24
Mai
2009
Benito

Ikas-aroa

Ikastaroa: iz. 1. Gai bati buruz jarraitasunez ematen diren eskolen edo irakaspenen multzoa. 2. Ik. ikasturte. • ikastaro trinko. Denbora-bitarte laburrean saio ugari eta luzeak eginez burutzen den ikastaroa. (Harluxet hiztegia)

Arazoa: zerbait ez dugu egiten egin nahiko genukeen legez edo (ustez) egin behar den bezala. Edo arazoak eta tentsioak ditugu zerbait (ustez) ez dugulako ondo egiten, edo ezinak jaten gaitu sarritan.

Beraz ikastaro bat behar dugu.

Ikastaro hitzak ikastearen, eta ondorioz, arazoak konpontzearen eta hobetzearen osagai ezinbestekoa egin dela dirudi askotan. Goiko definizioak dioen modura eskolak, irakaspenak, saioak... Ikastaro horrekin konkordantziak bilatzen hasiz gero, seguru nago aditz batekin bat eginda agertuko zaigula sarri: "eman". "Urliak emango digu ikastaroa", "Ikastaro bat eman behar digute", "Inork ez badigu ikastaro bat ematen...".

Ikastaroa, norbaitek ematen duen zerbait, eta beste norbaitek hartzen du beraz. Irakatsi hitza adiera horretan hartu ohi dela esango nuke, norbaitek eman, norbaitek hartu.

Eta horrela da? Geure jardunarekin gusturago egoteko nahi/behar ditugun trebeziak, informazioa, jarrerak, harremanak, erreferentziak edo ereduak denbora-tarte horretan norbaitek emango dizkigutela uste dugu benetan? Hor hasi eta amaitzen da kontua? Horrela ikasten da? Ezetz esango dugu gehienok seguruenera. Baina egin?

Euskara ikasteko praktikatu eta erabili egin behar dela predikatu ohi dugu, ikasten dena ezin ei du irakasleak kontrolatu, norberak beharren, motibazioaren eta inguruan dituen aukeren bidez ikasiko ei du era batean edo bestean.

Eta guk geuk? Geure edo inoren predikuak praktikatzen ditugu? Behar dugunera bideratzen dugu jasotzen dugun hori? "Ikastaroarekin" batera lortu nahi dugunari begira denbora-tarte eta ibilbide bat dugu nonbait?

Akaso prestakuntzan nabaritzen ditugun hutsuneak bideratzeko ikastaro hitzaren etimologiara jo beharko genuke: ikas-aro, ikasteko aroak planteatu beharko dira aurrerapausoak emateari begira, hobetze aldera. Noiz-nork-nor-zer-nola guztiak hurrrenkeran josita.

Eta posiblea da oso ikasteko aroak mugarik ez izatea.

Edo bestela, ez dakit zelako ikastaro baten beharrean nago ni ere.

Argazkia: Old man (with many hands) teaching Finnish sign language. Egilea: gak. Lizentzia

22
Mai
2009
Plisti-plasta

Komunikazioa-inkomunikazioa

Plisti-plasta | 2009, Maiatza 22 - 11:11

Babeletik esperantora

Hasieran Lurrean hizkuntza bakarra ei zegoen. Gizakiek, baina, zeruraino helduko zen dorrea eraiki nahi izan omen zuten, bertan bizi eta herri bakarra osatzeko. Jainkok horrelakorik gerta ez zedin hizkuntzak sortu, hizkerak nahastu eta eraikitzaileak lurrazalean sakabanatu ei zituen.

XIX. mendean ‘Esperanto’ doktore poloniarrak,  tokian tokiko hizkuntzak errespetatuz,  gizaki guztiek erabiltzeko moduko hizkuntza neutrala bultzatu zuen. Ez dakit zer pentsatuko zuen Jainkok honi buruz, baliteke begi onez ikustea edo baliteke bere borondatearen kontrakotzat jotzea. Kontua da hizkuntzen eta gizakien mundua neutraltasunak baino borrokak gobernatu duela gehiago Babelgo dorrea eraitsi zutenetik.

Dena den, mendeak pasa ahala, zigor biblikoari muzin egin eta gizaki guztiok elkarri ulertzeko gogoak beti bizirik iraun du. Norberak bereari uko egin gabe. Baina horrek eskatzen zituen keriak gogorregiak izan dira.

Esperantotik C-3POra

Hara non, gure garaian gizakiak Babel berria eraikitzeari ekin dion. Internet deitu diote. Zeruan ez baina, espazio birtualean bildu nahi dituzte gizaki guztiak. Komunikazioa gune duen espazioan. Hizkuntzak sartu dituzte bertan eta hauek, betiko moduan, nor baino nor lehiari ekin diote. Baina, aldi berean, medioak eraginda, hizkuntza horien analisi informatikoa garatu da. Eta ez hori bakarrik. Adimen artifizialeranzko urrats sendoak ere ematen ari dira. Gauzen interneta aipatzen hasi gara. Internet semantikoa.  Pertsonen interneta. Badirudi gizakia ez dela izango (dagoeneko ez da) ezagutzaren subjektu bakarra.  Honek komunikazioaren arloan ere ate berriak zabaltzen ditu.

