HABE

Itzulpen saila, liburu berria: INPUTetik OUTPUTera

Nire hitzak ez du gauza handirik balio. HABEk 5. maila asmatu ez, baina liburu berria daukagu itzulpen sailean: Bill VanPatten-en Inputetik outputera. Bigarren hizkuntzaren eskurapena: irakasleentzako gidaliburua.

Liburuaren hitzaurrean eta hasieran irakurtzen denaren arabera, hizkuntzaren eskurapenaren inguruko teoriak eta ikerketen berri ematea du helburu, era erraz eta argi batean, aditu nahiz ez adituentzat.

Hemen daukazue jatorrizko liburua Amazon-en, eta hemen liburuari buruzko erreseina gaztelaniaz (pdf).

Bill VanPattenen inguruan webgune honetan aurkitu dut autoaurkezpen laburra (aspaldikoa dirudi).

Esaten den bezain irakurterraza den konprobatuko dugu.

4. mailari buruzko berriak

[Euskalduntzearen 4. maila: irakasleak gaitzeko ikastaroa: HABE - IKASBIL]

Honez gero euskaltegietara zabaldu dute informazioa (pdf) HABEtik.

Egunotako bileretan esan duten bezala, 4. maila fase pilotutik irten eta datorren ikasturtean eskaintza orokortu egin ahal izango da, hau da, nahi duten euskaltegietan eskaini.

Horretarako jardungo duten irakasleek prestakuntza-ikastaroa egin beharko dute, hizkuntzan nahiz metodologian trebatzeko.

Hemen daukazue informazio-idatzia:

3. maila, aurkezpen ekitaldiaren kronika

Lehengoan iragarri genuen bezala gaur HABEk 3.mailaren inguruan prestatu dituen berrikuntzak azaltzeko aurkezpen saioa egin da Bilbon. Euskaltegientzat, EAEkoentzat nagusiki, informazio eta berri interesgarri asko eman dira berton. Ni, bestelako konpromisoak direla eta, ezin joan izan naiz aurkezpenera, baina kontuak garrantzia daukalakoan hona ekarri nahi izan dut eta lankide batek etxerako egin digun laburpenetik jakingarri interesgarrienak ekartzen saiatu naiz (eskerrik asko Otto).

Gaur goizean izan da Bilboko aurkezpen saioa. Bi ordu iragarrita zeuden arren, ordu erdi gehiago luzatu da kontua; izan ere, aurkezpenak berak ordubete pasatxo izan dituen arren, galde-erantzunekin luzatu egin baikara. Beraz, beste saioetara joateko asmoa duzuenok jakitun zaudete.

Mahaian, Joseba Erkizia, Juxto Egaña, Aintzane Ibartzabal eta Josu Goikoetxea izan dira; HABEko zuzendari nagusia, didaktika arduraduna, ebaluazio arduraduna eta, oker ez banago, EGA arduraduna, hurrenez hurren. Aurkezpenaren pisua Joseba Erkizia eta Juxto Egañak hartu dute.

Joseba Erkiziak prozesuaren nondik norakoen berri eman digu. Hainbat lege, dekretu eta agindu aipatu ondoren, euskara agirien (HABE, IVAP, Osakidetza, Ertzaintza, Hezkuntza eta Hizkuntza Eskola Ofizialenak) bateratzearen inguruan egindako lanak gogorarazi dizkigu eta, ondorio gisa, dauden agiriak parekatzeko moduan daudela, eta hauek, berriz, Europako Markoko mailetara ekar daitezkeela esan digu.

Testuinguru honetan kokatu ditu ikasturte honetan egingo diren kontu burokratikoak, eta, bere ustetan (uste sendoa, berarena) ikasturte honetan bertan baliokidetuko dira euskara agiri ofizial guztiak. Ez diot ondo ulertu (ni kontu burokratikoetan...), baina 3. maila beranduago bateratuko da (sei hilabeteko kontua). Hori dela eta, erabaki dute ikasturte honetan bertan 3. mailako azterketa ezartzea erabaki dute.

