Ikasteko baliabideak

Euskadi Irratiko Faktoria saioan hizkuntzaren inguruko atal interesagarri bat dugu. "Nola esaten da euskaraz...?" galderatik abiatuta esamolde edo espresio bat izaten da galdegaia, baina erantzuna ez dator hiztegitik, euskaltzainengandik edo "Mitxelenaren" batengandik, ez, hiztunek eurek erantzuten dute, eurek nola esaten duten edo nola esnago luketen. Ez dugu erantzun bakarra izango gainera, pertsona desberdinek erantzuten dute, leku desberdinetakoak; euskaldun zaharrak, berriak, hirikoak, herri txikikoak...

Seguraski "nola esaten da euskaraz?" galderari erantzun fidelena ematen zaio horrela, horrela esaten da gaur egun Euskal Herrian. Ez "nola esan behar da?" ez "Euskaltzaindiak zer dio?" ez "Azterketa gainditzeko zer jarri behar dut?".  Corpus erreala, ahozkoa eta gaur egunekoa dugu hori. Hizkuntza erabiltzen ikasi nahi duenarentzat bereziki baliagarria izan beharko luke corpus horrek, eta hala ez bada, zerbait ez dabilela ondo esango nuke.

Deigarria bide batez Eitb.com-eko Euskara atalean nolako izena jarri dioten saioari: "Euskara berria asmatzen". Azken batean hizkuntza bizia (erabiltzen dena) ez dabil etengabe asmatzen eta birsortzen?

Ataleko grabazioak Faktoria saioaren podcast-ean agertzen dira, ez daude berezituta edo berariazko zerrenda batean aurkitzeko moduan. Saioak aurkitu nahi badituzue momentuz bururatu zaidan onena Google-en bilaketa bat egitea da. Honela dataren arabera sailkatuta agertzen da.

Grabazioak jaitsi edo norberaren webgunean txertatu daitezke.

Argazkia: Andreanna Moya Photography

Blog baten aipamena egingo dut gaur, kazetari bik atondu eta mantentzen duten bloga: Zentik. Nagore Vegak eta Iban Izak kazetaritzan ogibide ez ezik, interes handia ere badute, eta interes horretatik elikatzen dute bloga. Merituak ere egin dituzte: Nagoreren berri duela gutxi izan genuen grebaorokorra.info webgunea antolatu zuen taldeak Interneteko Argia Saria jaso zuenean hain zuzen.

Eta zertara dator aipamena hizkuntzaren ikaskuntzaren bueltan dabilen blog honetan? Ba, bloga bisitatzen baduzue, berehala konturatuko zarete Nagore eta Iban jabetuta daudela kazetarien arduren artean estiloa eta hizkuntza ere badela, eta hainbat apunte jaso dituzte ohiko erroreen, hiztegi egokiaren eta estiloaren inguruan. Hizkuntza lantzen eta ikasten dabilen askorentzat ere baliagarriak izan daitezkeen oharrak, idatzizko azterketak lantzen dabiltzan horientzat adibidez.

Estimatzekoa beraz Nagorek eta Ibanek egindako lana eta lan hori guztion eskura jartzea.

XVII. mendean Lapurdin Axular eta enparauek gorpuztu zuten mugimenduari eman zaion izena hartuta, lagun batzuk dabiltza Interneten euskara eta euskal kulturaren dibulgazio lan interesgarria egiten. "Escuela de Sara" horrek adar batzuk ditu:

• Escuela de Sara bloga
• Gune bat Googlepages-en.
• Escuela de Sara - Cosas interesantes sobre el pequeño País del Euskera sare soziala Ning-en.
• Gune txiki bat Knol zerbitzuan
• euskaltzale.com webgunea (arazoak ematen dizkit kargatzeko).
• Hemen gune gehiago aipatzen dira, baina badirudi ez dabiltzala aktibo.

Euskal Herrian ohi dugun bezala, ez dute informazio handirik ematen proiektu honen atzetik dauden pertsonez, hau da aurkitu dugun bakarra:

Somos un grupo de gente que trabaja desinteresadamente por dar a conocer nuestra cultura e historia sin caer en milenarismos, falsos mitos, pseudoromanticismo, ni extremismos de ningún tipo. Pretendemos ser una fuente fiable y verificable, en constante cambio y mejora.

Eta zer eduki jarri dizkigute eskura?

Honez gero konturatu zaretenez, gaztelaniazko testuak eta materialak dira nagusi, gaiak hizkuntzalaritza, mitologia, etnografia, literatura... Euskara ikastaro bat ere badugu, aurretik beste batek egindako baten egokitzapena egin dute hain zuzen ere. Oro har, eurek sortu baino testuak eta baliabideak jaso eta ekarri egiten dituztela dirudi.

