berbalaguna

Nola deitu?

Galdera lerdo pare bat gaur geure herritik zabaldu den albiste bat dela eta.

• Zelan deitu hizkuntzen irakaskuntzan aspaldi, eta euskararen munduan eta Bilbon berton duela 7 urtetik abian dagoen jarduerari "euskararen erabilera sustatzeko ekimen ludiko berritzaile bat" bataiatzeari?
• Zer esan "...novedosa iniciativa importada de Cataluña" irakurrita hau burura datorrenean?
• Eta "...bikotekideek eskuragarri izango dituzte blog bat eta foro bat, programa berritzaile honen nondik norakoak beste parte hartzaileekin trukatzeko." azken-azkenengo nobedade modura aurkezten denean?
• Eta nobedadearen nobedadearen izen nobedosoagoa aspaldiko nobedadeen kaxan aurkitzen duzunean?
• Eta zer esan amabilitatea eta gizalegea eskatu eta eskatu dabilenak horren amabilitate eta gizalege gutxi erakusten duenean?

Ez pentsatu txarto lagunok, hain maltzurra ez da inor hemen. Informazio falta apur bat, beste barik (bai, ezta?).

2.0 laguntza apur bat emango diegu. Klikatu hemen.

PD: bide batez, baten bat galtzen hasi bada.

Mintza eguna 2008 Getxon

Gauza asko asteon, eta ez da amaitu gainera. Ospakizun berezia daukagu larunbat honetan eta ez aipatzea bekatu larria izango litzateke: Mintza Eguna.

Iruñea eta Donostiarako buelta egin ostean Bizkaiko kostara aurten, Getxora. Programa polita prestatu dute EGIZUkoek, eta beraien nahiz lagunartean berriketan jarduten dugun guztion izenean ausartuko naiz gonbidapena luzatzen.

Esan bezala, programa polita Algortako Portu Zaharrean hasita, zizerone handiak eta giroa tamainakoa seguruenik.

Metroak bidean uzten ez bagaitu, hantxe izango gara urte guztian zehar ondo koipeztutako mingainak soltatzen.

Hemen behean daukazue programa eta mapa:

Berriketan zuzendu

Voces en español blog-podcast interesgarriaren artikulua ekarri genuen duela gutxi hizkuntz-elkartrukeak edo mintzalagunei buruz. Ordukoan mintzakide batentzako 5 galdera planteatzen ziren, oraingoan zuzenketa egiteko lau era 4 maneras corregir a tu intercambio mezuan. Orduan bezala artikuluaren itzulpen/remix librea egiten saiatuko naiz. Artikuluan eta hemen esaten denarekin konforme egon daiteke edo ez, hori da grazia.

1. Ez esan inoiz "hori euskara txarra da", edo "txarto dago". Entzuten duenak txarra/gaizki/txarto entzuten du gehien bat. Hobeto "Ez da horrela esaten", "Naturalagoa da horrela...", edo "Nik horrela esango nuke..." Ezta?
2. Ez eten mintzakideari zerbait kontatzen ari denean. Arrisku handia dago haria galdu eta hizkuntzari buruz hitz egiten amaitzeko. Apur bat ondo dago, baina betiko monotema aspergarri egiten da akabuan. Lagundu hitz baten bila badabil edo esaldia amaitu ezinik, baina ez eten berriketaren erritmoa.
3. Ezinbesteko zuzenketak baino ez egin momentuan. Ulertzea benetan oztopatzen duten erroreak, nahasgarriak suertatzen direnak, horiek momentuan zuzendu beharko dira, baina bestela, errore txikiak badira, amaitu arte itxaron ahal da komentatzeko.
4. Mintzakidearen merituak bilatu eta azpimarratu. Errorei begira ibili beharrean egin dezagun ahalegina ondo egiten duenari erreparatzeko (ez da hain zaila, ez, erroreen artean ondo esandako gauzak gehiago izaten dira). Ez dago batere soberan beraz lantzean behin loretxoren bat botatzea, mintzalagunak esperientzia positiboa izan dela sentitu dezan, eta hurrengora animo berriekin etor dadin. Dena dela ez pasatu koipea ematen!! Berari barrez ari garela pentsatuko du eta.

Zuzenketarena ez da kontu samurra mintzalagunen eta euskara ikasleen artean. Kike Amonarrizek lehengoan kontatu ziguna etorri zait akordura, Bizkaiko herri bateko guraso batek esanda: "El euskera es una lengua que todo el mundo te corrige, y cada uno te dice una cosa" (Euskara jende guztiak zuzentzen dizun hizkuntza da, eta bakoitzak gauza desberdina esaten dizu). Bai, dotrina asko dabiltza gure hizkuntzaren inguruan, eta ikasten dabilenari ez zaio batere komeni segurtasun faltsurik. Seguruenik bera izango da kapaz ondorioak ateratzeko.