Epe ertainean, hizkuntza batean edo bestean sortutako testuak ezaguna dugun hizkuntzan jaso ahal izatea ez da ameskeria hutsa. Gainera, honek ez dio gizakiari gainkarga eskatuko, makinak egingo baitu lan bere mesedetan. Hizkuntza bera izatetik objektu, komunikazioa izatera abia gaitezke. Nola-tik Zer-era. Ondorioak ondorio (eta horiek ere aztertu beharko dira). Etorkizuna zulotxotik muturtxoa erakusten ari zaigu, hasiak gara  C-3PO sortzen. Utziko al digu Jainkok? Utziko ahal digu Jainkok!

Argazkia: Lost in translation. Eglilea: tochis (Flickr). Lizentzia

19
Mai
2009
Benito

Ikaslearen idazkera ordenagailuak aztertuta

Azkenengo Hizpiden HUHEZIko Asier Irizarrek eta IXA taldeko Kepa Sarasolak idatzi zuten artikulua irakurtzen egon naiz: Puntuazio arteko hiru hitzeko segiden arterketa ikasleen testuetan eta alderaketa kazetaritza-testuekin.

Teknologiak hizkuntzaren irakaskuntzan eman dezakeenaz dihardugula LMSak, bipuntuzeroak eta halakoak izaten ditugu mintzagai azkenotan, baina bada beste arlo bat, teknikoagoa eta ez hain erakargarriagoa agian, hizkuntzaren analisi informatikoa. Kepak eta Asierrek hortik ere zer hartua dagoela ohartarazi gaituzte.

Konputagailuak testu idatziak aztertzen jarri dituzte hain zuzen ere. Testuon artean euskara ikasleek idatzitakoak eta Egunkariarenak, eta alderaketa egin dute haien artean. Ikasleen testuen artean argudio-testuak dira nagusi, Egunkariarenak berriz edozertariko kazetaritza testuak direla ulertu dut.

Idazkien corpus horretan puntuazio-zeinuen artean hitz bakarreko, biko eta hiruko segidak bilatu zituzten, arreta bereziki testu-antolatzaileetan eta lokailuetan jarrita,  eta emaitza deigarri batzuk atera dira:

  • Ikasleek gehiago erabili dituzte komak eta puntu eta komak Egunkariakoek baino.
  • Ikasleen testuetan "beraz" da puntuazio-zeinuen artean gehien erabilitako hitza, Egunkarian berriz aldiz, "berriz".
  • "Halaber" Egunkarian sarri erabili den arren ikasleen testuan ez da ia agertu. "Badirudi ikasleei ez zaiela hitz hori gustatzen" diote egileek.
  • Bi hitzeko kateetan "izan ere" da erabiliena oro har. Ikasleen artean "hau da" ia bestearen parean. Egunkarian "hala ere" izan da bigarrena
  • Hiru hitzekoetan "hain zuzen ere" eta "hori dela eta" nagusi guztietan.
  • Ere tartean dagoen kateetan, "izan ere" nagusi guztietan.
  • Ikasleen testuetan "beraz", "horrela" eta "adibidez" maizago agertzen dira kazetaritza testuetan baino.
  • Ikasleek oso gutxi erabiltzen dituzte "hain zuzen", "ildo horretan", "nolanahi ere", "esate baterako" eta "aldi berean". Aldiz, "dena den", "era berean", "batez ere", "horretaz gain", "hau da" eta "alde batetik" Egunkarian baino askoz sarriago ikasleen idazkietan.

Analisia interesgarria edo deigarria izateaz gainera (eta kasu honetan esango nuke proba edo erakustaldia izan dela batez ere), sentsazioa izan dut emaitzetan kuantifikatuta agertu diren horiek testu bat ikasle batek idatzia delako "intuizioa" ematen diguten elementuak eta kopuruak izaten direla. Hizkuntza uste dugun baino neurgarriagoa da seguruenik, eta honen garapenak baliabide eta tresna gehiago ekar ditzakeela esango nuke. Autoreek ere hala uste dute:

...badira hizkuntzaren kalitatea neurtzeko beste hainbat eta hainbat elementu semantiko, sintaktiko edo pragmatiko ere guk hemen aztertu ez ditugunak. Saiatu beharko genuke beste neurri horiek lantzeko tresna informatikoak sortzen.

Espero dezagun hizkuntzaren azterketa konputazional-edo horrek laster batean fruitu gehiago ematea eta sotware-a zein erabilpenerako ideiak eta metodoak guztiok eskura izatea.

Bide batez. Asierrek eta Kepak eurek prestatu dituzte tresnok programazio-lengoiaren ezagutzaz baliatuta. Denok ez gara horraino ailegatzen, baina han-hemenka badira horrelako emaitza zehatzak eskaini barik ere, testuak aztertu edo haiekin jolasteko aukeraren bat ematen diguten beste tresna batzuk:

  • Wordle-k bezala etiketa-hodeiak edo hitz-odeiak sortzen dituztenak. Badakizue, hitzak testuan agertzen diren maiztasunaren arabera handiago edo txikiagoak izango dira hodeian.
  • Testu prozesadore gehienetan aukera izaten duzue testuaren hitz eta karaktere kopuruak kontatzeko. Ez da asko izaten, badira hala ere gauza gehiago bilatzen duten programak: gehien agertzen diren hitzak eta euren sailkapena adibidez. Probatu Windows-erako izen bereko bi programa hauek adibidez: TextSTAT edoTextStat, edo testuaren estatiskikak online ematen dituen Textalyser.

