HABE

Hizpide 68 eta 69

Azken asteoan Hizpide aldizkariaren zenbaki bi heldu dira ia jarraian: 68.a eta 69.a. 2008ko maiatza-abuztua batean eta urte bereko iraila-abendua bestean. Apirila bitartean hurrengoa agertuz gero, argitaratze datekin bat egingo dugu. Animo!

Zer dugu bada?

68.a HABEren 25. urteurrenaren harira dator, monografikoa dugu eta  "Ikas-prozesuaren azterketa (200-2001/2006-2007)" izenburua hartuta azaroko jardunaldi akademikoan aurkeztu zizkiguten datuen bilduma osoa dakarkigu 90 orrialdetik gora hartuta. Xabier Elortza eta Josu Peralesek egin dute bilketa-lana.

Azaleko begirada batean grafiko eta zenbakiak nagusi. 67. orrialdetik 70era ondorioen laburpena dugu eta "Gogoetarako hainbat zuin". Azaroan entzun genituen berdinak funtsean, hala iruditu zait gainetikako irakurketan. 

 Orduan bezala, uste dut interpretazio landuagoa beharko genukeela, eta ondorio bidean informazio gehiago. "HABErentzako datuetatik" harago, eta iturri gehiagotatik. Edonola ere arreta handiagoarekin irakurri beharko da.

69.a hartuta, ohiko formatura gatoz bueltan. Lau artikulu:

• Amaia Arauzo (HABEko teknikaria): Hizkuntzen Portfolio Europarra. esperimentazioa
• Asier Irizar (HUHEZIko Hizkuntza Departamendua) eta Kepa Sarasola (EHUko informatika fakultatea eta IXA taldeko kidea): Puntuazio arteko hiru hitzeko segiden azterketa ikasleen testuetan eta alderaketa kazetaritza-testuekin.
• Joseba Ezeiza Ramos (EHUko Filologia Saila): Espezialitate-hizkeren didaktika Europako unibertsitate-eremuan
• Nekane Goikoetxea  : Gaitasun Komunikatiboa ebaluatzeko proposamena.

Amaia Arauzok Hizpide 67an hasi zen portfolioa jorratzen, Ulibarri euskaltegian burututako esperientzia baten berri eman du oraingoan. HABEn portfolioaren asunto honekin zerbaitetan ari direla ematen du.

Irizar eta Sarasolak euskara ikasleen testuak eta kazetaritza-testuak erkatu dituzte analisi informatikoaren bidez, proposamen didaktikoak egiteko ondorioak ateratzeko modua etor ei daiteke handik.

Joseba Ezeizak espezialitate-hizkeraren lanketaz eta irakaskuntzaz dihardu. Europan eta unibertsitate mailan horretarako gorputz didaktikoa taiutzen joan ei da azkenotan, interesgarria dirudi lan-munduan edo trebakuntzan dihardutenentzat.

Nekane Goikoetxeak bere doktorego-tesitik ekarri digu artikulua. Gaitasun komunikatiboa kontzeptua praktikara ekartzeko proposamena edo bidea urratu bide du Nekanek. Interesgarria hau ere, predikatzen dena pulpitutik jaitsi ezinda askotan ibiltzen gara eta.

Apurka-apurka hasi beharko da irakurtzen, eta komentatzen.

“Lehenak badu geroa”: Ekitaldi akademikoaren kronika laburra

Aitor Etxebarria | 2008, Abendua 1 - 01:23

Aitorrek ostiraleko jardunaldiko lehenengo laburpena bidaldi digu. Orain arte jaso dugun lehenengoa da, eta lehenengo albiste modura, eta gogoeta eta iruzkinetarako abiapuntu gisa ekarriko dugu hona.

Bestalde, asko ibili ginen apunteak eta oharrak hartzen eta falta diren gauzak batek edo besteak edukiko ditu. Era berean, seguruenik han egon ginen askok geure euskaltegi eta erakundeetan informazioa zabaltzeko ardura izango dugu. Denok ez dugu dena edukiko eta beharbada zati garrantzitsuren bat falta zaigu.

Falta zaizkigunak osatzeko, zalantzan ditugun zatiak argitzeko edo zuzenketak egiteko, Karrajuaren wikian jarri dugu testu hau, han bakoitzak bere ekarpena eginez denok informazio eta testu osatuagoak eduki ahal izango ditugu.

Zer? Egingo dugu proba elkarrekin osatzeko?Animoa, oso erraza da eta.

Wikia zer den? Oso erraza, denon artean idazten den testu bat, ikusi bideo hau bestela (azpitituluak euskaraz irteten ez badira, aukeratu beheko zerrendan).

Bestalde, jardunaldiaren inguruan iritzia, hausnarketa edo eztabaidarako animatuko zaituztegu Euskara irakasleak gunea erabiltzera. Han bota ditzakezue zuen mezuak, iruzkinak, ondorioak edo galderak.

Bide batez, ostiralean hizlari jardun zinetenok esandakoak idatziz jarri edo laburpenak egin badituzue, hemen jarriko dizkizuegu, nahi baduzue. Erabili formulario hau edo hau gurekin harremanetan jartzeko.

Hona hemen Aitorren laburpena. Eskerrik asko, Aitor.

