....Zeuek osatzeko edo borobiltzeko.

Ikasleek zer behar/nahi lezakete?

Bi gauza posible: ikasteko baliabideak eta praktika.

Ikasteko baliabide iturri oparoa daukagu Ikasbilen adibidez. Ikasleak zer gehiago, edo beste zer behar luke? Ez dakit galdera honi argi erantzuten. Ikasleren bat badabil hemen inguruan berak pistak ematea eskertuko genuke. Interneten zeren bila ibiltzen zarete?

Pista modura edo, Karrajuan berton klaserako baliabideak atalean EGA eta ariketak dira gehien bilatzen direnak. Ez dakit bilatzaileak ikasleak ala irakasleak diren hala ere.

Praktika bideratzeko sare sozial moduko batzuek funtzionatzen dute beste hizkuntza batzuk praktikatzeko. Hemen dauzkazue nik orain arte del.icio.us-en batu ditudanak. Euskara praktikatzeko ere balio dezakete? Nire ustez hortik pista asko hartu daitezke, eta praktika eta hobeto dakienarekiko komunikazioa izan daitezke ikasleen eskakizunak.

Irakasleak

Irakasleok "klasean zer egin?" galdera hori sozializatzeko bideak aurkitu behar ditugula, eta lehengoan formatoei eta behar izanei buruz bota zirenak aintzat hartuta.

Norberaren materialak zabaltzeko bideak

Testuak. Bota dezagun gehienok testuen edizio eta maketazio programak erabiltzen ditugula: Word, Open Office edo, ausartenen kasuan QuarkXpress edo Freehand-en moduko maketazio eta diseinu programak. Sortzen diren artxiboak ez dira sarean argitaratzen errazak, html-ra ekartzea konplexua izan daitekeelako, edo artxibo handiak sortzen direlako. Horrezaz gainera, paperean inprimatu behar izaten dugu gehienetan. Bide posibleak:

• Testu horiek PDFra ekarri. Gehien bat maketazio programa konplexuekin egindakoak. Horrela formatu bateragarritasuna ziurtatuko genuke. Hala ere, editatzeko aukera asko ere galtzen dira. Honetarako baina, oso soluzio interesgarria Scribd izan daiteke. PDF fitxategiak gorde, erakutsi eta .doc formatuan jaisteko aukera ematen du. Hau editatzeko edo moldatzeko moduak izan daiteke, egia da konbertsioan irudiak galtzen direla, baina testuak nahikoa ondo eskuratu daitezke horrela. Scribd-en aukera interesgarria bestalde, fitxategiak blog edo webgune batean txertatzearena da. Eta, zer esanik ez, word dokumentuak ere konpartitu daitezke han.
• Dokumentuok sarean eskura ipintzeko, bestalde, disko gogor birtualak ditugu ugari han eta hemen. Ale pare bat botatzearren: box.net, xdrive, fabrik... Askoz gehiago daude, eta guztiek ematen dute aukera fitxategiak konpartitzeko. Beraz, ez dut uste, zabaldu nahi izanez gero, geure testuak (materialak, ideiak...) zabaltzeko oztopo handirik dagoenik.

Media fitxategiak. Audio eta bideo fitxategiekin egiten dugu lan gero eta sarriago. Kasu honetan, beharbada, arazo larriena ez da izaten sarean nola konpartitu, disko gogor birtualek honetarako aukera ere ematen digute adibidez, edo P2P sareek ere bai, zer esanik ez podcast-ak egiteko zerbitzuak. Hori fitxategiok dagoeneko nonbait gordeta ez daudenean (Ikasbilen adibidez).