Neure esperientziatik berbalagunean behintzat ez dut izaten zuzentzen ibiltzeko animo berezirik. Beharbada klase batean desberdina izan daiteke. Baliteke batzuk norbaitek zuzentzeko gogoarekin etortzea, zilegi da, baina mintzalagunak ez du zertan izan irakasle, eta irakasle papera hartzen bada, laster dator galdera madarikatua: Nola esaten da...? Eta orduan berriro pizten zait itzultzaileenganako miresmena.

Argakia: Egizu.

Enkarterriko Berbalagunak antolatutako “Euskararen gidabaimena” jokoa sekulako parte hartzearekin abiatu da

Enkarterriko Berbalagun proiektuak antolatu duen “Euskararen gidabaimena” jokoa martxan dago. Martxoaren 3an hasi zen eta ekainaren 6ra arte iraungo du. Arrakasta handiarekin hasi da gainera, 204 lagun ari baitira jokoan parte hartzen hasiera-hasieratik. Zalla, Balmaseda, Gueñes, Artzentales, Karrantza, Sopuerta, Gordexola, eta Alonsotegiko jokalariak dira gehienak, baina Bilboko eta Ezkerraldeko jokalariak ere badaude. Joko honek euskararen erabilera bultzatzea du xede, modu parte hartzaile eta umoretsuan, eta aldi berean euskaldunei elkar ezagutzeko aukera gehiago ematea. Horrekin batera, euskaldunen hizkuntza ohituren aldaketa bultzatu nahi da, Enkarterrin ere euskaraz bizi ahal dela erakutsiz.

Jokoa martxan jartzeko Berbalagun batzordeaz gain (Mankomunitate, Balmaseda, Gordexola, Sopuerta eta Zallako Euskara zerbitzua, Enkarterriko AEK eta Udal euskaltegia), Enkarterriko eragile desberdinekin egin dugu lan, besteak beste, Txotx Euskara Taldea, Ekintza Gazte Taldea, Hodoibaltza Euskara Taldea, eta jakina, Enkarterriko euskaldun eta euskaltzaleekin. Era berean, ezinbestekoa izango da denda eta komertzio txikien laguntza, haiek jokoan parte hartzen duten heinean euskaldunei eguneroko bizitzan euskaraz egiteko aukera gehiago emango baitizkiete.

Euskararen gidabaimena jokoa, oso erraza da. Jokalari bakoitzari, euro baten truke, 12 puntuko gidabaimena eta txapa bat banatuko zaizkio. Puntuak mantentzeko era bakarra jolasten ari diren lagunekin euskaraz mintzatzea da. Jokoak irauten duen bitartean derrigorrezkoa izango da gidabaimena eta txapa aldean eramatea, azken honekin jolaskideak identifikatzea posible izango da.

Jolasten ari den edonork, kendu ahal ditu puntuak, baldin eta txapa eramaten duen. Gidabaimena aldean eramaten ez duenari puntu bat kenduko zaio, beraz jokalari batek euskaraz egiten ez badu eta gainera ez badu gidabaimena aldean eramaten bi puntu galduko lituzke.

Puntuak kentzeko bi modu daude: momentuan, jolaskideari gidabaimena eskatuz, eta puntua kenduz edo “salaketa” jarriz telefonoz (946 670 312) edo e-postaz (enkarterri@aek.org).

Puntuak galdu ahal dira baina baita berreskuratu ere, eskualdean egiten diren euskarazko ekintza gehienetan parte hartuz edo jolaskide berriak aurkituz. Puntu gehien dituzten pertsonek irabaziko dute, berdinketa egonez gero, jolaskideei kendutako puntu kopurua kontuan hartuko da. Zenbat eta puntu gehiago kendu hobeto. Inork ezingo ditu 12 puntu baino gehiago eduki.

Irabazleek sari bikainak eramango dituzte: asteburu pasak, afariak, GPS-ak, eta abar.

Ideia Balmasedan jaio zen, Ekintza gazte taldeak antolatu zuen joko hau lehenengoz, haien artean euskararen presentzia areagotzeko. Jokoak oso harrera ona izan zuen, baina jarraipen eza zela eta bertan behera geratu zen. Orduan pentsatu zen jokoa Enkarterri mailan antolatu ahal zela, jarraipena eta parte hartzea handituz.