1. Euskalduntze-alfabetatzea: ikasprozesuaren azterketa 2000-2001 / 2006-2007": Josu Perales - HABEko teknikaria

Josu Peralesek datu-andana luzea eman zuen azken ikasturteetako ikuspegi zabala eta osoa eskaintzen zuena. Emandako guztietatik hauek azpimarratuko nituzke:

Ikasle-irakasleen soslaia

• Emakumezkoen presentziaren nagusitasuna, irakasle zein ikasleen artean. Zergatia argi ez egon arren, hipotesi bezala plantaeatu zuen emakumezkoari dagokion sozializazio-prozesuetako nagusitasuna.
• Ikasle zein irakasleon batez besteko adinaren igoera orokorra.
  

  Gurea, dena den, gehiago hazi da. 2007An irakasleon batez besteko adina 38 urte bazen, ikasleena 34.

• Ikasleriak nolabaiteko “elite” sozial bat osatzen du, beren ikasketei erreparatzen badiegu, aspaldiko euskaldunaren itxura edo topiko “baserritarrarekin” hautsiz.
  Jatorriari dagokionez, atzerriko ikasle-kopuruaren etengabeko gorakada azpimarra genezake (egun 1425)
• Esperientziari erreparatzen badiogu, badirudi sektorea egonkortu egin dela. Izan ere, irakasleon %56k hamar urte baino gehiago daramagu zeregin honetan

Mailak, moduluak eta emaitzak

• Kontrakoa uste bazen ere, behe-mailetako matrikulazioa da nagusi. Behialako 1-6 urratsetan ematen dira matrikulen %50
• Emaitzarik kaskarrenak ere behe-mailetan ematen dira.
• Ikas-moduluen trinkotasunari dagokionez, beherantz egin du nabarmen ohiko modulu estandarrak (egunean bi ordukoa) eta gorantza doa etengabe autoikaskuntza.
• Batez beste, 200 bat ordu behar dira aspaldiko urratsa gainditzeko, 900 ordu A-2ra arte heltzeko eta 2400 ordu prozesu osoa bukatzeko. Beste hizkuntza batzuetan beste, omen.
• Urtero 4000 euskaldun oso berri inguru ateratzen dira kalera eta 1100 EGAdun (3. mailadun) ere bai

Etorkizunerako erronkak

Datu hauen argitan honako erronka hauek planteatu zituen Peralesek:

• Gizonezkoak erakarri
• Etorkinak ere HEAra erakarri
• Modulu trinkoagoetara ere erakarri, hauexek baitira, Peralesen ustez, behe-mailetan ematen den nolabaiteko porrota gainditzeko giltzetako bat.

2. Lehenengo mahai-ingurua: "Emaitzak nola hobetu"

Mahai inguru honetan parte hartu zuten:

• Mertxe Luzuriagak, Deustuko Euskara Irakaslegoko irakasleak
• Marian. Maizpideko zuzendariak
• Joseba Arbelaitzek, Hernaniko UEko zuzendariak
• Begoña. Leioako UEko Idazkari Akademikoak
• Mertxe Mugikak, AEKko koordinatzaile nagusiak.

Hiru galdera izan zituzten erantzun beharrekoak:

1. Nola hobetu HEAko emaitzak?

Hona hemen emandako erantzun batzuk.

Batzuek euskaltegietako barruko lana azpimarratu zuten:

• Zentroak kohesioa izan behar zuen; eta hau irizpideetan eta elkarlanean islatu.
• Horretaz gain, jarduera didaktikoaren kalitatea bermatu behar da: denboraren kudeaketa, Metodologia kontu handiz zaindu behar dugu... Klase orduari ahalik eta etekinik handiena atera
• Gainera, tutoretza-lana garrantzi haundiko kontua izan behar da: ikasle-irakasle arteko harremana, ebaluazio jarraia. Ildo honetatik, irakaskuntza ahalik eta indibidualena izaten saiatu behar dugu, ikasleen jarraipen egokiarekin
• Material ahalik eta egokienak eta ebaluazioa ere funtsezko elementuak dira.
• HEOKa eta Europako Markoa honetarako guztirako lagungarri zirela gaineratu zuen batek.

Baziren euskaltegitik kanpoko beste elementu batzuk:

• Batek baino gehiagok kanpoko jardunak azpimarratu zituzten: Mintzalaguna proiektua, “Liluratu” izeneko egitasmoa (liburu baten inguruko jarduna idazlearekin)...
• Honetan guztian euskaldun zaharren inplikazioa azpimarratu zuen baten batek. Azken batean ikaslea euskal komunitatearekin lotzea eta euskara baliagarria zela ikustaraztea lortu behar dugu eta beren motibazioa zaindu.

Azkenik, irakasleok ere zaindu eta babestu behar gaiztuztela azpimarratu zen: prestakuntza mimatu, lan-baldintzak hobetu, gizarte-mailako errekonozimendua areagotu...

2. Ikasleak modulu trinkoetara eraman beharra al dago? Hala izatekotan, nola?

Emandako erantzunak ordenatu nahian eta orokorrenetatik hasita, marko pedagogikoari tresnei baino garrantzia handiagoa eman beharra azpimarratu zen. Honekin batera berriro aipatu zen ahalik eta zuku eta etekinik handiena eman behar diegula ematen diren orduei.