Hala ere, kontuan hartuta, gaur egun oraindino teknologiaren bidezko ikas-ereduak (autoikaskuntzaren ingurukoak adibidez) ez direla ohikoena izaten, arazoa eskola presentzialean erabiltzeko orduan etortzen da. Audio fitxategiekin egia esanda, ez da arazo handirik izaten, mp3 formatua zabaldu denetik sarritan kopiatu baino ez da egin behar izaten. Bideoa izaten da konplexuagoa. Youtube-ren moduko guneetatik bideoak jaistea, oraindik orain, ez da samurra izaten, eta klaseratzea gatxagoa, kalitate minimo batekin behintzat. Konponbide posibleak:

• Ordenagailu eramangarriak erabiltzea. Edukiz gero errazena, baina badakit hau oraindik ez dagoela guztion eskura. Gainera, ordenagailu eramangarrien pantailak ez dira izaten hamabost lagunek batera ikustekoak. Eta bideo-proiektorea ez dago oraindik euskaltegi guztien horniduran sartuta.
• DVDak erabiltzea. Edizio lana egin behar da, eta, denboran baino ez bada ere, luze jotzen du eta, gainera, abilidade tekniko apur bat behar izaten da. Egin ahal da, baina konplexu samarra suertatu daiteke.

Ez zait soluzio errazagorik bururatzen bideoak zabaltzeko. Ez da arazo samurra, baina, egia esanda, beharbada, hain larria ere ez da, jakinda, adibidez, dagoeneko badabiltzala bideo bildumak euskaltegietan (Ikasbilena kasu). Beharbada bideoak ikusteko modua aldatuta ere aukera berriak zabaldu daitezke, hau da, taldekide guztiek ikusi behar dute bideoa elkarrekin eta aldi berean derrigor? Ez dakit ba, beste aukerarik?

Laburbilduz, irakasleok konpartitzeko uste dut baditugula aukerak eta tresnak sarean. Akaso arazo handiena gure ideiei eta jarduerei forma emateko eta zabaltzeko lana hartzearena izan daiteke. Motibazio hori emateko seguruenik, sareak (irakaslearena, ez sare informatikoak) zerbait aportatu behar dio norberari: tresnak, baliabideak, egin duena hobetzeko ideiak, talde-sentimendua, edo, besterik gabe, bere lanagatiko eskerrak.

Hauxe da despedidea

Despedidako sasoian gaude, eskolak amaitzeko astebete inguru, eta ohiko erritua egin diren euskaltegi eta ikasleen jaiak loratuko dira han eta hemen, askori HABEren azterketek umorea hainbestearino garraztu ez badiete behintzat.

Lagin modura Bilboko Elkarlan euskaltegiek (Bilbo Zaharra, Gabriel Aresti, J.M. Zabala) datorren ostegunean, ekainak 21, Bilbon antolatu dutena, eta, bide batez, Elkarlan euskaltegiok atondu duten blogaren berri. Hemen daukazue gonbidapena.

Jai interesgarria dirudi, bertaratzen diren ikasleei gaitasun-agiria emango ei zaie. Doan gainera..

Igual han eta beste jai guztietan askok seguruenik estimatuko lukete azterketa ez gainditzeagatik, galduko duten diru-laguntza konpentsatzearren-edo, trago edo pintxo pare bat ere doan ematea.

gau(-)eskola

Berton aldizkarian Uribarriko gau eskola, euskara musutruk irakurri dut erreportaia baten titularrean.

Uribarriko eskoletan lehengo gau eskolak berreskuratu dituzte. Urte eta erdi martxan daroala, aspaldiko euskara eskolen helburu eta filosofia dauka. Astean bi egun biltzen dira ordu eta erdiz. Unai, Igor eta Aitziber iaz hasi ziren proiektu honekin. Hiru gazte hauek berrogeita hamar ikasleri euskara klaseak ematen dizkiete, musutruk.

Ni ez nago gau(-)eskolen aro mitiko hura barrutik ezagututa. Akorduan daukat Francoren azkenengo urteetan eta hura hil osteko hurrengoetan zelan liburudendetako erakusleihoetan hasi nintzen "Alfabetatzen" eta "Euskalduntzen" izeneko liburu batzuk ikusten, baten bat euskara ikasten hasita zegoela entzun eta liburuotako bat besapean ikusi ere, arratsaldez-edo joaten ziren klasera.