Aipatu ditu euskalduntze sistema osoaren koherentzia gordetzea dela helburua, ebaluazioa (agiriak) ikasprozesuari lotzeko beharra, euskaltegien autonomian sakontzea... Eta erronka bat ere badela: sistema berria, aztertzaileak prestatu, azterketa eredua...

Laburbilduz, ikasturte honetan, ez da EGA azterketarako deialdi itxirik egongo eta, horren ordez, 3. mailako azterketa ezarriko da. EGA, deialdi irekian baino ezin izango da egin. Proposamena dela diote, eta euskaltegiko ordezkarion ekarpenetara zabalik daudela diote.

Juxto Egaña kontu teknikoez aritu da gehiago. Horrela, azterketaren diseinua eginda dagoela esan digu. Zentzu horretan, lehenengo berrikuntza atariko proban dago. Ez da atariko probarik egongo, eta lan hori euskaltegiko ebaluazioak beteko du. Beste mailetan (1, 2, 4) gertatzen den moduan, azterketa egiteko aukera izateko, lehenengo euskaltegian eman behar duzu maila; beraz, 112 urratsa egiten dutenek, soilik, egin ahal izango dute azterketa.

Azterketari berari dagokionez, EGA hartu dutela oinarri diote. Baina hobekuntzak sartu nahi dizkiote: ahalik eta hurbilen nahi ei dute eguneroko eskoletatik; hau da, azterketak ez dezala baldintzatu eskolako jarduna, baizik eta azken horrek baldintzatu azterketa. Planteatzen dute idazlan bat barik, bi egin daitezkeela, beti ere testuinguratuta (rolak, egoerak); planteatzen dute mintzamena bi zatitan banatzea, ahozko azalpena eta mintzamena elkarreraginean; planteatzen dute elkarreragin hori neurtzeko ikasleak binaka jartzea... Ez dakite gramatikaren jakintza neurtzeko (sintaxia eta lexikoa, berridazketa eta sinonimoen ordez) sartu behar ote den baina, sartzekotan, beti ere, testuinguratuta, testu bateko gramatika, alegia. Hainbat ideia, baina oraindik lotu barik, antza. Edozelan ere, abendurako-edo izango dutela azterketa ereduren bat, pilotatuko dutela hainbat euskaltegitan eta Interneten-edo eskegiko dutela.

Zelan puntuatu ere oraindik aztertzen ari direla...

Aztertzaile kopurua ere ez dutela oraindik pentsatuta, ikasleen arabera izango baita. Baina EGAn aritu direnak eta beste berri batzuk hartu beharko direla. Irizpideak: prest egotea, 3. maila ematea txarto ez legokeela, eskarmentua aztertzaile gisa... Prestakuntza, beste mailetan bezala, bateratze saioen bidez egingo da.

Eta horra arte aurkezpenak eman duena. Beharbada, interesgarriena galde-erantzunen txandan heldu da; hainbat zalantza planteatu dira.

Lehenik eta behin, zenbat deialdi izango duen 3. mailako azterketak (eta, bidenabar, 1. eta 2. mailakoek). Inork ez du kontrakorik esan; beraz, pentsa daiteke euskaltegietako ordezkariak 2 deialdien alde daudela. HABEkoek, ordea, ez dute hain argi ikusten. "Aintzat" hartuko dutela eskaera eta aztertuko dutela, benetan euskaltegien eta ikasprozesuaren onerako dela ikusten bada. Gainera, eurek ikusten duten moduan, ikasleak bi barik, hiru aukera izango ditu aurten 3. maila lortzeko: EGA deialdi irekiko bi aukerak, eta euskaltegiko 3. maila.

Eskaerak, halaber, euskaltegiaren autonomia indartzeko, gaitasunen kudeaketa euskaltegien esku uztearen aldekoak.

Zalantzak:

• beste mailetan bezala bada, ikasleak maila martxoan eman behar du
• .aurrekoaren harian: HABE kritikatu dute ezin delako ikasturtean bertan egongo den aldaketa baten berri eman azaroan, taldeak martxan daudenean; zentzu honetan, proposamen bat egon da, aurten behintzat, EGA azterketa deialdi itxia ere egoteko. Atzerapenaren aurrean eurek esan dute baliokidetzea bermatzeko moduan egon ez diren arte ez dutela pausua eman, eta horregatik atzeratu dela kontua.