Test mining (Testu "meatzaritza") edo test analytics deitzen diren disziplinekin lotutako software-a bilatzen baduzue, zer edo zer aurkituko duzue beharbada, eta irudimen apur batekin ideia interesgarriren bat irten daiteke.

Gauza gehiago ere izango dira baina gaur apur bat alfertuta nabil aplikazio edo tresna gehiago bilatzeko, hala ere, seguru zuetako baten batek ikusi duela zerbait interesgarria hortik. EHUren proiektu hau bezala, izenagatik baino ez bada ere.

17
Mai
2009
Benito

Moodle ez dena

Blogarion ohitura onak galtzen hasita gaude azkenotan, joaten garen ebentoen aipamenak, iruzkinak edo laburpenak egitearena hain zuzen ere.

Ostiralean Bilbon, Athleticen aste nagusi luzearen akaberaz gainera, beste ebento bat izan zen: MoodleMoot Euskadi, eta bertan egon nintzela ordukoaren izpitxo pare bat ekarriko ditut sikierasean.

Jendea, horixe akordura etorri zaidan lehenengoa, jendea. Moodle-ekin endredatzen jendea dabil bazterrotan duda barik, arlo askotakoa gainera: eskola, unibertsitatea, lan-hezkuntza, hizkuntzen irakaskuntza, informatika... Hemen Euskal Herrian interneten saltseatzen dabiltzan izen ezagun asko han antza, baina aurpegiak ezagutu barik gehienak bertan identifikatu ezinda (trebezia sozial presentzialak garatzeko ibilbide formatibo librea diseinatuko al du Moodlezaleren batek!).

Programa ere luzea, erreseinak egiteko behintzat luzeegia. Anibal de la Torre kartelburuak zabaldu zuen eguna, ordubete baino gehiagorako eduki zuen kantxa eta pozik utzi zuen publikoa. Moodle atxakia hartuta, bere ibilbide, ideia, gogoeta eta proiektuen berri eman zigun. Ideia asko hitzaldian zehar, seguru guztioi zerbait geratu zaigula buruan, nik neuk:

  • 5-90-5 zatiketa: inmobilistak, tropel nagusia, aintzindariak hurrenez hurren. Aurrerakuntza azkenengoen esku utzi behar da, denak inplikatu beharrik gabe. Interesa eta jakin mina dituenak urratuko du bidea. Era berean, langintza hau ez da "funtzionarien" esku utzi behar, dabilen jendeari laguntza eman eta -behar denean- bakean utzi behar da. Ondo ulertu nuen?
  • Konektibismoari egin zion kritika (?). Ez ei da ikaskuntzaren teoria berririk behar, badakigu betidanik zelan ikasi den, horri erreparatzea da kontua.
  • Testu idatzitik harago joan beharra dago, ikasmaterialak eta hezkuntz-komunikazioan multimedia gero eta erabiliagoa izango da, eta horren erabilpenean trebatu egin behar da.
  • Atazetan oinarritutako metodologia aldarrikatu zuen,eta, jakina, ezaguna egin zitzaigun kontua, gauza beraz ari ote gara gure AOIrekin?
  • Ebaluazioak eta feedback-ak karga ekartzen dute, gehiegizkoa sarri. Itota ei dabiltza elearning-eko tutore asko eta asko.

Gauza gehiago ere esan zituen, den-dena ez dut gogoratzen eta gogoratuta ere ez nuke hona ekarriko.

Anibalen ostean saio laburren sorta hasi zen, 10 minutuko tartea bakoitzari, gauza asko eta ikuspuntu, ingurune eta interes anitzak.

Hablapalabra. Conectivismo para niños de 10 años en Moodle saioan neukan interes berezia. Luis Soldevllak eta David Vidalek aurkeztu behar zuten. David Vidal izen ezaguna da blogosferan, Nodos Ele taldeko kidea eta konektibismoaren predikatzaile nagusietako bat. Eta interesa nuen behingoz saltsa berri horiekin sukaldatutako platerren bat ikusiko ote nuen, gogoeta, eztabaida eta psikolasto interesgarri bezain ikuezinetatik landa. Hamar mintutuk ez dute askorako ematen, baina itxura ona dauka Hablapalabra horrek. Jende gaztea dabil hor eta gogotsu gainera. Ez da seguruenik askok esperoko duten edo kezkatuko dituen iraultza, azken batean eurek esan zuten modura, kontua ez da hitz, termino edo berba handiekin loratu behar, azken batean oso gauza naturala ari dira aurkezten. Ideian nagusi batzuk:

  • Ikaskuntza eta jakintza ingurutik, eguneroko esperientziatik abiatu
  • Umearen ikaskuntza prozesuan partaidetza dugun guztiok kontzientzia eta parte hartzeari begira jarri.
  • Pertsonalizazioa, ikaskuntzaren ikuspegi zabala, norberak gidatuta eta, gehien bat, jakintza konexioa bezala ulertuta, ez eraikuntza.

Euren hitz batzuk ekarrita laburtu daiteke egitasmoa:

Queríamos desafiar la imagen del barco que se dirige hacia el océano del conocimiento, dirigido por un capitán y por un cauce único. hablapalabra se parece más a un ecosistema fluvial, en el que podemos encontrar multitud de pequeñas embarcaciones que se dirigen cada una a un destino diferente.