Edonola ere, asmoa gehien bat euskararen inguruko dibulgazio lana egin eta mito eta topiko batzuk argitzea edo zehaztea dutela dirudi. Momentuz, Menéamen lortu dute oihartzuna.

Sarean ondo banatuta daukagu proiektu hau beraz, eta eduki baliagarri batzuk ere baditugu hor, gehien bat hizkuntzari buruzko dibulgazioari begira. Azken batean hizkuntza ikastearen barruan haren testuinguru kulturalera hurbiltzea gero eta gehiago kontsideratzen da landu beharreko atala. Eta testuinguru horren barruan hizkuntzaren historia eta kulturaren ezaugarriak egonda, testu hauek ez zaizkio txarto etorriko euskara ikasteari ekin dionari.

Egunero sortzen dira hainbat web aplikazio, Interneten mila gauza desberdin egin eta konpartitzeko. Wwwhat's New bloga sarritan aipatu dugu hemen edo Atoan-en, izan ere horrelako aplikazioen berri izateko iturri onenetako bat da, Diego Polo egileak han eta hemen bildu eta ederto komentatuta ekartzen dizkigu egunero.

Gaurko labekadan hain zuzen ere sinplea dirudien aplikazioa erakutsi digu: Layers.com. Sinplea ideia, funtsean webgune batean oharrak, argazkiak eta bideoak erantsi eta web orri horren zeure bertsio osatua egin eta publikatu ahal duzu. Web semantikoaz eta web bertikalaz mintzo dira Layers.com-eko egileak. Hala izango da, baina, lehenengo kolpe batean, aukera sorta handia zabaldu dutela begitandu zait.

Zer egiten da Layer.com horretan bada?

• Horrelako aplikazioetan ohikoa dena: joan, erregistratu, eta kontu bat zabaldu.
• Bookmarklet-en bidez funtzionatzen du. Beraz, ematen dizuten esteka zure nabilgatzailearen barran kokatu behar duzu. Badakizue zertaz ari naizen? Galdetu bestela.
• Nahi duzun orrira nabigatu, behin han zaudela, orri horren gainean layer ("layer" euskaraz "geruza" itzul dezakegu) bat egin nahi baduzu, klikatu nabigatziaileran botoian eta segidan (beno, apur bat itxaron behar da), menu bat zabalduko zaizu.
• Aukeratu testuaren pasarteak eta gehitu oharrak. Oharretan bideoak eta argazkiak ere txertatu ditzakezu.
• Kokatu ondo oharrak, gorde zure "geruza" eta publikatu.

Askok nahiago izango duzue ikustea azaltzea baino. Proba bat egin dut Argia.com-en Pello Zubiriak publikatu duen artikulu honekin, Transito Amaguaña indigena ekuatoriarrarren heriotzaren harira idatzia. Saiatu naiz artikulua irakurtzeko laguntza eta gida ematea balizko ikasle bati. Proba baino ez da, beraz ez zaitezte hasi aizkora didaktikoak zorrozten. Hemen daukazue: http://layers.com/bontxi/305.

Hobetzeko batzuk dauzka layer.com horrek duda barik: oharrak bilduta edo zabalik erakusteko aukera, testuaren erreferentzia argiago erakustea, disenua eta kolorea, oharretan iruzkinak gehitzeko aukerak... Baina ez diezaiegun meritua kendu hasi berriei, ez dute merezi eta. Sinpletasunetik imaginatu eta espero ezin daitezkeen ideien esparru ikaragarria zabal dezakeen beste aplikazio bat da eta. Adibidez:

• Hiztegi lagungarria eskaintzeko erabili (Aizu! edo HABE aldizkariek egiten duten bezala, baina alboan edo azpian jarri beharrean testuaren gainean bertan).
• Pasarte edo testu zatiei buruzko iruzkinak, galderak edo zer eginak plazaratu
• Loturak gehitu informazio osagarrira, baliabideetara, ariketetara...
• Testu idatzien edo weborri osoen zuzenketa edo ebaluazio oharrak txertatu.
• Itzulpenak, parafrasiak, zer eginak txertatu.
• Zirriborroak komentatu eta eztabaidatu.
• Kolaboratiboa da, hau da, askoren artean editatu daiteke layer bat (hala iruditu zait behintzat), beraz, web orri baten gainean zer egin desberdinak banatu daitezke pertsona desberdinen artean.
• Atazak, zer eginak edo ariketak aurkeztu eta eskatzeko.
• Webgune batean zer dagoen azaltzeko, tutorial modura edo.
• ... eta okurritzen zaizuen beste guztia.

Aukera didaktiko-pedagogiko eta sozial handiak zabaltzen dituen beste aplikazio bat beraz, orain kontua, beti bezala, aplikazio horiek aurkitzea eta erabiltzea da. Tresnak berez tresna baino ez baitira azken batean.