Jokoaren hasiera: Martxoaren 3a | Jokoaren bukaera: Ekainaren 6a

Izena emateko epe gehiago:

• apirilaren 14tik 18ra (jokoa 8 punturekin hasiko da)
• maiatzaren 5etik 9ra (jokoa 6 punturekin hasiko da)

Onintze Furundarena Mugarra, Miren Sanz Fika.

Enkarterriko Berbalagun: 946 670 312, enkarterri@aek.org

5 galdera mintzalagun batentzat

Mintzalagunak, berbalagunak, mintzakideak, hizkuntz-bikoteak, hizkuntz-bolondresak, hizkuntz-trukea... Mintza-praktika programak ez dira gure asmakizuna, ezta gauza berria ere. Mingaina astindu beharra hizkuntza ikastearekin batera datorren behar izana izan ohi da, eta irtenbide ezberdinak eta ugari eman izan zaizkio aspaldian.

Munduan mintza-praktikarako erarik ezagunenetako bat hizkuntz-trukeak izaten dira. Badakizue, pertsona bi batzen dira, hizkuntza desberdinetako hiztunak, bata bestearen hizkuntza txandaka praktikatzeko.

Voces en español blogean hizkuntz-trukeetan hasiera batetik esperientzia ahalik eta aberasgarrien egiteko planteatu beharreko bost galdera proposatu dizkigute 5 Preguntas para tu intercambio mezuan. Gure mintzalaguneetarako ere baliagarriak izan daitezke ikuturen bat eginda, laguntzaile-euskaldunzahar paperean dagoenarentzat gehien bat:

1. Zergatik mintzalagun? Zer espero duzu? Zer lortuko duzula uste duzu? Zertan laguntzea nahi duzu? Berriketan egitea baino ez dela nahi pentsatzeko joera dago. Horren atzetik motibazio berdinak egon ohi dira hala ere, klase guztietakoak: euskaltzaletasuna, agiriak, lana, jakinmina. Baina baita bestelako interesak ere: harremanak, erlaxatzea, dibertitzea, deskonektatzea...
2. Lehenengo aldia da? Aurreko esperientziak baliagarriak izaten dira oraingoan arrakasta izateko. Zailtasunak, jarrerak, hitz egiteko txanden errespetua, pertsonekiko konexioa, hizkera.
3. Non, noiz, nola? Berba egitea da kontua, eta tentsioak eta zailtasunak uxatzea komenigarria izaten da. Artikuluan taberna zaratatsuak saihestea gomendatzen digute. Nik neuk ere neure esperientziatik berdin gomendatuko nuke, hala ere, musikaren erritmoarekin mihia errazago astintzen duenik ere badago. Leku ezezagun edo ez ohikoek hasiera batean uzkurtu egin ditzakete berbalagun berriak. Edozelan ere, garrantzitsuena gustuko ingurune batean jardutea izaten dela esango nuke.
   
4. Ikasten ari zara? Solaskidearen maila ezagutzea komeni da, jakina, norberak bere hizkera egokitzen saiatzeko. Puntu interesgarria aipatzen dute blogean: mintzapraktikak ez du klasea bihurtu behar. Batzuk debaldeko eskolen bila ei datoz. Baliteke, nik neuk argi ikusten dut mintzapraktikak soilik ezin dituela klasea edo bestelako ikaskuntza-jarduerak ordezkatu. Hau da, inork ez dezala pentsa mintzalaguna debaldeko euskaltegia dela. Ez da, eta berbalagunak ez du zertan izan irakaslea. Zalantzaren bat argitzeko prest egongo da seguruenik, baina bera ere lasai jardutera doa, ez klasea ematera. Anekdotaren bat kontatu didate hala ere, irakasle lana gustuko duen berbalagunen batena eta saioak klaseak balira bezala presatzen dituena. Ez dakit ba! Besteren bat ezagutu dut berriz, berriketarako gaiak proposatzeko irakurgai edo prentsako errekorteren batekin joaten dena, norberak daukan berriketarako gaitasunaren arabera, interesgarria izan daiteke azken bide hau askorentzat. Edozelan ere, uste dut informaltasun giroa gordetzeko ahalegina egitea komeni dela.
5. Onartzen dituzu zuzenketak? Askorentzat ez da erosoa izaten berba egin ahala norbait alboan zuzentzen edukitzea. Beste batzuek berriz, estimatu egiten dute. Erreparatu beharreko kontua dudarik ez. Ahaztu barik zuzenketak egiteko era desberdinak daudela: zuzenketa zuzen-torpederoa, trabatzen denari esaldia-hitza amaitzea, esan dena ondo entzun ez balitz bezala ondo errepikatzea... Jakina, zuzenketak egiten ditugunean sarri tonoa izaten da garrantzitsuagoa zuzenketa egiteko estiloa baino. A! eta kontuz baten bat hasten bada "...ba niri irakasleak esan zidan...", euskaldunon arteko korporatibismoa zer hauskorra den agerian utzi nahi ez badugu. ;)

Azken batean, nire ustez, partaideak konfidantza giroan, erlaxatuta eta elkarrekin gustura jardutea da kontua, eta gauza banalak akaso baino interesgarriak ekartzea. Kike Amonarrizek dioen bezala, euskara eskuragarria eta erakargarria egitea.