Egia esanda, hitzaldietatik baino argiago ikusten dira ideiak dokumentazioa irakurrita, Nodos Elen dauzkazue erreferentziak. Anibalek aurretik esandakoetatik eztabaida interesgarria sortu zitekeela zirudien, baina astirik ez, lastima. Dena dela seguru nago sarean jarraituko duela kontuak.

Gainerakoan bakar-bakarrik aipatuko dut arratsaldeko azken orduan antolatu zen Euskara irakasleen ez-konferentzia. Mahararen konpetentzia latza eduki genuen eta ez ginen majareta asko-asko bildu. Dena dela, Ainhoa antolatzaileak tartea gustura pasatzeko jeneroa ekarri zigun eta halaxe egon ginen. Denetariko pertsonala, eskoletakoa, HABEko teknikariak, euskaltegietakoak... Bakoitzaren aurkezpenetik tiraka eman genuen ia denbora guztia. Apuntatzekoak boteprontoan:

  • Ainhoa, Maite eta Andoni lantzen ibili diren proiektua bezalakoak elkarlanean ekiteko gonbidapen etengabea. Euren partetik behintzat gogoa badago, dena dela, zer-zertan-zertarakoak zehaztu beharko dira gehiago nire ustez.
  • Moodle-en inguruan Santurtziko Udal Euskaltegikoak ibili dira orain arte itzulpenak eta plataforma bera sustatzen neurri batean. Hala ere moodle.org-eko euskarazko foroa bastante triste dabil. Neu ere apur bat harritu nau Moodle-ek sortu duen mogimenduak sarean oro har hain saltsa gutxi sortzeak, eta ez nabil soilik foro horretaz. Sarea partekatu eta elkarlanerako gune bezala etengabe ari gara predikatzen, baina zaila izaten da ezeren eta inoren berri izatea halako jardunaldi antolatuetan ez bada. Akaso sareko komunikazioak ere beharko luke antolakuntza eta dinamizazio apur bat, topaketa presentzialen antzera.
  • Hau guztia dela eta HABEko Iñaki Muruak ekarri zigun gogora aspaldian egin zuen ikerketako ondorio batzuk (hori da, ezta?). Partaidetza eta elkarlana aurrera eroateko orduan konfidantza mailekin egiten da topo, jendea ez da berehala ezagutzen ez duenarekin partekatzen hasiko nahiz eta interes eta behar izan berdinak izan, lotura sozial edo afektibo handiagorik ez badago. Pentsatzen utzi nuen kontuak (ondo ulertu banuen), eta neurri handi batean horrela dela esango nuke, hala ere, era berean esango nuke sarean konfidantza maila horiek lortu egin ahal direla, batzar hartan geunden batzuen arteko loturak lekuko, batik bat sarearen bidez eginak. Dena dela, argi dago lotura horiek ez direla automatiko etortzen lan-interesetatik soilik, alderdi afektibo hori ere landu beharra dago seguruenik. Sare sozialen eredua etorri zitzaidan burura, lagunaren laguna eta halakoak, ez dakit hori ote den bidea, baina horrantz apuntatzen dela iruditu zitzaidan.
  • Bestalde, HABEkoek primizia pare bat eman zizkiguten. Ikasbil aldatzen ari dira, eta laster sekuentziak eta materialak norberak ere igotzeko aukera emango omen da (web2.0 edo horrelako zerbait entzun nuela iruditu zitzaidan), eta gainera norberaren Moodle ikastaroetan txertatzeko moduko formatuan banatuko omen dira. Ez dakit hau isildu beharreko sekretua ote den, ez dut uste, han esan bazen jakina zen kontakatilu news han egongo zela eta ez dela bertan geratuko, hemen doa beraz. Edozelan ere, HABEren gardentasunaz eta komunikazio politikaz segitzen dut gauza asko ulertu gabe. HABE -erakunde publikoa den partez eta hiritar honen uste apalean- zertan ari den, zer proiektu eta asmo dauzkan eta haien zergatiek, helburuek, epeek eta abarrek publikoak eta eskuragarriak izan beharko lukete uneoro, areago kudeatzen duen sektoreko partaideentzat, inori "primiziak" eman edo lagunarteko kontu bezala tratatu barik. Hain zuzen ere, han eman ziren azalpen batzuk entzunda (HABEko kideen partaidetzaz, materialen banaketa...) "excusatio non petita..."  bat etorri zitzaidan asoziazio mental gisara.

Tira ba, honaino ailegatu naiz. Beste norbaitek beste zerbait badauka botatzea dauka hemen edo nahi duen lekuan. Eta aupada handi-handia antolakuntzan ibili ziren guztiei, Txapo, lagunok!

Argazkia: MoodleMoot Euskadi 09. Egilea. binnary. Lizentzia.

11
Mai
2009
Benito

Elkarrizketa, politikariak eta hizkuntza

Tema eduki dugu egunotan politikariek euskara jakin behar duten, zenbat jakin behar duten, ikasi behar duten eta abar. Gaur berton Soitun irakurri dugu zerbait (mersi Jozulin).

Euskara jakitearen alde argudio bat nagusitzen dabil: politikariaren itzala, eredugarritasuna eta hiritarrekiko errespetua. Ez dut argudio horri kontra egingo, inondik inora ere ez. Baina beste hari batetik tiratu nahi nuke bipuntuzerismoa, komunikazioa eta halakoei buelta pare bat emanda.