Azkenik, 4. mailaren inguruan aritu dira apur bat. Aurtengoa izango dela pilotajearen azken urtea, eta datorren urtean eskaini ahal izateko, irakasleen prestakuntza bideratuko dutela, prestakuntza didaktikoa eta prestaketa linguistikoa. Bigarrenaren ondorioz, parte hartzen duten irakasleek aukera izango dute 4. mailaren agiria eskuratzeko, deialdi berezi batez. Prestakuntza mistoa izango da (presentziala, eta on-line) eta abenduan hasi, eta uztailera arte iraungo du. Irakasle hautaketa egongo da, giza baliabideen urritasunak ez baitu ahalbidetzen eskaera masibo bati erantzuna ematea. Baina honen guztiaren ingurukoak datorren astean euskaltegietara helduko den gutun baten bidez jakingo dugu.

Honaino gaur Bilboko aurkezpenean egon den lankideak kontatu diguna.

Kantxa daukazue zuek ere han egon bazarete osatzeko, zehazteko, eta, egonda nahiz egon barik, -zer esanik ez- komentatzeko.

Hirugarren maila

Honez gero EAEko euskaltegi gehienetan edukiko duzue informazioa. HABEtik bidali den hau alegia:

Zuzendari hori:
Honen bitartez dei egin nahi dizut HEOKaren 3. maila ezartzeko HABE datozen hilabeteetan egitekoa den urratsen berri emateko antolatu dugun bilera informatibora.
Bileraren xehetasunak hauek dira:
Gai-zerrenda:

• HEOKaren 3.maila ezartzeko egitasmoa
• Agirien baliokidetza
• 3. mailako azterketa-eredua
• Aztertzaileak: aztertzaile taldea, prestaketa
• Azterketa-deialdia: baldintzak, datak

Araba, Bizkaian eta Gipuzkoan egingo dira aurkezpenak. Bilbon azaroaren 8an eta Donostian 12an nik dakidala. Ez daukat Gasteizkoaren berririk.

EGA eta 3. maila bat dira? azterketa ala "maila"? 3. maila horri 1. eta 2. mailei eman zaien trataera emango zaiola dirudi.

Bestalde, bigarren puntukoan jarri beharko da arreta. Askotan komentatu da hemen dabilen titulu-saltsa. HABE eta beste erakunde batzuk (HAEE, Hezkuntza saila...) agiriak baliokidetzeko lan-negoziazioetan ibili ei dira azkenotan.

Ea zer berri datorren.

PD: Santurtziko Udal Euskaltegiko webgunean zehaztasun gehiago eman dituzte: HABEk EGAren pareko agiria sortuko du.

Hizpide 65

Mahai gainean agertu zait udazkenean onddoak bezala. Hizpide 65. Artikulu gutxi oraingoan eta denetik apur bat:

• Joseba Ezeizak Ikasle hasiberriei irakasteko materialak artikulu sortaren hirugarrena eta azkena. Sorpresa atsegina izan dira aurreko biak. Errematea besteen neurrikoa bada, ederto.
• Moodle-ekin datorkigu M. Jose Lasheras. Moodle plataformaren erabilera didaktikoa irakasleen prestakuntzarako: orain arteko eskarmentua. Eskarmentua gurean luze-luzea ez da, horregatik bada ondorioak albait arinen ateraz gero, hobeto.
• Udan ikastaroa ematen eduki genuen La Lagunako unibertsitateko Jose Luis Vera Batista. Ikastaroa eman eta artikulua ere utzi digu: Euskara-ikasgai bat nola planifikatu euskra H₂ denean: iruzkinak eta iradokizunak.
• Krashen aipatu genuen lehengoan tontamentean. Orain Hizpiden, ohiturari jarraituta, han munduan argitaratutako artikulu baten itzulpena dakarte. Garon Wheeler irakasleak Kanadako TESL erakundearen aldizkarian argitaratu zuen Krashen, a Victim of History artikuluaren itzulpena dakarkigute: Krashen, historiaren biktima. Morboa behintzat bai. Zer egin diote Krasheni ba?