Euskaltegia kontzeptua handik urte batzuetara agertu eta hura nagusitu zen gerora. Gau-eskola haien aipuak sarri entzun ditut hala ere: gure auzoan mila lagunetik gora ibili zirela sasoi batean, klase batean ehun ere egoten zirela, lankideren bati han ikasi zuela entzun, kriston giroa zegoela...

Sarean erreferentzia batzuk aurkitu ditut::

• Elgoibarko Izarraren historia honetan 1966 urtean kokatu dute hasiera.
• Txantreako AEKri buruzko honetan bertako gau-eskola 1970en hasierako urteetan sortu zela diote.
• J.M. Zabala euskaltegiaren historian euskaltegia izango zena 1974-75 urtean gau eskola modura hasi zela.

Google-en bilaketa arin bateko emaitzak baino ez dira izan. Testu idatzietan gehiago egongo dira segurutik. Sarean aurkitu dudan deskribapen hurbilena HABEren aurkezpen honetan dago.

Helduei euskara ikastaldeetan irakastea 60. hamarkadako kontua da. Hasiera haietan, borondate ona eta hizkuntzaren aldeko militantzia ziren nagusi, bai ikasleetan bai irakasleetan. Ez zegoen ia ikasmaterialik, irakasleen prestakuntza oso eskasa zen eta irakasleak, askotan, karreraren bat ikasten ari ziren gazteak izaten ziren eta gauez irakasten zuten ahal zen lekuetan: sototan, elizaren gelatan, kultur erakundeetan… Hortik dator euskara-ikastegiek gau-eskola izena hartu izana.Hasiera hartan gehiago lantzen zuten alfabetatzea euskalduntzea baino.

Herri-mugimendutik sortuak, doakoak, irakasle bolondresekin antolatuak, ilusioa, gogoa...

Uribarrin orduko izpiritua berreskuratu nahi izan dute nonbait. Bilbon berton San Frantzisko auzunean ere egiten da antzeko zerbait. 50 lagun ikasten, gustura dirudienez.

Zer dago bada berreskurapen honen atzetik? Gauza desberdinak seguruenik, nostalgia puntua egon daiteke akaso, baina euskaltegi profesionalizatuek utzi duten hutsuneren bat ere bai. Modulu estandarren zurruntasunak eta prezioek alde batera uzten dituzten hainbati aukera ematea, edo titulu-agirien presioa barik ikasi nahi izatea, edo hurbiltasuna, auzo-giroa..

Euskara serio ikasteko gogo falta esan dezake erretxinen batek. Gutxi dira eta gainera horrela ezin da ganoraz ikasi, teknikoren batek.

Ez da handia mogimendua, ez, eta seguruenik, bolondresekin soilik funtzionatuta, zaila izango du lehengo zabalkundera heltzea. Baina zerbaiten zantzua da.

Aldizkariaren beste artikulu batean handik hur funtzionatzen duen Mahatserriko Berbalagunaren berri ematen digute. Lehengo egunean Donostian Euskal Herrian 1.500 lagun inguru dabiltzala esan ziguten. Hemen ere doakotasuna, bolondresak, giroa, hurbiltasuna... (interesgarria Txerraren artikulu hau).

Agiriak, lan-mundua, hizkuntz-eskakizunak... Horiezaz gainera bestelako eskaera dabil han eta hemen, beharbada antzinako gau-eskolek abiatu zuten bidearen ildo batetik datorrena, inoiz itxi ez zena. Eta euskaltegietako eta euskalduntzearen profesionalok ere aintzat hartu beharko genuke. Ala ez?

argazkia: Iñigo Azkona, Berton.

Bartzelonatik NNN

Bartzelonako Plugin <em></em> Not Found ikasleen bideoa. Nor Nori Nork

Errealitatea? Fikzioa? Kointzidentzia?

Plugin <em></em> Not Found. Bideo gehiago egin dituzte.

Oharra: Internet Explorer erabiltzen baduzu arazoak eduki ditzakezu bideoak ikusteko. Horrela bada, joan helbide honetara: Plugin <em></em> Not Found
Edo Plugin <em></em> Not Found erabili.