Modulu trinkoetara erakarri beharra baino gehiago azpimarratu zen euskaltegian bertan egiten dena kanpoan egiten denarekin edo egin daitekeenarekin osatu beharra. Behe-mailetan garrantzi handiagoa izan behar du euskaltegikoak bertakoak, baina mailetan gora egin ahala kanpoan egin dezaketenak eragin handiagoa izan lezake.

Eta ildo honetatik euskal kulturaren kontsumorantz bideratzea aukera ona izan litekeela aipatu zen. Eta bide batez euskararen prestigioa eta erabilgarritasuna azpimarratu.

3. Eta irakasleen prestakuntzaz zer?

Hona hemen hasteko konstatazioa: kasu nahikotan pasoko lanbidea da gurea, soldata, ordutegiak, oporrak eta abarrek eraginda seguruenik. Alde horretatik lanbidea dignifikatu beharra ikusten da: lan-baldintzak hobetu, agian Hezkuntza-alorreko irakasleekin parekatu...Eta honen barruan kokatu irakasleen prestakuntza, irakasle hasiberrietatik hasita.

Gure teilatuari begira, jarrera aktiboaaren premia azpimarratu zen; hots, eroso eta bertan goxo ez geratzeari dagokiona. Honen haritik, ikerketa-arloa erabat geldirik dagoela nabarmendu zen.

Prestakuntza honetarako beste ezaugarri batzuk:

• Esperientziak trukatu, egiten denaren berri eman.
• Tutoretza eta Teknologia berriak, prestakuntzarako bi arlo premiazko
• Prestakuntza ofiziala eta arautua bultzatu. Ildo honeatik, Unibertsitate(ar)ekin nolabaiteko elkarlana sustatu

3. HABEren egitasmo berriak

3.1. HABEren egitasmo nagusiak

Joseba Erkizia HABEren Zuzendari Nagusiak, berak zuzentzen duen erakundeak esku artean dituen egitasmo batzuen berri eman zuen

• a) Giza Baliabideen prestakuntza, bai iraunkorra, bai hasi-berrientzatko oinarrizko prestakuntza didaktikoa. Bolognarako bidetik berrikuntzak.
• b) Mailen inguruan, 4. mailaren erreferentzialtasuna lortzen bidean, HEOKa osatu beharra azpimarratu zuen. 2008-09 ikasturtea dugula lehena 4. maila modu orokorrean eskeintzen dena.Laster burutuko da merkatuan dauden titulu guztien arteko konbalidazioa. Une honetan Hezkuntzako HEak eta Hizkuntza Eskola Ofizialetako titulazioak falta dira baliokidetza hau erabat gauzatzeko.
• c) Ikas-sistemen garapen osoa: presentziala, autoikaskuntza eta konbinatua.
• d) Nafarroa eta Iparralderako HEOKaren erreferentzialtasuna. Ildo honetatik, Iparraldeko EEP eta Nafarroako Euskarabideari HEOKaren garapena eskaini zaie eredu gisa, elkarlana sustatzeko asmoz.

3.2.Azpi-mailen egitasmoa

HABEko teknikari batek (Aintzane Ibarzabalek) egitasmo honen berri zehatzagoa eman zuen. Funtsean, A-1, A-2 eta B-1 mailak azpimailetan zatitu eta berauek zehazteko egitasmoa da. Honen premia edo justifikazioa Josu Peralesek emandako datuek erakusten duten hasiera maila hauetan ematen diren emaitza kaskarragoetan datza.

Honen emaitza litzateke ondoko azpimaila hauek bereiztea

• A-1.1 eta A-1.2 (A-1 mailaren barruan)
• A-2.1 eta A-2.2 (A-2 mailaren barruan)
• B-1.1 eta B-1.2 (B-1 mailaren barruan)

Berez ez litzateke izango urratsetarako itzulera bat. Une honetan azpimaila hauen helburu orokorrak eta zehatzak definitzen dihardute. Edukietan, komunikazio-jarduerak izango lirateke oinarri. Eta hauetan honako elementu hauek bereiztuko lirateke:

• Funtzioak
• Testu generoak
• Gaiak
• Adierazpen linguistikoak.

Honi guztiari ebaluazio irizpideak eta hizkuntza-lagin eredugarriak gehituko zaizkie.

3.3. Adierazle-sistemak

Xabier Elorza HABEren teknikariak eman zuen honen berri. Funtsean, euskaltegi bakoitzak bere ibilbidearen eta bere lanaren autoebaluaziorako tresna eraginkorra izan nahi du adierazle sistemak.

Euskaltegi bakoitzaren datuak, lurraldekoak eta EAE osokoak kontrastatzeko bidea emango dute. Bost urteko ikuspegia eskainiko dute, grafikoz ongi orniturik.

Hona hemen zein esparrutako datuak emango diren: ikasleak, talde ratioa,mailen banaketa, trinkotasuna, tipologia (aurrez aurre, autokikaskuntza...), birmatrikulazioa, asistentzia, urratsak ehun orduko, lorpenak mailaka, egiaztapenetara aurkeztuak, egiaztapen-frogetako emaitzak.

4. Bigarren mahai-ingurua: autoikaskuntza

2006. urtean egindako inkesta batean emandako datuen harira hiru azpitalde eratu ziren lanean eta gogoetan aritzeko:

• Autoikaskuntza
• Irakaskuntza Konbinatua
• Jarraipen Sistema

Lehenengo bi arloetan aritutako euskaltegi batzuen arteko mahai-inguru bana egin zen, bi urte hauetan burututako lanaren berri emateko.