Web2.0 eta bere inguruko ideiak zabaldu zirenetik hitz bat dabil han-hemenka askoren aho-idatzietan: elkarrizketa, berriketa, solasaldia... (conversation alegia). Cluetrain manifestuan hasita, bipuntuzerismoaren ideologo askoren testuen tag cloud-a egingo bagenu hizki handiak hartuko lituzke berba horrek duda barik.. "Merkatuak elkarrizketak dira", "Internet elkarrizketa bilakatu da" eta halakoak.

Bai, web soziala deitu zaio oraingoari  (hurrengoaren esperoan). Soziala kontzeptuak pertsonen arteko elkarreragina esan nahi du seguruenik, komunikazioa, eta hizkuntza ei da klabea pertsonen komunikazioan, eta ondorioz gure bizi-jardun guztian. Felipe Zayasek adibidez lehengo egunean zirriborratu zigun konpetentziak eskuratzean eta garatzean hizkuntzaren papera eta pisua zein izan daitekeen.

Orduan, web2.0ak sozializazioaren tresnak ekarri baditu Internetera, pentsatu beharko dugu azken batean bizimodu "fisikoan" ere berdin gertatzen dela: elkarrizketa da gure bizitza, etengabeko hitz-trukea, elkarreraginean egiten dugu igeri behin eta berriro. Eta tartean hizkuntza.

Ez dakit Politika2.0 ekimena ezagutzen duzuen. Duela hilabete batzuk hemengo blogari batzuek politikan partaidetza, irekitasuna eta, seguruenik, "elkarrizketa" sustatzeko ipini zuten martxan kontua. Ez dut gertutik jarraitu eta ez dakit zer balantze egiten duten partaide guztiek. Edonola ere, Julen Iturbe-Ormaetxeren blogean hangoaren harira (suposatu dut) gogoeta hau aurkitu nuen (azpimarra nirea):

Un político depende en exceso de su gabinete de comunicación. Me temo que no es capaz de moverse en el terreno de lo público si no lo hace con elevadas dosis de cosmética. Para que un político conversara como persona debería acudir sin la parafernalia del sistema. Y hoy en día no se atreve y quizá ni puede.

Bizitza elkarrizketa da, elkarrizketarako hizkuntza ezinbesteko tresna, hizkuntzak komunitatea eratzen du, komunitatea elkarrizketan bizi da orduan (ezta?).

Komunitatearen hizkuntza ez dakien politikariak -bistan da- komunitatearen elkarrizketaren partaide izateko oztopo serioak ditu. Baina tira, politikariek oro har elkarrizketan murgiltzen ez badira ausartzen, edo ez badute nahi izaten, arazoa ez da hizkuntza izango nonbait. Eta politikaria parafernaliaren eta irudiaren esklabotzan bizi bada, hizkuntzarekin gauza bera gertatuko da: parafernalia-hizkuntza baino ez du bereganatuko seguruenera.

Galderak geratzen dira azkenean: Politikariek gure elkarrizketan partaide izan nahi dute benetan? Hizkuntza honetan gertatzen den elkarrizketan ere bai?

  • PS. Politikariak hartu ditut subjektu, baina egia esanda hiztegi zabala dugu esaldi horretako subjektuaren lekuan ipintzeko.
  • PS2. Bistan da hizkuntza jakite soilak ere ez duela solasaldian partaidetza derrigor ekartzen. Konpetentzia linguistikoa baino gehiago eskatu beharko da? (eta ez nabil gaitasun komunikatiboaren deskribapenetan agertzen diren gainerako gaitasunengatik: diskurtsiboa, estrategikoa, soziolinguistikoa... soilik)
  • PS3. Eta hizkuntza ikasi beharraz ari bagara, gure elkarrizketan jardutearren ikasten dute benetan? Gurekin jardun nahi dutela planta egiteko sikieran?

Argazkia: talk. Egilea: derpunk. Lizentzia.

09
Mai
2009
Karrajua

Prezi: aurkezpenak mugarik gabe

Aspaldian ez nenbilen teknoendredatzen, eta aste honetan poguerpoin bat egin behar izan dudala, gogoratu dut aspaldian agertu zela aurkezpenak egiteko tresna bat interneten, halako diapositiba emanaldi linealak barik, pantailan panel handi batean bezala objektuak kokatu eta batetik bestera saltoak emanez eta zoom-aren bidez hurreratu eta urruntzen ditu objektuak.

Aurkezpenei dinamika, estilo eta itxura berria bezain erakargarria eta liluragarria (hasieran behintzat) ematen dizkio tresna honek. Prezi deitzen da proiektua, luzaro egon da proba-fasean, baina duela gutxi zabaldu dute zerbitzua eta orain edonork erabiltzeko moduan dago.

Zertan da?

Esan dugun bezala, zoom-arekin eta panelean batetik bestera nabigatzen egiten dira aurkezpenak, ez diapositiba bat bestearen atzetik.

