aldizkariak

Erreta

Apurka-apurka nabil azkenengo Hizpideri kolpetxoa egiten. Azkenengo ale honetan artikulu ugari eta, orain artekoaren aldean, izen eta gai berriak agertu zaizkigu. Haien artean izenburutik bertatik arreta ematen duen bat: Burn out: irakaslearen ajeak.

Ilazki euskaltegiko Idoia Goñiren eskutik heldu zaigu artikulua (Ilazkikoa dela testua irakurrita jakin dut, ez lirateke txarto etorriko egileen aurkezpen zehatzagoak akaso, badakit garrantzitsuena edukia dela, baina pertsonak apur bat kokatzea estimatu egiten da, eta bera nahiz erakundearentzako meritua ere bada, ezta?), eta esperientzia pertsonaletik abiatuta gaia garatu eta euskaltegian garatzeko proposamen batera heldu da. Zertaz ari gara baina? Irakaslearen nekea, higadura profesional eta psikologikoa, desilusioa, pertsonaren abaildura.... erretzea deitzen den hori, ingelesez aspaldian burn out bataiatu zutena.

Jendaurrean lan egin behar dutenen gaitza ei da burn out hori: erizainak, gizarte-laguntzaileak., eta nola ez... irakasleak. Sintomak: akidura fisikoa, mentala, nekea, gogogabetzea, jarrera hotza, urruntzea eta isolatzea,  zinismoa, besteen gutxiespena, erruen banaketa indiskrimiatua, eta norberaren burua horrekin zuritu, defentsarako jarrera.

Gaitzaren deskribapen zehatza egin digu Idoiak: faseak, arrazoiak, teoriak, aldagaiak. Deskribapen argia, eta -esango nuke- ez zaigu kostatuko inguruan halako kasuren bat identifikatzea.

Ez, ez zait arrotza egin Idoiak kontatzen duena. Bere euskaltegian ere konturatu direla dirudi, eta lan-giroa zein langileen asetasun maila hobetzeko plana jarri dute abian. Irtenbideari begira, bereziki interesgarriak egin zaizkit aipamen hauek:

Horregatik, agerikoa izan arren, honako ideia azpimarratu nahi nuke: lan-giro egoki eta lasai batean lan egiten duen profesionalak formazio-maila altuagoa izaten du, lantaldeko kideekin ezagutzak trukatzen baititu, eta, horrela, aberasgarriagoa gertatzen da eguneroko Lana.

Eta beste neurri bi hauek:

• Urraskako eta moduluz moduluko bilerak.
• Lanean egiten diren bilera guztiek helburu zehatza izan beharko lukete. Honekin batera, hasiera- eta bukaera-ordua ere bai; bukatu gabe gelditzen denari hurrengo bilera batean emango baitzaio amaiera.

Edozelan ere bi gogoeta utzi dizkit artikuluak:

Lantokiko antolakuntza ez ezagutzea, lanaren nondik norakoak ez ulertzea izatean ei da arrazoietako bat. Gurera hurbiltzen diren lankide berriak etorri zaizkit gogora. Non sartu diren tamaina hartzeko informazioa, lan-giroa, komunikazioa aurkitzen dute? Zer eginak eta zelan eginak argi dituzte? Argitzen laguntzen diegu?

Beste kontu bat zeharka etorri zait gogora. Konpromiso, kontzientzia, militantzia edo dena delakoaren puntu handia duen lana ei da euskara irakaslearena, espektatiba handiak askotan, handiak bezain lausoak sarri, ilusio hori jarri da sarri jardunaren motore, baina jendaurrean lan egiteak, jendearekin, erraz zapuzten ditu ilusiook hori lurrera ekartzen eta arrazionalizatzen jakiten ez bada. Beharbada hor dago hainbeste erreduraren gakoa. Edo ez.

Edozelan ere, gomendatzeko moduko artikulua, eta, batez ere, hartaz pentsatzeko moduko gaia, arreta ematekoa.

Hizpide 68 eta 69

Azken asteoan Hizpide aldizkariaren zenbaki bi heldu dira ia jarraian: 68.a eta 69.a. 2008ko maiatza-abuztua batean eta urte bereko iraila-abendua bestean. Apirila bitartean hurrengoa agertuz gero, argitaratze datekin bat egingo dugu. Animo!