Autoikaskuntzari zegokionean, Barakaldoko UE (Joxemari Lasa), AEK (Aintzane Goenaga), Mondragon Lengua eta Hegoelade euskaltegietako ordezkariek hartu zuten parte.

Hainbat kontu aipatu zituzten. Garrantzitsuenen artean hauek:

• Modalitate honetan parte hartzen duten irakasleen prestakuntza berezia, bai teknologiari dagokionean, bai sistemak eragindako ikasleekiko tratu bereziari begira.
• Hainbat elementu kontuan hartzekoak: teknologia eta metodologiaren arteko uztarketa, malgutasuna, i(ra)kas sistema honen aldeko hautua egin duen ikaslea kontuan hartzeko premia...
• Autoikaskuntzaren “abantailak”: ordutegi eta espazio aldetiko zurruntasunarekin etetea eta aukerak zabaltzea. Pertsonalizaziorako aukera handiagoak.
• Gabezien artean, “hoztasuna” eta besteengandik ikasteko traba gehiago, nahiz eta saretik eta sarean ere ikas daitekeen.

Bukatzeko, partehartzaile baten metaforarekin geratu ginen: Seguruenik, autobus-gidari izatetik taxi-gidaria izatera igarotzen ikasi beharko dugu. Eta taxi-gidari izatetik, auto-eskolako irakaslea izatera.

5. Ikaskuntza konbinatua

Parte hartzaileak Ulibarri, Maizpide, Barakaldoko UE, Leioako UE eta AEK-ko ordezkariak izan ziren.

Ikaskuntza konbinatua zer den hobeto ulertzeko Hizpideko azken zenbakian argitaratutako artikulu batera jotzea da egokiena;baina hitz gutxitan labur daiteke esanez aurrez aurreko eta ikaskuntza birtualaren arteko konbinazioa dela.

Ezaugarriak identifikatzerakoan, hezkuntzarekin lotutako ezaugarri hauek azpimarratuko genituzke: metodologia anitza; ez da konbinazioa huts eta ausazkoa: lehenengo ondo zehaztu beharra dugu nora goazen eta zer nahi dugun; komunikazio-aukerak ugaritu egiten dira sistema honetan;malgua da; pentsamendu kritikoa garartzera dator; pedagogia aldetik,ikaslearen protagonismoa areagotzen du; oso egokia da behar berezietarako;elkarreragina eta elkarlana sustatzen ditu; espazio-denbora mugak hausten ditu.

Antolaketaren aldetik, aurrez aurrekoaren etekina areagotzen du; ikasle-kopuruaren mugarekin hausten du; feed-backa bultzatzen du eta berau asinkronikoa ere izan daiteke; irakaslearen presentzia erraztu egiten du.

Azkenik, teknikaren aldetik, eduki digitalak eskura jartzen ditu.

Honek guztiak alde on asko ditu: autonomia sustatzen du (ikasleak nahi duenean eta nahi duen tokian aritu ahal da); eraginkortasunaren aldetik ere, errendimendua handitzen du,arretaren galera ekiditen du neurri handi batean; pertsonalizazio handiagoa ahalbidetzen du. Antolaketa aldetik ere erraztasunak ematen ditu.

Baina dena ez da urre. Izan ere,sistema honek ikasle tipo jakin bat eskatzen dut: autonomoa, IKTekin etxekotua... Irakasleari ere formakuntza berezia eskatzen dio. Eta materialaren aldetik, azkenik, egokitzapena eta birmoldaketa eskatzen du.

Irailaren 12koa da sistema hau arautzen duen ebazpena.

Bukaeran, HABEren Zuzendari Nagusiak guztion parte hartzea eskertu ondoren, ez zuen albo batera utzi honelako edo beste era bateko formatuko topaketa batzuk antolatzea.

Kaixo neska

Ez nauzu ezagutzen, nik zu bai. Ostiralean ezagutu zintudan. Barkatu atrebentzia, baina badakit 34 urte dauzkazula, bizkaitarra zarela (auzokideak ez gara izango?) eta  unibertsitateko titulua daukazula. Indiskrekzioa mortala  izan da, bai, arrazoiaz haserretuko zara nirekin. Baina -ez dakit zergatik- ezin dut agoantatu eta idatzi behar dizut.

Ez daukat asmo txarrik. Ez pentsatu horrelakorik, mesedez. Ez zaitut ikusi kaixomaitia.com-en, ez. Zure irudia beste leku batean ikusi dut. Polita zara argazkian, zure "look" hori apur bat modernitzatzea gomendatuko dizut akaso (barkatu berriro konfidantza eta lotsagabekeria).

Euskara ikasten ari zara, hori ere badakit. Zure irakaslea ere ezagutuko dut seguruenik, badakit hura ere emakumea dela, zu baino apur bat zaharragoa, baina lan honetan (ni ere irakaslea naiz, ez dizut esan, barkatu) jendeak beti ematen du gazteagoa eta freskoagoa. Apur bat golfoak garela uste dute batzuek, hori izango da arrazoia igoal. Baina beno, zaharrak ez gara, jendea baino zaharragoak ez behintzat.

Zuri idatzi ez idatzi egon naiz pentsatzen, ez da normala ezezagun bati besterik gabe horrela idaztea, baina lehengo egunean entzun nuen emakumeok "sozializatzeko" hobeak zaretela, eta animatu naiz idaztera. Neska hau niri entzuteko prest egongo da, seguru.