Horraino oraingoaren edukiak. Datozen egunotan, badakizue... jarraituko du.

Hirugarren ametsa

Ametsa aldendu egiten da euskaltegitik. Gora egiten du. Han, behean, herriko plaza ikusten da: alde batean, eliza isil bat eta paperezko udaletxea; beste aldean, jende ugari, zaratatsu, euskaran jolasten, sozietate, probaleku, eta kantxa baten inguruan. Donostiara egin eta kristalezko etxetzar moderno batean sartu naiz.

Hirugarren ametsa: administrazioa

Atariko horman dagoen metakrilatozko esaldiari ari natzaio begira istant batez, zera dio: “Norbaitek hainbat egunetan kristal apurtua duen etxea ikusiz gero, litekeena da jendeak utzita dagoela pentsatzea. Horrela bada, laster izango ditu kristal guztiak hautsita” Bitxia, alajaina!

Lehenengo pisuko ate guztiak daude zabalik, odolik gabeko guda bat ari da gertatzen bulegoz bulego. Armada Beltzak : “konstrutibismoa”, “konektibismoa” eta “ataza” bezalako hitzekin erasotzen du Armada Berdea, zeinak zenbaki astunak eta araudi luzeak erabiltzen dituen ezkutu gisa. Nabaria da Armada Beltza ari dela nagusitzen aspaldiko partez, irribarrea ageri zait ezpainetan.

Unetxo bat beranduago, Armada Beltzeko buruzagia ari da mahai gainera igota ozen berbetan:

Garaipen garaiak dira lagunok! Une honetatik aurrera, sosak eta arauak didaktikaren zerbitzuan egongo dira. Sare publiko eta pribatu sendoak eraikiko ditugu. Irakasle guztiei zor zaien duintasuna aitortuko diegu. Euskaltegietako plantillak berritzeko eta egonkortzeko neurriak hartuko ditugu. Euskara doan ikastea hiritar guztien eskubide izango da. Garai berriak izango dira, lagunok!

Beldur apur bat sentitu dut hitz hauen ostean bandera ugari astindu direnean, irribarretxoa itzali eta eskaileretan gora egin dut, badaezpada.

Bigarren pisuan lasaiagoa da giroa, jende gutxi karrajuan, kafe makinaren ondoan antzina ikusi gabeko lagun bat, berbetan hasi zait:

- Aspaldiko! Zelan? Hamar zentimo bai?

- Tori! Josurekin geratuta nago. Zalaparta galanta behekoa!

- Bai, gizona! Josurekin? Zein Josu?

- Uste dut I+G departamenduan ari dela. EHUkoekin sinatu berri den hitzarmen batean nago interesatuta. Antza denez, soziolinguistikakoak oinarrizko ataza komunikatiboen frekuentziak neurtzekotan dira.

- Bai, bai...Josu Sagarzazu... ezaguna dut. Deskuidatuz gero, behean izango duzu hitz potoloren batez Armada Berdea erasotzen.

- Asko da, ba! Eta zu, zer moduz?

- Hementxe. Erakundearen erregulazio, prospekzio eta zerbitzu arloen organigrama berria taxutu nahian.

- Makinako kafea baino mingotsagoa zure lana, adiskide!

Bat-batean, brisst!, kristal zartatu baten hots zorrotza aditu dut. Urrunean hasieran, nire barnean ondoren, logelako leihoan atzenean. Esnatu egin naiz.

Argazkia: Black flag (nonameplayer)

Inbertsioa

I. kolegak inspirazioa ekarri dit gaur. Berbalagunekiko kontuetara bueltatzeko parada hain zuzen ere. Haiek euskara gora eta behera jardun zuten lehengo egunean. Guk euskara ikasteaz gaur.

Bi lagunekin ibili naiz gaur. Bi kontu: irakasleak eta dirua.