Zer dugu bada?

68.a HABEren 25. urteurrenaren harira dator, monografikoa dugu eta  "Ikas-prozesuaren azterketa (200-2001/2006-2007)" izenburua hartuta azaroko jardunaldi akademikoan aurkeztu zizkiguten datuen bilduma osoa dakarkigu 90 orrialdetik gora hartuta. Xabier Elortza eta Josu Peralesek egin dute bilketa-lana.

Azaleko begirada batean grafiko eta zenbakiak nagusi. 67. orrialdetik 70era ondorioen laburpena dugu eta "Gogoetarako hainbat zuin". Azaroan entzun genituen berdinak funtsean, hala iruditu zait gainetikako irakurketan. 

 Orduan bezala, uste dut interpretazio landuagoa beharko genukeela, eta ondorio bidean informazio gehiago. "HABErentzako datuetatik" harago, eta iturri gehiagotatik. Edonola ere arreta handiagoarekin irakurri beharko da.

69.a hartuta, ohiko formatura gatoz bueltan. Lau artikulu:

• Amaia Arauzo (HABEko teknikaria): Hizkuntzen Portfolio Europarra. esperimentazioa
• Asier Irizar (HUHEZIko Hizkuntza Departamendua) eta Kepa Sarasola (EHUko informatika fakultatea eta IXA taldeko kidea): Puntuazio arteko hiru hitzeko segiden azterketa ikasleen testuetan eta alderaketa kazetaritza-testuekin.
• Joseba Ezeiza Ramos (EHUko Filologia Saila): Espezialitate-hizkeren didaktika Europako unibertsitate-eremuan
• Nekane Goikoetxea  : Gaitasun Komunikatiboa ebaluatzeko proposamena.

Amaia Arauzok Hizpide 67an hasi zen portfolioa jorratzen, Ulibarri euskaltegian burututako esperientzia baten berri eman du oraingoan. HABEn portfolioaren asunto honekin zerbaitetan ari direla ematen du.

Irizar eta Sarasolak euskara ikasleen testuak eta kazetaritza-testuak erkatu dituzte analisi informatikoaren bidez, proposamen didaktikoak egiteko ondorioak ateratzeko modua etor ei daiteke handik.

Joseba Ezeizak espezialitate-hizkeraren lanketaz eta irakaskuntzaz dihardu. Europan eta unibertsitate mailan horretarako gorputz didaktikoa taiutzen joan ei da azkenotan, interesgarria dirudi lan-munduan edo trebakuntzan dihardutenentzat.

Nekane Goikoetxeak bere doktorego-tesitik ekarri digu artikulua. Gaitasun komunikatiboa kontzeptua praktikara ekartzeko proposamena edo bidea urratu bide du Nekanek. Interesgarria hau ere, predikatzen dena pulpitutik jaitsi ezinda askotan ibiltzen gara eta.

Apurka-apurka hasi beharko da irakurtzen, eta komentatzen.

Tendentziak

Azkenengo Hizpide irakurtzen eta gainbegiratzen ibili naiz egunotan, tarteka eta gain-gainetik egia esanda. Gauza interesgarriak irakurri ditut, ez denak.

Azkenengo zenbaki honen lehenengo aipamena egin nuenean, txiste modura, artikulu egile guztiak oraingoan HABEko teknikariak direla erreparatu nuen. Baina gainetik irakurrita ere, horrek zerbaiten zantzua ematen duela konturatu naiz. HABEko teknikariak artikulu hauek idaztea ez da seguruenik kasualitatea edo honetarako hartu duten berariazko lana, egiten ari diren lanarekin lotuta egongo da, eta, ondorioz, HABEn zertan ari diren traza hartzeko bidea emango digute akaso.

Lehenengo inpresioa:

Moodle. Ikasten gunea antolatu dute. Bistan da Moodle-i etekina atera nahi diotela. Halaxe igarri dut Mari Jose Lasheras eta Agurne Aizpitarte eta Natxo Guillénen artikuluetatik: Ikaskuntza konbinatua: gaia zertan den eta Web semantikoa eta sare sozialak hizkuntza ikas-irakaskuntzan hurrenez hurren.