Gainera zure moduko jendea behar dela entzun nuen, euskaldunoi entzungo diguna, kostata baina entzun. Akaso horregatik idatzi dizut, beti entzuten didate betikoek eta jende gehiago behar dugu bizitzan. Eta horregatik idatzi dizut euskaraz gainera. Sentitzen dut hau "pixka bat" ez bada, baina daukat "mucho" zuri esateko.

Hori ba, gauza batzuk kontatuko dizkizut (oso aditz zailak esaten ditut?) neska. Nire intentzioak onak direla ikusteko eta zu animatzeko.

Begira, euskaltegietan gizon gutxi daude. Konturatu zara? Entzun dut gizonak ekartzeko zerbait egin behar dela eta laster igoal gizon gehiago egongo dira zure gelan. Ez dakit zuretzat albiste ona ala txarra den, edo asko inporta zaizun ere, baina horrela ez duzu sorpresarik hartuko.

Gero beste gauza bat entzun dut. Ekarriko dizute material berria. Bai, oraingoa zure look-aren denborakoa da. Ikusiko duzu ze txuloa! Beno, ekartzen dutenenean ez zaude euskaltegian igoal. Baina internetetik bajatzeko egongo da, ze, interneti buruz asko hitz egin zuten ostiralean, eta zu interneten ibiltzen zarenez.

Ez daramazu denbora asko ikasten (zuretzat agian bai) baina asko falta zaizu. Zelan dakit? Begira, -lagun baten abisu modura hartu- euskaltegian egiten duzun denbora kontrolatuta dago. Badakite zenbat ordu egin dituzun hor, zenbat "pira" egin dituzun, zenbat falta zaizun... Terriblea, ezta?

Ba, hemendik aurrera gehiago. Orduekin obsesio moduko bat dabil, neska. Ez dago kamararik euskaltegian, ez, baina kronometro pila bat dago ezkutatuta, egiten duzun guztia kronometratzen. Big Brother ez, "Big Clock" da hau.

Pena bat da, ematen du ez garela zugatik preokupatzen, eta ez da egia. Begira, zure irakasleari eta niri eta jende askori gauza hauek interesatzen zaizkigu: Gustura zaude? Ikasten duzu? Laguntzen dizugu? Animatuta zaude? Badakizu zer ikasiko duzun? Badakizu nola? Ondo egiten dugu? Zer pentsatzen duzu? Zertarako balio dizu honek? Zer lortu duzu? Agian ez zaigu gustatuko esango duzuna, baina jakin nahi dugu.

Ez dakit zure maila zein den. Beharbada zuk ere ez, ze, batzuetan esaten dute ezdakizer "maila", beste batzuetan zenbaki bat eta "urratsa". Gainera euskara ikasten ari diren lagun batzuk dauzkazu eta haien euskaltegian beste gauza bat esaten dute. Ze kristoa, ezta? Ba, esan digute laster denek deituko diotela berdin. Europako ez dakit zer mobida eta orain zure "nibela" deituko da abatbi edo abihirulau edo horrelako zerbait. Esatea zaila da, baina lortzen duzunean ikusiko duzu zer ondo geratzen zaren lagunekin: "estoy en abibat". Eta denek ulertuko dute gainera.

Batzuetan pentsatu duzu euskara ikasteko beste modu bat egon behar dela. Egunero klasera, horrela bi, hiru edo lau urte. Nekatu egiten zara, eta bizitzan gauza gehiago daude. "Eta ez daukazue besterik?" galdetu duzu euskaltegian. Eta esan dizute ezetz, edo badagoela autoezdakizer deitzen den gauza bat, baina ez duzu ondo ulertu zer den eta gauza konplikatua ematen du, arraroa.

Beno, ba orain edukiko dituzu modu gehiago euskara ikasteko. Betiko modura klasera joan, edo zure kontura ikasi irakasle baten laguntzarekin (tutorea esaten badute ez beldurtu), edo klasera joan baina gauza batzuk etxean edo ordenadorean egin, edo ipiniko dizute gauza bat beste batzuekin hitz egiteko, klase barik, hitz egin bakarrik.

Ea horrela hobeto ikasten duzun. Eta ea geuk ere ikasten dugun.

Tira, neska, nahikoa oraingoz. Plazerra izan da zurekin hitz egitea, benetan. Barkatu berriro nire atrebentzia, ez nizun molestatu nahi. Barkatu berdin-berdin hau entzuteagatik denbora kendu badizut. Euskara ikasteagatik dirua kendu eta denbora ere kentzea ez da oso dotorea, ez.

Hala ere, gauza gehiago dauzkagu zuri kontatzeko. Bai "dauzkagu", badakizu, "gu" (barkatu, "guK", la KA de los....). Ez nago bakarrik. Nik bezala, jende gehiagok ezagutu zaitu (ze lotsa, ez?), eta hemen dabiltza lagun horiek ere zuri zerbait kontatzeko deseatzen, ze, irakasleok kontakatilu batzuk gara eta beti gaude elkarri edo besteei dena kontatzen. Interneten ere bai. Batzuetan gezurren bat ere kontatzen dugu, je, je, je...

Begira ze kotilak garen.Lehengo egunean ehun eta piku bildu ginen zuri buruz hitz egiteko. Kepasada!