Ohiko topikoak hizkuntza ikasteaz eta wikia

FriendsAbroaden ikasteko aholkuen atala daukate. Artikulu bakarra dago, Las concepciones más comunes sobre el aprendizaje de idiomas: ¿Acertadas o equivocadas? Stavroula Varellak sinaten du (artikulua ingelesez agertuko zaizue seguruenik, erregistratuz gero hizkuntza gehiagotan irakurtzeko aukera emango dizue. Kopiatu egingo nuke, baina copyright-a dauka.)

Halako artikulu landu-mamitsua espero baduzue, ez irakurri. Ikasleei hizkuntza ikasteari buruz han eta hemen dabiltzan topiko batzuen inguruko informazioa baino ez da, argi eta erraz azalduta. Ikaslearekin hizkuntza ikasteak ekartzen dituen arazoez hitz egiteko lagungarria izan daiteke. Hauek dira aipatzen dituzten topikoak:

1. Zenbat eta gazteago hasi, hobeto ikasiko dugu. Ez omen dago zertan, edo behintzat ez dago froga argirik. Honetaz artikulu interesgarria plazaratu zuen Josu Peralesek Hizpide55ean.
2. Ikaslea zenbat eta adimentsuago, arrakasta gehiago. Adimen klase asko daude, eta test-etan neurtzen dena ez da hizkuntza ikastean erabiltzen den bakarra.
3. Sekulako motibazioa behar da. Hau egia da, baina ez etsitzeko aitzakia.
4. Beste ikasle batzuekin gustura praktikatzen dut, baina haien erroreak kopiatzeko beldur naiz. Ikerketa batzuen arabera ikasleak ikaskideekin jardutean irakaslearekin baino errore gutxiago egiten ditu.
5. Ez daukat klasera joateko astirik, baina zer-noiz ikasi behar dudan jakiteko laguntza behar dut. Dirudienez gauza batzuk beste batzuen aurretik ikasten dira beti, programak dioena dioela, gainera ikaslearekin jardutean hiztun konpetenteak bere hizkera egokitzen du normalean.
6. Hainbat klasetara joan naiz, baina ematen dit ezin ditudala gauza asko "ikasi". Hori normala da, edozer ikastean. Ez dugu ikasten "irakasten" diguten guztia, eta ikasten dugun guztia ez da "irakatsi" digutena izaten.
7. Hiztegi berria ikasteko era bakarra irakurtzea da. Topiko hau nik neuk orain arte ez dut hain entzunda eduki, baina honek dioenez, arazo handiena hizkuntz-ikasleak ezin duela testu asko irakurri. Edozelan ere, hizkuntza berriaren ingurunean murgiltzen garen bestelako jardueretan ere ikasten ei da hiztegia.
8. Hiztegi mugatua daukat, ezin dut inorekin elkarrizketan aritu. Saiatzea da gakoa. 1000 hitzekin nahikoa ei da, eta ez dira hainbeste.
9. Hizkuntza batzuk oso zailak dira. Edo nire hizkuntzaren antza daukaten hizkuntza errazago eta arinago ikasiko dut. Lehenengo partea ezaguna egiten zaigu, ezta? Hizkuntza zailik edo errazik ez dagoela diote hizkuntzalariek. Norberak daukan pertzepzioa edo ama-hizkuntza eta ikasi nahi den hizkuntzaren arteko aldeek eragina eduki dezakete. Hala ere, urruntasun linguistiko horrek badirudi ez daukala hainbesteko eraginik.
10. Irakasle onena jatorrizko hiztuna, natiboa. Ez dago hain argi. Jatorrizko hiztuna ez den irakasleak askotan hobeto ulertzen ditu ikaslearen arazoak eta ahalegina.

Ez dakit hauek ote diren azaltzen zaizkigun topiko guztiak, seguruenik ez. Ezta dioten guztiarekin ados zaudeten. Ideia okurritu zait.