Lehenengoan ikaskuntza konbinatua edo bLearning-i buruzko azalpen ona izan liteke, eta horretaz interesa daukanarentzat abiapuntua izan daiteke artikulua. Edozelan ere, aurrez aurreko jarduna osatzeko baliabide eta aukeren zerrenda moduko bat falta izan dela uste dut, denak Moodle-en amaitzen duela ematen du.

Beste artikulua apur bat nahastosoa suertatu dela begitandu zait. Web semantikoa, sare sozialak... gero wiki eta blogetara bueltatzen da, web2.0ra alegia. Kontzeptu horiek guztiak ez dira erraz definitzen, are gutxiago teknologia kontuetan aditu-aditu ez denari, baina artikuluan dagoen porrusaldarekin ez dut uste ez argitu ez interesa piztu denik. Edozelan ere, deigarriena egin zait Moodle sare sozialetan sartzea. Kontzeptua zabal-zabala eta lausoa da, baina orain arte gutxitan ikusi dut Moodle-en aipamenik sare sozialez jarduten denean. Bitxia behintzat, edo zer egosten ari den adierazgarria ere izan liteke. Moodle-en dena amaitzen den sentsazio antzeko bat berriro.

Teknologia tentuz aplikatu. Luis Mari Txabarrik artikulu bitan jorratu du IKTen aplikazioa. Triangelu didaktikoaren kontzeptuan hartu du oinarri uneoro. Azken ondorioa, teknologiarekin ez itsutu eta gogoan hartu pertsonek ikastea dela kontua. IKTen erabileraren arrisku pedagogikoez ohartarazi  nahi izan duela begitandu zait, eta elkarreragina, autonomia, oinarri pedagogikoez jardun du luze. Teknologiaren liluraren arriskuez sarri jardun da irakaskuntzan eta hizkuntzen irakaskuntzaren mundua. Egia da euforia moduko bat dabilela sasoi honetan, hala ere, ez dakit zehazki honek zer ekarriko duen gurera. Azken aipuak utzi nau pentsatzen:

Eskatzen du, azken batean, gure kurrikuluaren oinarriak berraztertzea.

Ez dakit honi zer interpretazio egingo zaion zehazki. Teknologiak azkenotan sortu duen zurrunbiloari aterkina jarri eta tentuz ibiltzea akaso. Dena dela, teknologia dabilen abiadurari ausardia apur batekin erantzuten ez bazaio, atze-atzean eta gaindituta geratzeko arriskua ez da txikia.

Testua eta diskurtsoaren azterketa. Pello Esnalek Kontaketa, azalpena eta preskripzioa: sekuentzia nagusiak-en aspaldi jorratzen dabilen bideari ekarpen berria egin dio. Testuaren pedagogia, diskurtsoaren analisia, testuaren arkitektura  eta ingurukoak. Duela hiruzpalau urte 4. mailan hasi da ezartzen eredu hau, eta egingo nuke asmoa dagoela ikasprozesu osora zabaltzeko. Beharbada, gakoa testuaren analisia bera zelan egin baino, horri i(ra)kas-jardunera ekartzeko eredu baliagarria aurkitzea da. Zalantza daukat gure ikasle tipoak zelan erantzungo duen diskurtsoa eta testua aztertzeari begira jarritako jardunbideari. Edozelan ere, irakasleontzat baligarria da duda barik, baina hortik etor daitekeenerako prestatu beharko da, badaezpada.

Nire barruntoak honaino ailegatzen dira. Irakurri duzuenok (eta ez duzuenok ere bai) zer barruntatzen duzue ari dela egosten Donostiako Vitoria-Gasteiz kalean.

Hizpide 67

Hizpide aldizkariaren 67. zenbakia agertu zait gaur mahaiaren gainean. Badugu egun batzuetarako denbora-pasa, euskaltegien webguneen maiseoan ibili beharrean. (Portzierto, galdera lerdoa ohi bezala inork erantzungo ez duena: Hizpideko edukiak inoiz ikusiko ditugu sarean? Laburpentxo bat sikieran? Edo albisteren bat Ikasbilen baino ez bada, edo azalaren iruditxo bat, thumbnail tamainan aunkesean...? Bengaaaa! Jopeeeee!)