Baina lasai egon neska, asko maite zaitugu. Ezagutu zaitugunetik zutaz pentsatzen gaude, benetan.

Mxxxx asko

Epigrafistak

Iruña Veleiako saltsarekin egin da ezaguna egunotan disziplina hori. Nik ez dut ostrakarik aurkitu gaur, ez, Gurutzaden sasoiko aztarnaren bat akaso, baina idazkunak bai, 8 orri bete idazkun, kaligrafia prenetworkiarraz Gutenberg garaiko euskarri zelulosazkoan.

Idazkunon egileaz ez dut informaziorik behar, datu irrelebantea da. Jesus, Joxe ta Miriam ez dituzte idazgai, ez. XXI mendearen hasieran Ibaizabal ibaiaren ertz banatan egun berean ospatu ziren bi kontziliotako glosak dira.

Bi kontzilio haiek historian zer-nolako pisua izan zuten argitu nahi lukete historialariek. Gerora etorri ziren aldaketak azaltzeko bidea ematen ote duten ala ez. Bilkurotan ezarri ote ziren eraldaketaren oinarriak ala zeremonia erritual hutsalak izan ote ziren.

Eskuizkribu horiek ditugu argitzeko bide bakarra, non eta indusketetan -kronikek eta arkeologoek ederki frogatu digutenez- garai hartan ordurako ezagunak eta erabiliak ziren idatz-euskarri aurreratuagoak agertzen ez diren bitartean. Aditurik adituenek lepoa egingo lukete halakoak egon badaudela eta egun batean, laster batean, zokilen artean agertuko dira, izan esperantza.

Bitartean, epigrafista iaioenen taldeak eman dio dekodetze lanari. Ez da erraza izango, ez. Luze joko du seguraski. Idazkun luzea, hitzen eta esakuneen arteko konexioa ezartzea ez da samurra izango. Grafemen ahoskera zehaztea beste hainbeste.

Sikieran esanahiaren zantzuren bat balego, baina XXI mende hartan gertatu zen iraultza komunikatiboak berekin ekarri zuen izurria: memoriaren galera, eta handik honakoak asmatu ezinik dabil aspaldian gure mundua.

Iraganaz edozein informazio izatea, jakin minetik harago, behar izan bitala dugu. Epigrafista lana zerbaitengatik da hain preziatua eta ordaindua. Utz diezaiegun beraz argia ekartzen, izan dezagun pazientzia.

----

Orain ez daukat gogorik apunteak deszifratzen hasteko, nahiago dut zientzia fikziora dedikatzea. Kronika nahi baduzue, itxaron edo hasi zeuek kontatzen (idazkunak deszifratzen laguntzeko pistak emateko baino ez bada ere). Alapues.

Jardunaldi akademikoa

HABEren 25. urteurrenekoak ez ziren amaitu San Martin egunean Kursaalen. Ekitaldi harez gain, jardunaldi akademikoa egiteko asmoa ere egon da. Eta hala egingo da datorren ostiralean, azaroak 28, Bilbon Eusko Jaurlaritzaren egoitzan, goizeko 9etatik bazkalordura arte.

Duela gutxi irakurri diot baten bati halako ekitaldi publikoetan interesgarriagoak izaten direla a posteriori kontatzen direnak a priori egiten diren deialdiak baino. Konforme nago neurri handi batean, eta kasu honetan areago. Izan ere, deialdia euskaltegietan zabaldu da eta, esan didatenez, dagoeneko izena eman dutenekin aretoa bete egin da. 100 lagun inguru. Beraz, alferrik ibiliko gara propaganda egiten.

Lastima, 100 lagunek baino ez ditugu entzungo (azkenengo reengantxe batean kolatu nautela uste dut) Josu Peralesek ikasprozesuaren azterketaz emango dizkigun datuak eta ondorioak, edo euskaltegietako ordezkariek ikas-prozesua hobetzeko dituzten ideiak eta proposamenak.

100ek izango dugu aukera  HABEko zuzendariaren eskutik erakundaren egitasmoen berri izateko. Elkarrizketa batean azaldu zituen duela aste pare bat, eta egitasmoen zerrendarekin batera, egitasmo horiei lehentasuna emateko bidea eta arrazoiak entzutea interesgarria izango da duda barik.

Eta 100 lagunen aurrean paratuko dira autoikaskuntza eta ikaskuntza konbinatuaren aukerak eta bideak aztertzen  ibili direnak; ondorioak, ideiak eta gogoetak plazaratzen.

Ez dakit jardunaldi akademikoa zergatik antolatu den horrela. Bilbon berton areto eta bilgune handiagoak daude. Baina, tira, HABEren misterioak argitzeko ahaleginak egundoko galbana ematen dit, eta alferrik izaten da gainera.

Ondorio bat dakar horrek hala ere: han botako direnak garrantzizkoak dira euskalduntzearen munduarentzat, duda barik, eta bertora joango garenok ardura izango dugu ondorioz geure lankideei haren berri eta iritzia emateko, baita datozen hilabeteetan geure erakundeetan haren gaineko gogoetak bideratzeko ere.

Bitartean -baten batek kontakatiluen kategorian sartuko gaituen arren- frikimedio minoritario hauetan gabiltzanok ere "partea" eman beharko dugu. Ez da derrigorrezkoa, badakit, baina bizioa hartuta gaude batzuk, eta sentitzen da, baina...