Hasieran kostatzen da edizioak zelan funtzionatzen duen ulertzea, ikuslearentzat ere harrigarria eta zorabiagarria ere bai izan daiteke hasieran, baina apur bat jolastuta berehala ikasten da. Hala ere, komenigarria da lehenengo aurkezpen batzuk ikustea eta beraietan zehar nabigatzea, gero tutorialak eta laguntza ikustea (ingelesez baino ez oraingoz), eta gero probatxo batzuk egitea. Emaitzak, irudimen apur batekin oso erakargarriak izan daitezke.

Aurkezpenak erakusteko aukera desberdinak daude:

  • Internet-en bidez zuzenean erakustea. Nahikoa da aurkezpen bakoitzaren loturara joatea eta ikustea.
  • Ordenagailuan kargatuta. Behin aurkezpena amaituta, aukera ematen dizute aurkezpena eta erreproduktorea jaisteko (Windows eta Mac-erako soilik oraingoz), eta bertan sartu eta behar duzun lekura eramateko (klasera adibidez).
  • Beste orri batean enbotatuta. Trukotxo batekin erraza da. Hemen behean egin dugu adibidez.

Zer egin behar den?

  1. Prezi.com-era joan eta erregistratu. Ohi den bezala eposta helbidea eta erabiltzaile izenarekin (badakizue nickdutnik) nahikoa da.
  2. Hasi aurkezpenak egiten.

Gauza batzuk aintzat hartzeko:

  • Funtzio gutxi ditu oraingoz, behin aurkezpena hasita ezin da letra tipoa, kolorea edo itxura aldatu adibidez, baina eskaintzen dituen plantilak nahikoa txukunak dira. Era berean badirudi nabigatzailearekin eta edizioan huts teknikoren bat dagoela oraindik, ez larria baina.
  • Aurkezpena egiteko "bide" bat markatu ahal duzu eta hurrenkera horretan erakutsi, hala ere, ikusleak aukera dauka denbora guztian dena ikusteko eta zoom-arekin atzera eta aurrera ibiltzeko berak nahi duen lekutik.
  • Argazkia, bideoak eta dokumentuak ere txertatu daitezke aurkezpenetan eta haietan zehar gora, behera, atzera eta aurrera nabigatu.

Ni probatzen ibili naiz. Hizkuntza-kontuekin jolasten, burua eta irudimena asko nekatu barik (ideia nahiko klasikoa egia esanda, bistan da) beheko dibertimendu hau irten zait. Itxura indartsua, atzeko ideia euskal folklorea kasik:


Aurkezpenaren helbidea: http://prezi.com/62272

04
Mai
2009
Benito

Trebetasunak, konpetentziak, gaitasunak, ahalmenak....

Azkenengo Hizpiden Joseba Ezeizaren artikulua irakurtzen ibili naiz, Espezialitate-hizkeren didaktika Europako unibertsitate-eremuan.  Orain konturatu naiz ia hiru hilabete pasatu direla Hizpideren azken zenbakia irten zenetik eta oraindik ez dugula hango artikuluen iruzkinik egin. Axularren itzala bai luzamenduetan ibiltzen garenontzat.

Artikulu interesgarri eta baliagarriak ekarri ditu azkenotan Josebak Hizpidera. Oraingo honetan euskalduntze-alfabetatzean dihardugunontzat gaiak urrunagoa eta interes gutxiagokoa ematen zuen: espezialitate-hizkerak, espezifikoegia nonbait. Halaxe pentsatu dute seguraski liburua zer irakurri zer ez gainbegiratzen hasi diren gehienek, baina aurrekariak ezagututa eta unibertsitateetan hizkuntzen inguruan dabilen saltsaz zer edo zer irakurrita artikuluari ekin diot. Eta gauza interesgarriak oraingoa ere, arlo zehatz horretatik haragokoak nire ustez. Hori bai, onartu behar dut ez dela erraza hizkera akademikoan igeri egitea, akaso trebakuntza beharra daukagu horretan. ;-)

Zer aurkitu dut bada? Hasteko susmotan erabili dudan zerbait. Konpetentziak (Josebak gaitasunak terminoa erabiltzen du) gora eta behera dabiltza asko. Esango nuke gurera oihartzun urrun modura baino ez dela heldu oraindik kontua, baina hainbat arlotan (lan-prestakuntzak, eskola-curriculumak, Bologna...) saltsa dabil aspaldian. Eta bide horretan nire susmoaren baieztapena: unibertsitatera heldu baino lehen, lan-hezkuntzan eta lan-munduko etengabeko prestakuntzan ibili da kontzeptua. Ekilikua, lan-munduaren ikuspegi "pragmatikoak" ekarri du kontua mahai gainera. Onerako eta txarrerako seguruenik, baina nik neuk behintzat, kontuak kontu (badakizue, Bolognaren gaineko saltsak besteak beste), uste dut ideia, ikuspegi eta jarraibide baliagarri asko izan ditzakegula hor helduen euskalduntzerako ere.

Izan ere, Josebak -iruditu zait- asuntoa guretik hain urrun ez dagoela adierazteko jostura egin digu, Europako Erreferentzia Markoaren "ekintzara bideratutako ikuspegia" eta konpetentziaren definizioa gaitasun komunikatiboaren hariarekin josi hain zuzen ere. Ideia batzuk azpimarratzeko:

  • Hizkuntza giza-jardueraren funtsezko osagaia da, komunikazioaren osagai nagusietako bat.
  • Komunikazio-gaitasuna (edo -konpetentzia) azken batean ezagueren, trebezien eta jarreren batura da.
  • Arazo eta erronkei aurre egitean datza konpetentzia, ez ezagueren edo trebezien erakustaldian. Gure kasuan esan liteke, hizkuntza benetan erabiltzea dela xede, ez erabili ahal dugula frogatzea. Izan liteke hori ideia?