Zer dakar? Horrela gain-gainetik ikusita (aurkibidea irakurrita zehazkiago):

• Portafolioa beste tresna bat ikasle eta irakasleen esku. Amaia Arauzo, HABEko teknikaria.
• Ikaskuntza konbinatua: gaia zertan den. Maria Jose Lasheras, HABEko teknikaria.
• Kontaketa, azalpena eta preskripzioa: sekuentzia nagusiak. Pello Esnal, HABEko teknikaria.
• Web semantikoa eta sare sozialak hizkuntza ikas-irakaskuntzan. Agurne Azpitarte, Natxo Guillén. HABEko teknikariak.
• IKTean oinarritutako hezkuntza (eta II). Luis Mari Txabarri, HABEko teknikaria (ez dut kopipastea egin, benetan, zin dagizuet).

Esan bezala, badugu egunotarako zer egina, zer irakurria, zer komentatua eta zer esana.

Animoa neska-mutilok!

Hizpide 66

Gaur heldu zait azkenengo Hizpide, 66.a. Zer dakar ba?

• Maria Jesus López: Euskara ikasten Madrilen. María Jesus López Madrilgo hizkunza eskola bateko euskara departamentuko burua dugu. Hizkuntza eskola eta ikasleen berri ematen du artikuluan
• Alaitz Etxebarria. Hizkuntza, kultura, transmisioa eta alderdi soziolinguistikoaren aplikazioa euskaltegiko taldeetan. Alaitz AEK-ko irakasleak Txepetxen testuetan oinarria hartuta, ezagutza-erabilera-motibazioa hiru aldagai horiek ikasgelara bideratzeko hausnarketa eta proposamena egin du.
• Josu Perales. C-testei gertuagotik begiratuz. Cloze testaren aldaera den C-testei inguruan ikerketa egin du Josuk oraingoan, test mota honen baliagarritasunaz eta fidagarritasunaz.
• Kepa Larrea. Euskalduntzearen umoreak. Kepa Larrea irakaslea ezaguna egin zitzaigun askori Nola atera EGA (euskararik jakin gabe) liburuagatik. Umore kontuetan "aditua" nonbait, eta oraingoan ere helduen euskalduntzean umorearen erabilera hartu du gogoetagai eta aztergai.

Asteburuan zer irakurria daukagu beraz (kar, kar, kar... entzun dut?).

Hizpide 65

Mahai gainean agertu zait udazkenean onddoak bezala. Hizpide 65. Artikulu gutxi oraingoan eta denetik apur bat:

• Joseba Ezeizak Ikasle hasiberriei irakasteko materialak artikulu sortaren hirugarrena eta azkena. Sorpresa atsegina izan dira aurreko biak. Errematea besteen neurrikoa bada, ederto.
• Moodle-ekin datorkigu M. Jose Lasheras. Moodle plataformaren erabilera didaktikoa irakasleen prestakuntzarako: orain arteko eskarmentua. Eskarmentua gurean luze-luzea ez da, horregatik bada ondorioak albait arinen ateraz gero, hobeto.
• Udan ikastaroa ematen eduki genuen La Lagunako unibertsitateko Jose Luis Vera Batista. Ikastaroa eman eta artikulua ere utzi digu: Euskara-ikasgai bat nola planifikatu euskra H₂ denean: iruzkinak eta iradokizunak.
• Krashen aipatu genuen lehengoan tontamentean. Orain Hizpiden, ohiturari jarraituta, han munduan argitaratutako artikulu baten itzulpena dakarte. Garon Wheeler irakasleak Kanadako TESL erakundearen aldizkarian argitaratu zuen Krashen, a Victim of History artikuluaren itzulpena dakarkigute: Krashen, historiaren biktima. Morboa behintzat bai. Zer egin diote Krasheni ba?

Horraino oraingoaren edukiak. Datozen egunotan, badakizue... jarraituko du.

Hizpide 64, oporretako irakurketa

Duela aste pare bat jaso nuen azkenengo Hizpide, eta handik hona, oporretako nagiari tartetxo pare bat hartuta kukutxua egin diot. Gainetik, hiru iruzkin (nagi) etorri zaizkit.