---

Erremateko galderak inork erantzuteko esperantza galduta daudenak: Wifia egongo da han? Badaki inork zelan egiten den korbataren korapiloa? Hamaiketakoa egongo da? Meza zutunik entzun beharko du inork? Egia da HABEk halako gehiago egiteko asmoa daukala? Halako jardunaldi gehiago egin behar direla uste dugu? Nahi dugu?

Hogeita bost +

Euskaltegietan diharduzuenok jakingo duzue honez gero, besteok zerbait entzun-irakurri duzue igoal. Aurten HABE erakundeak 25 urte bete dituela eta ospakizun-ekitaldi sorta izango dugu udazken honetan zehar. Lehengoan irratsaio berezia egin zuten Euskadi Irratian, eta bihar ekitaldi instituzionala izango da Donostian. Zerbait gehiago ere egingo da, HABEren webgunean edo Ikasbilen emango digute horren berri dagokion sasoian.

Ez dut HABEz hitz egingo baina. Biharko ekitaldian helduen euskalduntze-alfabetatzean 25 urte edo gehiago jardun duten lankideak omenduko dituzte, berrehun baino gehiago, haien artean hurbilekoak asko.

Lehengo egunean aurkitu nituen haietako batzuk, euskaltegian, lanean. Pozik zeuden, omenaldiak ilusioa egin die, eta egia da, seguraski egiten dieten lehenengo omenaldia da, euren lanagatik. Badakizue, beti aipatzen diren "benetako" omenaldi horietatik aparte: ikasleen eskertza, lankideen animoa eta abar.

Eta pozez ikusita poztasunetan pentsatzen jarri naiz. Lanbide honek zenbat poztasun eman dizkigu urteetan? 25 urte edo gehiagotan honetan jardunda inork "Eta zelako lana da zurea?" galdetuta, derrepentean botako genituzkeen laupabost adjektibo horietatik zenbatek edukiko lukete karga negatiboa eta zenbatek positiboa?

Hasiko gara akaso "gogorra", "ordu asko", "nekosoa", "ordutegi txarrak", "ikasleak ....." bezalakoekin. Beharbada "polita", "sortzailea", "jendea ezagutzen duzu", "harreman onak egiten dira", "motibagarria" bezalakoren bat tartekatuko dugu. Gazi-geza da bizitza eta gure lana ere bai, zer esanik ez.

Interlokutoreak -urruneko turista ez bada- segidan esango digu apika: "oso lan polita da", "kriston meritua daukazue", "euskarak asko zor dizu" eta halakoak. Eta halakoak entzunda batzuetan Afrikako muturreko txoko batean bizitza lanean sakrifikatu duen misiolariaren miresmenaren moduko bat barruntatuko duzu. Gutxi eta gutxiren truke ausartzen dira lurralde horietara bai. Beste batzuetan fedearen babesle gorenari edukitzen zaion errespetu-beldur moduko bat: "Honekin euskaraz egin behar da, irakaslea da ta". Bestetzuetan besterik ez eta helduei euskara klaseak ematera dedikatu den "pringaoa" baino ez zarela sentiaraziko zaituzte konturatu barik. Beste batzuetan.... zeuek esan.

Baina hainbat urteren bueltan, badakizu, atzera begira paratzen zara. Eta mingotsenak ere azukre puntu bat hartzen du nostalgiaren galbahetik pasatuta. Gerra elkarrekin sufritutako soldadu-taldean bezala, pertsonak dituzu gogoan, ez batailak eta oinazeak soilik. Haserreak eta riki-rakak tartean asko bai, ezin ikusiak eta maiseoak ere bai, bale, baina lotura bat egin da ia ohartu barik, gerrako beteranoak batzen direneko poztasuna.

Hogeita bost, hogei, hogeita hamar edo berrogei urte asko dira izan ere. Eta lotura hori ez dute historia liburuek (edo Wikipediak) azalduko. Konta dezatela sikieran egin dugunak ekarriko duena.

PD: Gerrako beteranoak, misioilariak... Dedio! A ze epopeia gurea! Honelako soinu banda beharko dugu.

PD2: Ondo pasatu bihar Donostian! Eta etzi, eta etzi damu eta hurrengoan, eta hogeita bost baino askoz urte gehiago...

Tendentziak

Azkenengo Hizpide irakurtzen eta gainbegiratzen ibili naiz egunotan, tarteka eta gain-gainetik egia esanda. Gauza interesgarriak irakurri ditut, ez denak.

Azkenengo zenbaki honen lehenengo aipamena egin nuenean, txiste modura, artikulu egile guztiak oraingoan HABEko teknikariak direla erreparatu nuen. Baina gainetik irakurrita ere, horrek zerbaiten zantzua ematen duela konturatu naiz. HABEko teknikariak artikulu hauek idaztea ez da seguruenik kasualitatea edo honetarako hartu duten berariazko lana, egiten ari diren lanarekin lotuta egongo da, eta, ondorioz, HABEn zertan ari diren traza hartzeko bidea emango digute akaso.

Lehenengo inpresioa:

Moodle. Ikasten gunea antolatu dute. Bistan da Moodle-i etekina atera nahi diotela. Halaxe igarri dut Mari Jose Lasheras eta Agurne Aizpitarte eta Natxo Guillénen artikuluetatik: Ikaskuntza konbinatua: gaia zertan den eta Web semantikoa eta sare sozialak hizkuntza ikas-irakaskuntzan hurrenez hurren.