Unibertsitarioek komunikazioarekin lotuta zer gaitasun garatu behar dituzten eta beraiek xehetzen ari dira lanean. Argigarria ikuspegia, hizkuntzarekin eta komunikazioarekin lotutako gaitasunek norainoko pisua daukaten edozein espezialitatetan, hizkuntza filologien kontua soilik ez da, bistan dago. Eta trebakuntza deitu daitekeen horretan gaitasunetara zuzendutako irakasbidearen aldarrikapenak zerrendatu dizkigu. Labur ekarrita:

  1. Eginkizun akademiko, sozial eta profesionalak dira esku-hartze didaktikoaren sorburu, bitarteko eta jomuga
  2. Helburua ikasleari komunitate akademiko eta profesionalean integratzen laguntzea da
  3. Ikasleak ahalegin batzuk egin beharko ditu: testuinguru profesional-akademikoak komunikazioaz zer eskatzen duen kontzientzia hartu, arlo horretan egin beharrekoak egiteko trebatu, komunitate horretan jarduteko autonomia eskuratu eta komunitateko testu-generoak eta erregistroak ezagutu eta erabili.
  4. Horretarako ahalbide sozialak, pertsonalak eta teknikoak garatu behar ditu batetik, eta hizkuntzarekin lotuta ahalbide soziolinguistikoak, pragmatikoak, diskurtsiboak, gramatikalak, lexikoak bestetik

Baina hau guztia unibertsitariei baino ez zaie aplikatu behar? Komunitate akademiko-profesionala azken batean ez da guztion komunitateetako bat? Gainerako komunitate-sare-esparruetan ezin dugu bide bera aplikatu? Hau da, euskaldutze "orokorra" ere ezin dugu ikuspegi horretatik hartu?

Bego hor gogoeta. Amaitzeko unibertsitatean egosten ari den honetaz informazio gehiago Prest proiektuaren webgunean, Euskaraz trebatzen webgunearen barruan.

Argazkia: day 87 - Love Letters. Egilea: margolove. Lizentzia. 

02
Mai
2009
Karrajua

Norantz?

Puntuzerismoa dabil azkenotan aurrerakuntzaren adierazle, eta adierazlearen mugarriak zenbakiak: 1.0, 2.0, 3.0... Terminologia horren gaindosia edo bertuteetan saru barik, markatzaile horiek gauzek eta pertsonek hartzen dituzten joerak kronologikoki sailkatzeko ariketa modukoak egiteko baliagarriak izan daitezke. Hala egin zuen lehengo egunean John Moravec-ek hezkuntzaren joerak antzemateko sano zabaldu den artikulu batean , eta Dolors Reigek hura hartu, osatu eta beste taula bat osatu du.

Bien ekarpenak hartuta neuk ere ezin izan diot halako 1, 2, 3 segida bati osatzeko jolasaren tentatzioari eutsi. Hezkuntza erabili dute Moravec eta Reig-ek. Ni ez naiz ausartu bost hogerlekoko berbekin eta ez dut ezer ipini.

 

1.0

2.0

3.0

Esanahia, ikasten dena da...

Diktatua, "eman" egiten da

Soziala, kolaboratiboa, "hartu eta eman" egiten da

Hor dabil, hartu, eman eta eraiki egiten da

Ikaskuntzaren norabidea

Irakaslea > ikaslea

Irakaslea > ikaslea, ikaslea > ikaslea

Irakaslea > ikaslea, ikaslea > ikaslea, ikaslea > irakaslea,  jendea > ikaslea, jendea > sarea, sarea > jendea

Non

 Ikasgela fisikoa

Etxe batean edo teknologia birtualean

 Edonon

Irakasleak

 Jakintzaren jabe

Ikaskuntzaren bideratzaile

 Edonor

Noiz

Une zehatzean, ordu-tartea

Ordu-tarte zabala, aukeragokoa

 Noiznahi eta betiko

Curriculuma

Erakundearena eta ofizialdua

Publikoa eta irekia

 Pertsonala eta malgua

Zertarako

 Programa ofizialak

 Negoziazioa

Interes pertsonalak eta sozialak

Ikas-taldea

 Administratiboa, itxia eta kontrolatua

 Irekia

 Harreman- edo ikas-sarea

Bufa! Horrela labur esanda polemikarako aukera eta harridaka itxura handia dauka asuntuak. Zehaztu eta ezbaidatu beharra egongo da. Zuen esku. Nire partetik:

  • "1.0tik 2.0ra eta handik 3.0ra" baino gehiago gustatzen zait: "1.0+2.0+3.0+....=X"
  • Teknologiaren aipamenak apropos utzi ditut kanpo.
30
Api
2009
Benito

Erdaldunak eta euskara: aurriritziak, jarrerak eta ikasteko oztopoak

Erdaldunen euskararekiko aurreiritziak eta jarrerak ikerketa aurkeztu zen atzo.  EJren Hizkuntza Politikako Sailburuordetzak enkargatu zuen duela hiru urte, eta UNESCO Etxeak eta UNESCO katedrako Amarauna taldeko ikerlariek burutu dute.