Murua eta Txabarriren artikuluetatik ondoriotxo bat atera dut, HABEko teknikariak e-learning, teknologia eta abarren aplikazioak ikertzen ari direla dirudi. HABEk nondik joko pista izan daitezke artikuluok, Txabarrirena gehien bat (lasaiago irakurtzeko asmoa daukat). Muruarenetik, gaztelaniazko "bertsioa" irakurrita, gehiago espero nuen, ondorioetan gehien bat, baina sektorean elkarlana, komunikazioa eta formazioa bideratzeko hausnarketa interesgarria da, zer egina asko dago, eta hor dago lehenengo pauso bat.

Bide batez, Iñakiren blogaren bidez euskara teknikariekin euskalduntze-alfabetatzearen gaineko ikastaro "birtualizatua" egin dutela jakin dugu, eta haren ondorioak plazaratu ditu Iñakik ponentzia batean.

Bestalde, Jokin Nazabal eta Joseba Arbelaitzen artikuluak ere baliagarriak izan daitezke oso. Osasunaren munduan egindako esperientzia baten berri, plana eta ibilera praktikoa. Horrelako asko behar dira une honetan (eta beti ere bai). Hala ere apunte birekin geratu naiz.

• Ikastaroaren antolaketa eta planaren deskribaketan helburuen eta edukien antolaketaren nondik norakoak gehiago azaltzea falta da beharbada. Hau da, nola ikasiaz gainera, zer eta noiz ikastea proposatu den, ikastaroaren programa edo, ikastunitateen hurrenkerarekin batera edukien hurrenkera eta haren zergatia.
• Ikastaroaren antolaketaz dihardutela, une baten haren ezaugarriak ikusita, 2. hizkuntz eskakizuna lortzeko ikastaroa barik, Osakidetzaren trebakuntza planean txertatzea-edo erabaki zela ulertu dut. Bide interesgarria duda barik, baina kezka bat uzten du airean. Teknologiaren aplikazioa sustatu nahi den honetan hark ere lehengo arazoari ez dio biderik zabaltzen, hau da, hizkuntz eskakizun batetik besterako bidea nola antolatu eta eraginkortu?

Hizpide 64

Iñaki Muruaren bidez Hizpide aldizkariaren 64. zenbakia argitaratu dela jakin dut. Nire eskuetara ez da ailegatu oraindino, beraz Iñakik emandako informazioa eta azalaren irudia baino ez daukagu.

Daukagun informazio apur horretatik hau beraz. Iñakik aspaldian iragarri zigun artikulua argitaratu dute alde batetik: Partaidetza pasiboa Interneten sortutako talde eta komunitateetan: kezka eta oztopo. Eta bestetik honako hauek dira azalean irakur daitezkeen artikuluen izenburuak:

Bestelako lankidetzak

• IKTetan oinarritutako hezkuntza. Luis Mari Txabarri (HABE)
  
• Partaidetza pasiboa Interneten sortutako talde eta komunitateetan: kezka eta oztopoak. Iñaki Murua (HABE)
• Osasun arloko profesionalentzako on-line ikastaroak (I). Jokin Nazabal, Joseba Arbelaitz (Hernaiko UE)
  
• Osasun arloko profesionalentzako on-line ikastaroak: ikastaroen inplementazioa (eta II). Jokin Nazabal, Joseba Arbelaitz (Hernaiko UE)

Euskararen kutxa

• Ebazten dut. Pello Esnal (HABE)

Beste iturrietatik

• Instrukzio bidezko ikaskuntzari lotutako dimentsio psikologiko eta emozionalen inguruko ikerketa: oztopoak eta aukerak. Jean-Marc Dewaele (Londresko Unibertsitatea)
  

2007ko urtarril-apirileko datarekin agertu ei da, hala ohartarazi digu Muruak berak ere. Egia da aurten behintzat Hizpideren argitalpena-banakaketak gorabeheratxo batzuk eduki dituela. Dena dela, uztail erdiko sasoi hau ez da plazaratzeko onena izaten.

Tira ba! Datorren astean egingo diogu kukutxu bat.

Eguneraketa:

Alea eskuratu dut. Egileen izenak jarri ditut. Honez gain, sarreran Hizpide aldizkaria 25. urteurrenera heldu dela adierazi digute. Zilarrizko ezteiak, zorionak bada!