Beste galderarik edo aholkurik bururatzen zaizue? Edo aurrekoari zuzentzekorik? Bota ba!

Argazkia: Mintzapraktika.org

Bi errepidean: Mintzalagunak eta barnetegiak

Lankide batek bidali dit abisua: Lazkaoko barnetegia eta Mintzalagun ekimena aztergai, asteleheneko "Bi Errepidean" saioan.

Gaur gauean ETB1en, Bi Errepidean saioan beraz:

Euskara ikasteko modu bat baino gehiago daude. Barnetegiak adibidez, epe laburrean aurrerapauso handiak egiteko tresna dira. Baina ez da gure hizkuntza ikasteko bide bakarra. Mintzalagun sistemak esaterako, euskara norberaren eguneroko bizitzan txertatzeko aukera eskaintzen du. Urko Aristi eta Alex Sardui euskara ikasteko bide horiek hautatu dituzten bi emakumerekin egongo dira asteleheneko “Bi Errepidean” saioan.

Protagonistetako bat Martina Urrutia da. Sustrai nafarrak dituen iruindar hau Lazkaoko Maizpide barnetegian ari da ikasten. Lau hizkuntza dakizki eta orain euskara ikastea erabaki du. 15 urte dira Normandian bizi dela eta Euskal Herrira itzuli da bere jatorrizko hizkuntza ezagutzera. Urkok egun batez biziko du barnetegiko ikasleen bizitza. Klaseak, elkarbizitza, zurrumurruak eta parrandak biziko ditu Martina eta barnetegiko lagunekin batera.

Alex Sarduik Rocio Luces Goñiren eguneroko bizitza ezagutuko du. Mintzalagun sistema antolatzeko ardura du Rociok eta Sarduik bere lanean lagunduko dio. Uruguayen hazia eta hezia da baina, aiton-amonak nafarrak zituela eta, umetan hasi zen euskara ikasten. Orain bost urte etorri zen Euskal Herrira eta duela hiru urte hasi zen Algortako euskara elkartean lanean. Bi mintzalagunekin egongo dira Alex eta Rocio. Gure hizkuntza edonorekin egunero erabili daitekeela ikusi ahal izango dugu.

Euskara inoiz baino gehiago, mihian izango dute astelehenean Alex Sarduik eta Urko Aristik, ETB-1en, 23:15ean.

Ea baten batek grabatzen digun.

Bi urte after

Lehenengo blogean duela urte bi idatzi nituen mezuak errepasatzen, orduko Berbalagunan irakurri dut berriro. Berbalagunean hasi nintzenekoa hain zuzen ere. Kontzientzia txarra, jakin mina, ziudadano arruntekin jarduteko gogoa, euskaraz bizimodu normala... Halakoak bota nituen orduan.

Tenporada bi egin ditut Berbalagunean dagoeneko, hirugarrena hasi berria. Eta ordukoak nahiz ordutik honakoak egosten hasita, ondorio antzeko batzuk.