Wikia (ikasteko aukera)

Wikiei buruz asko egiten da berba azkenotan. Ez dakit kontzeptua argi daukazuen. Oso sinplea. Web orria ipintzen da sarean eta edonori ematen zaio aukera editatzeko eta osatzeko. Hau da, askoren artean idatzi ahal dugu dokumentua: osatu, zuzendu, aldatu, hobetu.

Erraz-erraza da. Askok probatu nahi izango duzue. Eta hau aukera ona izan daiteke guztion artean zerrenda osatzeko.

Euskara ikasteaz entzuten ditugun topikoak eta okerreko usteak, eta haientzako erantzuna.

Aspaldian daukagu kontua wikiespaces-en erabili barik. Karrajuan ere wiki irekia ipini nahi dut baina oraindino ez naiz jarri (zer uste duzue? ez ginela ausartuko?). http://karrajua.wikispaces.com/Hizkuntza+ikastearen+inguruko+topikoak helbidean Stavroula Varellaren zerrenda hori ipiniko dut eta han, osatzeko edo aldatzeko aukera daukazue. Entzuten dituzuenak, zeuen ekarpenak, ideiak...

Zelan?

• Idazteko goian eskuman dagoen "edit this page" botoia sakatu baino ez duzu egin behar, eta gordetzeko "save" botoia. Ingelesa horrenbeste jakingo dugu, ezta?
• Idatzi beldur barik. Aurreko bertsioak gorde egiten dira, ez da ezer galtzen. Eta beti dago zuzentzeko modua.
• Ez duzu erregistratu behar. Erabiltzaile anonimo modura ere idatzi ahal duzu. Gainera hau proba da, ez duzu inoren lana galduko.
• Orain arte nork-zer-noiz idatzi duen ikusi nahi baduzu dokumentuaren historiara joan zaitezke eta bilakaera eta bertsio desberdinak ikusi.
• Dudaren bat badaukazu mezu honen erantzunetan edo wikiaren dokumentu haren komentarioetan ere bota ahal duzu. Erantzuten saiatuko gara, geu edo beste edonor (bai, ezta?).

Animatu, kontu polita irten daiteke eta. Gainera orain formazio saioen sasoian sartzeko gaudela, hemen daukazu wikiaren inguruko "ikastaro" %100 praktikoa, debalde, eta inora joan behar barik.

Hemendik jarraitu ahal dituzue wikien aldaketak:

Ohiko erroreak hizkuntzak ikastean

Prokastineo teknolingusitiko honetan sartuta ez dakit dagoeneko zenbat 2.0 zerbitzutan zabaldu dudan kontua probatzeko edo ikusteko. Haien artean hizkuntza praktikatzeko sare sozial batzuetan. Badakizue, sartu, begiratu, apur bat endredatu eta ahaztu. Baina gero sorpresak etortzen dira. Gaur FriendsAbroad saretik mezua etorri zait, italiar batek gaztelania praktikatu nahi du nirekin. Ene! Hasiera baten mesfidantza (euskalduna izatea zer den!), profila ikusi, ummmm! Gero, zalantza, gaztelania praktikatzeko "mintzalagun" ona ote naiz? Azkenean gonbidapenari erantzun diot, ea ba! keletxes! (bilbainoa izatea zer den!).

Total, FriendsAbroaden murgildu naiz apur batean, zelan funtzionatzen duen jakiteko sikieran, eta hango blogean Michael Gabrikow-en artikulu hau aurkitu dut. Gustatu egin zait, ez zait berria iruditu, baina aipagarria bai, dekalogo baten antzera aurkezteko modukoa:

6 Common Mistakes Made in Language Learning (Ohiko 6 errore hizkuntzak ikastean)

Laburtuta (eta halan-holan itzulita seguruenik)

1. Hizkuntza zientzia bat bezala ikastea: hizkuntza trebetasuna da, ez ezagutza soila.
2. Ikasprozesuan etenaldi luzeak egitea: jarraikortasuna behar da.
3. Arinegi ikastea: edo arinegi ikasi nahi izatea, presarekin.
4. Ikasteko metodo "teorikoak" baino ez erabiltzea. Praktika behar da, lagunok!
5. Dibertimendurik ez, "lan eta lan eta lan" teknika erabiltzea. Erlaxazio uneetan ere ikasten da.
6. Ikastearen monotonia. Ikasteko denbora behar da, eta arrisku hori hor dago beti.