Lehenengoan ikaskuntza konbinatua edo bLearning-i buruzko azalpen ona izan liteke, eta horretaz interesa daukanarentzat abiapuntua izan daiteke artikulua. Edozelan ere, aurrez aurreko jarduna osatzeko baliabide eta aukeren zerrenda moduko bat falta izan dela uste dut, denak Moodle-en amaitzen duela ematen du.

Beste artikulua apur bat nahastosoa suertatu dela begitandu zait. Web semantikoa, sare sozialak... gero wiki eta blogetara bueltatzen da, web2.0ra alegia. Kontzeptu horiek guztiak ez dira erraz definitzen, are gutxiago teknologia kontuetan aditu-aditu ez denari, baina artikuluan dagoen porrusaldarekin ez dut uste ez argitu ez interesa piztu denik. Edozelan ere, deigarriena egin zait Moodle sare sozialetan sartzea. Kontzeptua zabal-zabala eta lausoa da, baina orain arte gutxitan ikusi dut Moodle-en aipamenik sare sozialez jarduten denean. Bitxia behintzat, edo zer egosten ari den adierazgarria ere izan liteke. Moodle-en dena amaitzen den sentsazio antzeko bat berriro.

Teknologia tentuz aplikatu. Luis Mari Txabarrik artikulu bitan jorratu du IKTen aplikazioa. Triangelu didaktikoaren kontzeptuan hartu du oinarri uneoro. Azken ondorioa, teknologiarekin ez itsutu eta gogoan hartu pertsonek ikastea dela kontua. IKTen erabileraren arrisku pedagogikoez ohartarazi  nahi izan duela begitandu zait, eta elkarreragina, autonomia, oinarri pedagogikoez jardun du luze. Teknologiaren liluraren arriskuez sarri jardun da irakaskuntzan eta hizkuntzen irakaskuntzaren mundua. Egia da euforia moduko bat dabilela sasoi honetan, hala ere, ez dakit zehazki honek zer ekarriko duen gurera. Azken aipuak utzi nau pentsatzen:

Eskatzen du, azken batean, gure kurrikuluaren oinarriak berraztertzea.

Ez dakit honi zer interpretazio egingo zaion zehazki. Teknologiak azkenotan sortu duen zurrunbiloari aterkina jarri eta tentuz ibiltzea akaso. Dena dela, teknologia dabilen abiadurari ausardia apur batekin erantzuten ez bazaio, atze-atzean eta gaindituta geratzeko arriskua ez da txikia.

Testua eta diskurtsoaren azterketa. Pello Esnalek Kontaketa, azalpena eta preskripzioa: sekuentzia nagusiak-en aspaldi jorratzen dabilen bideari ekarpen berria egin dio. Testuaren pedagogia, diskurtsoaren analisia, testuaren arkitektura  eta ingurukoak. Duela hiruzpalau urte 4. mailan hasi da ezartzen eredu hau, eta egingo nuke asmoa dagoela ikasprozesu osora zabaltzeko. Beharbada, gakoa testuaren analisia bera zelan egin baino, horri i(ra)kas-jardunera ekartzeko eredu baliagarria aurkitzea da. Zalantza daukat gure ikasle tipoak zelan erantzungo duen diskurtsoa eta testua aztertzeari begira jarritako jardunbideari. Edozelan ere, irakasleontzat baligarria da duda barik, baina hortik etor daitekeenerako prestatu beharko da, badaezpada.

Nire barruntoak honaino ailegatzen dira. Irakurri duzuenok (eta ez duzuenok ere bai) zer barruntatzen duzue ari dela egosten Donostiako Vitoria-Gasteiz kalean.

Hizpide 67

Hizpide aldizkariaren 67. zenbakia agertu zait gaur mahaiaren gainean. Badugu egun batzuetarako denbora-pasa, euskaltegien webguneen maiseoan ibili beharrean. (Portzierto, galdera lerdoa ohi bezala inork erantzungo ez duena: Hizpideko edukiak inoiz ikusiko ditugu sarean? Laburpentxo bat sikieran? Edo albisteren bat Ikasbilen baino ez bada, edo azalaren iruditxo bat, thumbnail tamainan aunkesean...? Bengaaaa! Jopeeeee!)

Zer dakar? Horrela gain-gainetik ikusita (aurkibidea irakurrita zehazkiago):

• Portafolioa beste tresna bat ikasle eta irakasleen esku. Amaia Arauzo, HABEko teknikaria.
• Ikaskuntza konbinatua: gaia zertan den. Maria Jose Lasheras, HABEko teknikaria.
• Kontaketa, azalpena eta preskripzioa: sekuentzia nagusiak. Pello Esnal, HABEko teknikaria.
• Web semantikoa eta sare sozialak hizkuntza ikas-irakaskuntzan. Agurne Azpitarte, Natxo Guillén. HABEko teknikariak.
• IKTean oinarritutako hezkuntza (eta II). Luis Mari Txabarri, HABEko teknikaria (ez dut kopipastea egin, benetan, zin dagizuet).

Esan bezala, badugu egunotarako zer egina, zer irakurria, zer komentatua eta zer esana.

Animoa neska-mutilok!