• Jende arrunta bai, jende arrunt asko daukagu euskaraz dabilen mundu honetako partaide izan guran. Uste baino gehiago, eta uste ez den lekuetan askotan. Euskaltzale amorratuak edo euskal militante sutsuak espero zen lekuan, metroan egunero topatzen duzuna bezalako jendea daukazu sarritan. Koadrila txiki hauetan bere modura metroan ibiltzen den beste batekin jarduteko aukera topatzen duena.
• Jende berezia. Berezia ez Berbalaguna izateagatik, edo euskararekin halako tema, zaletasun edo obsesioa edukitzeagatik, ez. Jende gehiagoren berezitasunak ezagutzeko era daukazulako baino. Zer kontatu, zer erakutsi eta zer konpartitu asko aurkitu ditut. Neukan jakin min hura kontu profesionaletatik harago asebete duena.
• Normaltasuna. Euskaraz egitea normal egin da une-leku batzuetan. Une-leku gehiagotan. Eguneroko bizitzan egunerokoago egin zaie batzuei lehen ia salbuespena zena. Natural eta normal. Bolandera barik, baina lotsa barik ere bai.
• Gogoa. Klase jardunak estresa eta nekea ekarri ohi du sarri. Ikasle-irakasle harremana nekosoa izan daiteke, trinkoegia. Hemen, erlaxazioa dago, eta begitandu zait, ikaslea denak estimatu egiten dituela lasaitasun eta informalitate horiek. Dena ezin da izan jarduera estrukturatu, didaktikzatu eta programatua. Bestelako zerbait behar da, alegia.
• Poztasuna. Gure esperientziatik esango nuke mintzapraktika jarduera hauek satisfakzio handia ekarri dietela askori, oso pozik ikusi ditut hainbat. Ez nuen kontrakorik espero, baina hainbesteraino ere ez. Eta deigarriena egin zait laguntzaileen (euskaldun zaharren) satisfakzioa askotan. Euskaldun batzuen bizimoduan aire fresko apur bat sartu izan balitz edo.
• Laguntza. Praktikarekin bakarrik ez da euskara ikasten. Aurrerapauso nabarmenak ikusi ditut berbalagunengan, baina ez berbalagunagatik soilik. Batzuk ikas-prozesuan murgilduta dabiltza, euskaltegian edo euren kontura. Beste batzuk, ikasita daukatena ordenatuz joan direla konturatzen zara. Erraztasuna eta jarioa irabazi dute denek, gehiago-gutxiago, eta gehien bat, hizkuntzarekiko naturaltasuna. Lagungarria izan da, erabakigarria ez nuke esango. Aurretik eta bitartean lana egon da, eta ondoren ere egongo da, eta hori izan da giltzarria, baina praktikaren kantxa beharrezkoa dela baieztatu dut.

Bitartean ikusi dut mintzapraktika jarduerak zabaltzen eta egonkortzen joan direla urte hauetan. Prozesu honetan, orain uste dut ondorioak atera eta praktikaren kontzeptua garatu eta merezi duen seriotasuna emateko sasoia dela. Oraindik inguru askotan ematen ez zaiona, serioenak ei diren inguruetan sarri.

Praktikak atsegina izan behar du, baina ez da jolasa. Ikasteko zein hizkuntza normalizatzeko behar-beharrezkoa da. Horixe izan da neure ondorio nagusia.

Inbertsioa

I. kolegak inspirazioa ekarri dit gaur. Berbalagunekiko kontuetara bueltatzeko parada hain zuzen ere. Haiek euskara gora eta behera jardun zuten lehengo egunean. Guk euskara ikasteaz gaur.

Bi lagunekin ibili naiz gaur. Bi kontu: irakasleak eta dirua.

Pozarren etorri zaigu bat euskaltegitik. Irakaslearentzat loreak baino ez dauka. Inoizko onena. Euskaraz pentsatzen irteten ei da klasetik. Gustura dago, bistan da. Irakaslea ezagututa ez naiz harritu, ez. ;-)

Krashenek aspaldian bota zuen iragazki afektiboarena, eta irakasleak parte handia dauka horretan. Egiten duena sinestu, nahi eta sentitzen duen irakasleak arrakastarako puntu asko dauzka, teknika eta teknologia gutxiago edo gehiagorekin.

Halaxe nabarmendu du beste berbalagunak ere. Komunikatzen duen irakaslea baloratu izan du gehien ikasle ibilibidean, konektatzen duen irakaslea. Irakasleak lotu ditu bere ikas-prozesuaren gorabeherekin.

Teknologiaz-eta hainbeste dihardugun honetan, komunikazioa eta enpatiaren balioa hor dago beti. Ez ahaztu.

Ikasteko ibilibidea dela eta ez dela, atzera egin dugu.

Denbora eman dute biek euskara ikasten. Lau urte batak, hamar besteak, etenak tartean. Baita dirua gastatu ere. 6.000 euro inguru kalkulatu du batek. HABEren azterketak gaindituz gero erdia ere ez luke bueltan hartuko. Langileak dira biak, ez funtzionarioak, euren enpresetan ez dago euskara planik edo ikasteko laguntzarik. Gurasoak ere ez dira, eta Bilbon bizi dira. Hala izanda, HABErena dute dirulaguntza jasotzeko aukera bakarra. Defizita eurentzat, duda barik. Ez da oztopo izan orain arte, baina atsegina ere ez.

Irakasleak bezala, ikasleak ere gogoa eta ilusioa behar izaten ditu, eta honetarako saria lantzean behin botatzen diren loreak baino ez dira izaten.