Sinplea, guk askotan ikusitakoa seguruenik. Eta esandakoa, ezta?

Bide batez, Gabrikow horren peskizan leku bitxi hau aurkitu dut: www.internetpolyglot.com.

Ondo ulertu badut, hiztegia ikasi eta gogoratzeko teknikak eskaintzen dituen gunea. Hemen daukazue adibide bat. Hitz zerrenda ingelesez eta alboan gaztelaniazko itzulpena. Bakoitzaren ondoan, hitz horren irudiak eta argazkiak eta Google-en hitz hori sartuta agertzen diren emaitzak (linkak, bideoak,..), baita audio artxiboak ere. Interesagarria eta bitxia.

Mintzalaguna Gasteizen

Vitoria apoya un plan para hablar euskera fuera de las aulas [Noticias de Alava]

El programa municipal va dirigido a ciudadanos con conocimientos del idioma
Mintzalaguna comenzará a funcionar el próximo ejercicio con una participación compuesta por un centener de personas

Gasteizetik dator notizia. Geu Gasteiz elkarteak eta bertako euskaltegiek hitzarmena sinatu dute Udalarekin. Datorren ikasturtean hasiko da martxan.

Komentatzeko detailetxoa (eta ez hitzarmena sinatu duen udala zein alderdiren eskuetan dagoen): euskarazko hedabideetan ez dut honen aipamenik aurkitu.

Barnetegia Big Brother

Katxondeoa zabaldu da ELEren inguruko blogosferan albiste honekin: Nominado por no saber español.

Bai Big Brother estiloko lehiaketa da, Finlandiako YLE telebistak eta Zodiak  Television-ek ekoiztuta. Lehiakideak hizkuntza ikasleak, hizkuntza egiten den herrira eraman eta galbahea pasatu eta txartoen dabilena nominatuta. Finlandiako audientzietan goian jarri da lehiaketa Italian egin zuten aurreko edizioan, eta orain Salamancara doaz gaztelania ikastera.

Gogoratu duzue, ezta? ETBk duela hiru urte antolatu zuen Barnetegia. Hura, berriz, arraskata handirik gabe joan zela dirudi. Bigarren ediziorik ez dute egin behintzat, eta gainera, ETBk ohi duenaren kontra, ez dute lehengo programarik errepikatu.

AEKri materialak egitea enkargatu ziguten, eta oraindik daude sarean. Hemen dauzkazue PDFn jaisteko moduan.

Barre egiteko motiboa izaten dira honako lehiketa eta reality-ak, asuntuari buelta serioa eman dakioke hala ere.

Teknologia berrien temarekin gabiltzala, gutxitan gogoratzen dugu hedabide handiek hizkuntzaren ikaskuntza sustatzen egin dezaketen lana. ETBn berton saio batzuk egon dira orain arte, Bai Horixe! edo Balinda gogoratzen ditut adibidez. Telebistak abilidade berezia dauka, asmatuz gero, jendea gai baten inguruan jardunarazteko, euskara edo euskara ikastea izan liteke bat.

Kontuan hartu, azkenengo urteotan ia-euskaldunak deitzen den kolektibo soziala asko hazi dela, euskaldun "osoak" baino gehiago dira leku askotan. Publiko berria irabazteko aukera nonbait.

Tira, hemengo telebistetan Finlandiako horren arrakasta edukiko lukeen halako zerbaitek ez liguke batere kalterik egingo, ezta?

Akaso Osakidetzako azterketen inguruko reality-talkshow-dokudrama moduko bat. Hartu ideia trankil, badakizue,... CC.