Ikerketa interesgarria dirudi, EAEko erdaldunek (elebakarrak suposatzen dut)euskarari buruz zer pentsatzen duten, zer (aurr)iritzi duten eta zer harreman izan duten aztertu dute. Helduen euskalduntzean bereziki interesgarria gainera, azken batean kolektibo hori euskaltegion "target" nagusietako bat izaten da.

Baikor egoteko motiboa izan dezakegu zabaldu diren lehenengo datuak ikusita: %55 euskaren mundutik hurbil sentitzen ei dira, laurden batek dio hurbiltzeko interesa dutela, gehienek euskara ezin dela galtzen utzi eta euren seme-alabek jakitea nahi luketela.

Ikasteari dagokionez datu deigarriak hala ere: %65 inguruk dio inoiz saiatu egin da euskara ikasten, eta erdiek baino gehiago jakin nahi luketela diote. Lagin baten gaineko datuak dira, baina portzentaiok EAEko erdaldun elebakarren kopuru osora (900.000 inguru) ekarriko bagenitu, esan genezake 600.000 bat lagun saiatu direla inoiz ikasten, eta une honetan 500.000 inguruk jakin nahi luketela euskara .

Deigarria, esperantzagarria edo kezkagarria, nondik begiratzen zaion.

Eta zergatik ez dute ikasi/ikasten? UNESCO Etxearen webguneko laburpenean azalpen hau dugu:

Hiru oztopo-mota aipatu dira: hizkuntza zaila dela eta heldutan ikastea ia ezinezkoa dela perzibitzea; euskara ikasteko modu bakarra euskaltegira joatea dela pentsatzea eta horretarako denborarik ez izatea; eta, euskalduntze-sistemaren helburu bakarra “bikain” ikastea eta azterketa bat gainditzea dela uste izatea. Sarri helburu apalagoetarako eskaintzarik ez dagoela pentsatzen da: tabernan eskatu ahal izateko, seme-alabei etxeko lanekin laguntzeko, ulertzeko beste jakiteko edo “pixka bat” hitz egiteko.

Hizkuntza zaila da euskara, areago helduaroan ikasteko, topikoa izan daiteke, baina pertzepzio hori zabal dabil duda barik. Hizkuntzaren beraren ustezko zailtasunari ikasten laguntzen ez duen ingurune soziala gehitu beharko zaio seguruenik.

Modu bakarra euskaltegia dela. Hala baldin bada bistan dago nondik jo beharko genukeen: Mahomari etortzeko bidea eman, edo Mahomarenganaino mendia eraman bestela.

Eta bikaintasuna eta tituluak lortzera baino ez dela bideratzen eskaintza... zalantza pare bat datozkit.

  • Batetik, tituluek jendea euskara ikastera ez zuten motibatu behar? Kontrakoa lortu dutela esan daiteke? Ala fase berri batean sartu behar dugula akaso?
  • Bestalde, bitxia kezka hori nondik datorren, orain arte "titulitisaren" kalteak eta euskararen irakaskuntza erabilera errealarekin lotu beharra euskaltzale "erradikalen" leloak izan ei dira. Kontrako muturretik arazo berdina ikusten da orduan? Era berean "pixka bat es mucho" horren atzetik dagoenaren baieztapena ere izan liteke.

Informazio hau guztia orain arte zabaldu diren albisteetatik hartu dut, une honetan ez dakit ikerketa osorik non aurkitu daitekeen.

Loturak:

28
Api
2009
Benito

Mapan kokatu guran

IV. mapa soziolinguistikoa aurkeztu digute egunotan. Lehenengo begi-kolpe batean ETBra ei datorren eguraldiaren mapa berriaren irudia etorri zait, EAEko mapa perfektoz josita dago dokumentua eta. Bigarrengoz, Txerrak bota duen galdera bera akordatu zait neuri ere. Ea hemen ere aipatuta baten batek argitzen digun.

Nolanahi ere, kolpe egin diot gainetik. Eta mapa horretan kokatzen saiatu naiz. Ea zer edo zer asmatu dudan.

  • Gero eta zaharragoak gara, eta gero eta urbanoagoak, kaletarragoak.
  • Atzerritar asko etorri da azken hamar urteotan. Haiek ere gero eta zaharragoak eta kaletarragoak izango direla suposatzen dut.
  • Gero eta hiritar gehiagok ikasten/ikasi dute euskaraz eskolan, hauek ere gero eta zaharrago eta kaletarrago.
  • Gero eta zaharrago, gero eta kaletarrago eta gero eta hizkuntza gehiago dakizkigu.
  • Zenbat eta zaharrago, hizkuntza gutxiago jakin.
  • Hizkuntza gehien dakiten lekuetan, gero eta zaharrago eta gero eta gutxiago.
  • Hizkunta gutxien dakiten lekuetan, gero eta gehiago dakite.
  • Kaletarrik kaletarrenak gero eta kaletarrago eta gero eta hizkuntza gehiago jakin haiek ere.
  • Euskaldunak zaharretik gero eta gutxiago.
  • Euskarak kaletarretik gero eta gehiago, etxekotik gero eta gutxiago alegia.

Ez dakit ba, mapak horrela irakurrita GPSren bat beharko dut igoal. Ea zuek bide hobea aurkitzen duzuen (pdf).

Sindikatu edukia