Pozarren etorri zaigu bat euskaltegitik. Irakaslearentzat loreak baino ez dauka. Inoizko onena. Euskaraz pentsatzen irteten ei da klasetik. Gustura dago, bistan da. Irakaslea ezagututa ez naiz harritu, ez. ;-)

Krashenek aspaldian bota zuen iragazki afektiboarena, eta irakasleak parte handia dauka horretan. Egiten duena sinestu, nahi eta sentitzen duen irakasleak arrakastarako puntu asko dauzka, teknika eta teknologia gutxiago edo gehiagorekin.

Halaxe nabarmendu du beste berbalagunak ere. Komunikatzen duen irakaslea baloratu izan du gehien ikasle ibilibidean, konektatzen duen irakaslea. Irakasleak lotu ditu bere ikas-prozesuaren gorabeherekin.

Teknologiaz-eta hainbeste dihardugun honetan, komunikazioa eta enpatiaren balioa hor dago beti. Ez ahaztu.

Ikasteko ibilibidea dela eta ez dela, atzera egin dugu.

Denbora eman dute biek euskara ikasten. Lau urte batak, hamar besteak, etenak tartean. Baita dirua gastatu ere. 6.000 euro inguru kalkulatu du batek. HABEren azterketak gaindituz gero erdia ere ez luke bueltan hartuko. Langileak dira biak, ez funtzionarioak, euren enpresetan ez dago euskara planik edo ikasteko laguntzarik. Gurasoak ere ez dira, eta Bilbon bizi dira. Hala izanda, HABErena dute dirulaguntza jasotzeko aukera bakarra. Defizita eurentzat, duda barik. Ez da oztopo izan orain arte, baina atsegina ere ez.

Irakasleak bezala, ikasleak ere gogoa eta ilusioa behar izaten ditu, eta honetarako saria lantzean behin botatzen diren loreak baino ez dira izaten.

Txis...pun!

Ez naiz berri-emale izateko jaio, horretan abilagoak eta profesionalak direnek bihar kontatuko dizuete gaur EAEn 0708 euskaltegiaren tenporada ofizialaren irekiera ofiziala egin dela. Lehenengo aldia izan ei da horrelako bat egiten dela. Autoritateak, zeremonia, hitzaldia eta konpintxeoa (pintxo jana konpainian, alegia).

Honako gauzak egiteak sustapen publikoari begira edukiko dute arrazoia, ez dut ukatuko. Baina, zer nahi duzue esatea? Ez naiz eroso egoten. Formalitate eta zeremonia gehiegi akaso. Azken batean han egon garenok lankideak gara neurri batean, eta giro informalagoa estimatzen dutenetakoa naiz. Norberaren kontuak azken batean.

Moreno Cabreraren hitzaldia entzun dut. Eta egia esanda apur bat hotzik geratu naiz. Gehiago espero izan dut (bai, Iñaki, nirea konstantea da). Haren gogoeten gainean Karrajuan berton jardun genuen aspaldian. Eta orduan proposatu zuen sesquilingúismo haren haritik tiratu du, eta orduan bezala hausnartzeko moduko ideia iruditzen zait, hala ere irakurketa arriskutsuak eduki ditzake gurea bezalako testuinguru batean.

Euskaraz egin behar dela, eta euskarari behar zaion onarpena eman behar zaiola bezalako ideiak azaldu dizkigu. Ondo, baina ez zait gauza berria iruditu, geure ohiko aldarrikapenak ez dira horiek guztiak? Seguru nago Morenok ideia eta hausnarbide interesgarriagoak jorratu ditzakeela. Beharbada inguru informalago batean kantxa eta saltsa gehiagorekin...

Bestela, pintxoak onak, blogarien topaketa ez hain kasuala... Baina hurrengo batean halako bat zeremonia gutxiagorekin... ikasturtearen hasieran ez bada ere.

Bide batez

Tenporadaren inauguraziorekin batera sarean agertu diren kontutxu bi:

Albiste hau agertu da El Pais-en

• Aprender euskera en el mundo: 25 personas han asistido a clases de lengua vasca en los centros del Instituto Cervantes

Konpetentzia nondik etorri eta...

Vaya Semanitakoen berri eman genuen lehengoan. Euskaltegiarena seriea izango dela dirudi. Dagoeneko bigarren kapitulua agertu da Youtuben. Hemen daukazue bada: