!name-ren blog-a

del.cio.us-eko loturak

Del.icio.us zerbitzua erabiltzen dut aspaldian. Web2.0ren lehenengo agerraldietako bat izan zen, eta kontzeptuaren probokatzaileetarikoa ere seguraski. Lotura zerrenda modura ez ezik, gure interes komunak dauzkan jendeak topatzen duena ikustea ezagutza konpartitzeko eta norberak ikasteko bide sendoa ere bada nire ustez. Nik batzuen loturak jarraitzen ditut ordenagailuko agregatzailetik, eta gauza interesgarriak topatzeko modua eman didate, sarritan karrajura ekarri ditudanak.

Nireak karrajuko agregatzaileari gehitzea erabaki dut ondorioz, topatzen dudana zuekin guztiekin konpartitzeko. Beti ez dira izaten gure arloko kontuak, baina sekretuak ere ez direnez, kalterik behintzat ez dute ekarriko. Esteka interesgarriak atal berri baten sartu ditut.

Era berean, norbaitek bere del.cio.us-eko kontua hemen konpartitu nahi badu, esan eta agregatzailera gehituko dut. Baimenik gabe ez ditu publikatuko (publikoak diren arren). Inork ez dezan pentsatu kotileoan edo espioitza industrialean gabiltzanik, ze, web2.0 hau azaltzen saiatzean horrelako beldurrak irteten dira sarri.

Ingelesa eta beste

Francisco Muñozen blogaren bidez artikulu hau topatu dut: ¿Por que los españoles no aprendemos a hablar ingles?. Meneame-n ere zabaldu da eztabaida. Hasiera baten gurearekin loturarik ez daukala pentsatu daiteke, baina azken baten Iberiar penintsulako biztanle askok ama-hizkuntza ez dauzkatenak ikasteko dauzkaten arazoez ari dira. Hegoaldean behintzat ez nuke esango hor esan direnetatik oso urrun gaudenik, gaztelania ama-hizkuntza daukagunnok behintzat. Betiko topiko-astakeria batzuk kenduta, aipatu/antzeman diren jarrera batzuk behintzat ezagunak egin zaizkit: hitz egiteko eta praktikazeko lotsa, beharrik gabe ezin ikasia, hizkuntza zaila izatearen ustea, pertsonaia publikoen eredu txarra, .... Egun baten ingeles irakasleak eta euskara irakasleok batuta antzerako pasadizoak aterako genituzkeela uste dut.

Albotik baino ez bada ere, beste gogoeta bat etorri zait hau irakurrita. Euskara bertoko hizkuntza dela etengabe aldarrikatzen dugu, geurea, hemengoa. Diskurtso maila afektiboan batez ere horrela zabaltzen dugu. Baina, maila teknikoan, hau da, klase-jarduera antolatzean, hurbiltasun tratamendu hori ematen diogu? Ikasleak askotan ez ote dauka ingelesa bezain urruneko hizkuntza ikasten duen sentsazioa? Geuk ere neurri baten ez dugu sarri errealitate hurbiletik urruntzen?

Lau kasurekin saiatuko naiz esan dudana ilustratzen:

• Lehenengoa ez dut esango konstatazioa denik, baina azkenotan kasu batzuk ikusi ditut. Gaztelania ez beste ama-hizkuntza daukaten eta euren herritik duela hamar urtetik behera etorritako batzuk ezagutu ditut (alemaniarrak, ingelesak, poloniarrak,...) euskara ikasi eta, hala iruditu zait niri behintzat, hemengoek baino zailtasun haindiagorik izan ez dutenak. Badakit hau ez dela berez esanguratsua eta ondorioak ateratzeko iturri sendoa, baina ilustratiboa da.
• Iñaki Gaminde hizkuntzalariari entzunda beste bat. Bilboko gaztelanian "zarama" hitza ezaguna izan da, edade batetik aurrerako bilbotar askok behintzat "zarama" eta "zaramero" hitzak ezagutu dituzte. Baina Bilboko euskaltegietan askotan "zakarrontzia" eta "zaborrontzia" berbak zabaldu dira "zarama"ren kaltean. Anekdota baino ez dirudi, oso kasu zehatza eta beharbada apur bat estututa ekarri dut. Nik jarrera baten ispilua dela susmatzen dut hala ere. Euskara sarritan mitologia afektibo baten kokatzen dugu, baina errealitatean suertatzen zaizkigun agerraldien aurrean ez dugu jakiten didaktikoki zelan jokatu.
• Niri aste honetan gertatutakoa. Irakasle pare batekin ikasleak bistan eta eskuan daukagun zerbait zelan egiten den azaltzeko gaiak eta gauzak topatzen. Mila ideia: argazki baten dagoena azaldu, arraultza zelan frijitzen den, .... kasu gehienak errealitatean berton erakusteko antzerkia edo egoera fortzatzea eskatzen dutenak, ikasleari zer eginean sartzeko oztopoak ekarriko dizkiotenak. Ahoz gora pentsatzen gabiltzala, mahai gainean mugikorrak dauzkagu... Ez du ba jendeak mugikorrean gauzak zelan egiten diren azaltzen aparatua eskuan darabiltela besteak entzun eta ikus dezan? Errezeloa eman digu aukera honek. Arruntegia. Tontakeria dela pentsatuko dute. Ez dugu materialik prestatu behar,... Euskara fikzioa egiteko baino ez dugu erabiliko akaso? Ala errealitatera ekartzeko geuk ere arazoak dauzkagu?
• Azkena neuk barik, Plisti-plastak azaldu du azken artikuluan. Bota duen galderak tak! egin duela uste dut. Dinosaurioa zelan egiten den ikusten duten umeak zertan dabiltza? Dinosaurioa egiten? Ingelesa ikasten? Gramatika lantzen? Seguruena, hizkuntzaren bidez zerbait ikasten. Hizkuntza hori zein da? Errealitatera ekartzen duguna.

Ez dakit beste inork inoiz honetaz pentsatu duen. HABEren formazio bideoen bildumako ale baten antzeko kontu bat plazaratzen entzun nion Ernesto Matin Perisi aspaldi. Martzianoen hizkuntaz ziharduen hark.

Ikusten duzuenez momentuko gogoeta izan da, gauza bat ikusita gogora etortzen diren hariekin osatuta, ez dogmarako sententzia inola ere. Pentsatzen eta komentatzen hasteko atxakia besterik ez.

Partizipazioa

Alvaro Gregorik on-line komunitate eta jardueretako partizipazioaz gomendio batzuk ematen ditu Jakob Nielsenen iradokizunetan oinarrituta.

Partizipazioa fetitxe-berba izaten da gurean. Metodologia partizipatiboa, klase partizipatiboak,... Ikasle baten ebaluazioa egiteko orduan ere "oso parte-hartzailea da" edo "ez du parte hartzen" bezalakoak sarri entzuten dira, ebaluazio irizpideen artean daukagu nonbait, esplizitatuta egoten ez den arren.

Nielsen eta Gregorik ingurune birtualetarako aholkuak eskaintzen dituzte, haiek irakurrita bestelako inguruneetara (talde presentizalak jakina) ondorioak ateratzea ez zait zaila iruditzen: Partizipazioa erraztu, parte hartzeko ahalegina murriztu, kalitatezko parte hartzea sustatu, parte hartzea saritu...

Kontua harago eroango nuke hala ere. Igual galdera politikoki-ez-zuzenak izango dira, edo lerdoak besterik gabe, baina botatzeko dauzkat aspalditik:

• Zer da partizipazioa? Zeri deitzen diogu parte-hartzea? Denok publikoan hitz egin/idazteari? Entzutea/irakurtzea/pentsatzea/prozesatzea/ondorioak ateratzea ere ez da parte-hartzea?
  
• Zer parte-hartze maila nahi izaten dugu? Gure atariko batzarretan egundoko partizipazioa dago, baina ez dago ezer argitzeko modurik izaten. Parte-hartzaile aktiboa eta fagozitatzaile paperaren artean zein da muga?
  
• Zertako nahi dugu parte-hartze maila hori? 20 laguneko taldean adibidez 20 ikuspuntuak hain desberdinak izango dira?
  
• Nahi genukeen partizipazio maila kudeatzeko prest(atuta) gaude? Oilategia gobernatzeko alegia. Mintza-praktikaz ari bagara adibidez (hitz egin behar da), Willis-ek apuntatzen zuen modura ez da eraginkorragoa talde txikiagoak egitea?
  
• Parte hartzen ez duenak balorazio baxuagoa merezi du horregatik? Gutxien ikasi duena da ala?

Karrajuko estatistikak ikusita, hemen mezuak eta iruzkinak idazten ditugun laupabost lagunok baino parte-hartzaile gehiago daudela pentsatzen dut orain adibidez. Errejistratuta egon ez arren. Zer esana edukiko dute batzuek, baina igual ez diegu txandarik ematen jakin.

Konexioak eta kontaktuak

Lehengo mezu baten Technorati blogosferan gure intereseko kontuetan kuxkuxeatzeko zelan erabili daitekeen eta zer topatu genuen kontatu nuen. Bitxikeria zen, baina ikasle batzuen esperientziak ezagutzeko modua topatu genituen berton. Haien artean Donostian bizi den ingeles hiztun batena. Gaur neska hura Luistxo Fernandezen blogean agertu zaigu berriro. Wheylona ezizena darabil eta euskarari bueltak ematen jarraitzen du antza. Haren blogari bisita egin baino ez dago.

Neska euskarari erreparatzen dabil, aurkitzen duena aztertzen, praktikatzen eta blogean komentatzen. Luistxoren laguna egin dela dirudi eta berau euskararekin laguntzen dabilkio, ergatiboari buruzko azalpen eta guzti. Blogen arteko lotura antzeko zerbait dabil martxan. Luistxok, bestalde, harentzako mintzalagunaren eskean bota du mezua euskarazko blogean. Neskak ingeles irakaslea dela eta halako hizkuntz-trukea ere proposatu du.

Honek guztiak konektibismoaren inguruko psikolastoarekin konexiorik ote dauka?

Ez dakit ba,... bitartean baten batek neskari ikasten lagundu ahal badio, konektatu hona.

Bide batez, artikulu hartan aipatu genuen beste batek euskaltegi atala zabaldu du bere blogean

Mintzalagun fever

Atzo RSSen gainean nenbilela gaur agregatzailea dantzan ipini didate mintzalagunek. Hiru kontu aipatzekoak:

Lea-Artibaiko berbalaguna "Alarma gorrian" ei dago. Euren blogean zabaldu zuten aspaldian eta gaur sustatura heldu da. Polemikatxo eta guzti. "Euskaldun zaharrak" lortzeko kanpainaren leloa deigarria da duda barik. Aspaldiko eztabaida dabil mundu honetan egitasmoetako partaideei honela ala horrela deitu ez deitu: euskaldun zaharrak, euskaldun osoak, laguntzaileak, ikasleak, mintzalagunak, .... Ez dakit ba, aingeruen sexuaren gainekoa begitantzen zait niri eztabaida hau. Akaso eztabaida serioagoa eta arazo benetakoagoa izan daiteke hainbat egitasmok "euskaldun zaharrak" lortzeko daukaten arazoa. Euskararen aldeko konpromisoak, laguntza, sustengua... jai erraldoi eta makroekitaldietan lortzeko hain zaila ez denean (edo ez dirudienean behintzat), zergatik halako arazoak aparteko ahaleginik eskatu ez eta satisfakzioa ere eman dezaketen jarduerotan? Komunikazio-marketing arazoak? Arazo sakonagoak? Nik neuk honekin nekatuko nuke burua gehiago.

Berriketan eta Zaharberriren blogetan mezu berdina topatu dugu bestalde, ez gara bakarrak. Lea-Artibaiko berbalagunen berri ematen dute berton. Komunikazio arazoak badaude interesgarria da bi egitasmo hauetan blogaren bidez egin dutena, beste proiektuen berri eman eta zabaldu. Egitea nahikoa ez da izaten sarritan, lantzean behin egiten dena zabaldu ere egin behar da. Ondo beraz.

Bitartean, aurton onddoak basoan legez, egitasmo berriak han eta hemen. Gaur hau iragarri dute Artziniegako blog honetan. Arabara ere heldu da sukarra.

Tira ba, hau ospatzeko Tagzania hartu eta mintzalagunen mapa egiten hasi naiz:

mintzalaguna tagged map - Tagzania

Ez daudela denak? Zer uste izan duzue ba? Denak ipiniko nituela? Mintzalagunetako jendea orain arte nahikotxo abila izan da webdosazeroko kontuetan. Beraz,  Tagzanian sartu eta hasi mintzalaguna etiketa zabaltzen (mintza)laguntxuok!

Nik bitartean abarketa prestatzen jarraituko dut.

Euskararen Komunitatea

Euskararen Komunitatea - Euskararen komunitatea bide-ertzean ahaztuta Ezaguna da Bernardo Atxagak ironia halako batez egin zuen euskal herritarren sailkapena, herritarron euskararekiko jarrera eta... [Hiznet bloga]

Iñaki Martinez de Lunak Hiznet ikastaroaren blogean gogoeta ekarri du euskalgintza eta euskaltzaleon gaur eguneko nondik norakoez. Atxagaren euskaldunon tipologia baten oinarrituta (patetikoak, sinpatikoak eta antipatikoak) hemendik aurrerako klabe bi proposatu ditu:

1. Soziolinguistika ezagutza gizarteratzea
2. Normalkuntzaren inguruko komunikazio-estrategia berri eta eraginkorra.

Helduen euskalduntzean gabiltzanok ere aipatzen duen patetismotik libratzen ez garenez (ni sinpatikoa izaten saiatzen naiz, baina ez dago zer eginik), galdera okurritu zait. Gure jardunean ildo horiek aplikatzen ditugu? Lehenengoan eskastxo gabiltzala esango nuke, bigarrenean gure komunikazio-estrategiak edo komertzialak edo axalekoak begitantzen zaizkit. Ez dakit ba. Badaezpda Hiznet-eko ikasleen lanak sartuko ditut baliabideetan.

Ixabelen meritua

Aurreko mezuan euskaldun berrioi azkenotan botatzen zaizkigun loreak, zorionak eta eskerrikaskoak ekarri nituen zeharka. Gaur Radio Euskadiren Mas que palabras saioan Kutsidazu bidea Ixabel-en estreinaldia dela eta saio berezia egin dute euskaltegiak eta euskaldun berrien inguruan. Filma eta liburuaren egilearekin batera ikasleak eta irakasleak ere ibili dira. Euskara ikasteaz eta ikastearen ingurukoez.

Hedabideetan lantzean behin gurekin akordatzea ez da txarra izango, erdarazko medioetan gehien bat. Gai asko jorratu dira: euskaldun berriak/euskaldun zaharrak dikotomia, euskaltegietako pasadizoak, euskaltegien lana,...Dena dela, denbora guztian ikusten dut ideia bat bueltaka: euskaldun berriok zelako meritu daukazuen!

Ez dut esango duela hogeita hainbat urtetik hona euskara norberak halaxe erabakita ikasi duenak ahalegin makalik ez duenik egin. Ez da erraza, ez, norbera ere jakitun (eta estimatzen da!). Hala ere, meritu hori askotan euskararen moduko hizkuntza "zaila" ikasteagatik baino ez dela aitortzen dirudi. Eta horretan zalantza handiak dauzkat. Egin dezagun konparazio tontoa.

Euskara hizkuntza zaila ei da, ustez arrazoi batzuengatik: aditz-sistema, deklinabidea, hiztegia, "hizkuntzaren egitura berezia"... Horrelakoak erabiltzen dira argudio besteak beste. Zer izango litzateke orduan honelako hizkuntza bat ikastea?

• Aditz-sisteman modu, denbora eta aspekto ugari; pertsona aspektu eta denbora markak ez dira gardenak izaten, hiru konjugazio desberdin eta irregulartasunez beteta.
• Morfologian genero marka, gehienetan azalpen logikorik ez daukana..
• Ama-hizkuntzan ez bezala preposizioez funtzionatzen duten lotura sintaktikoak. Artikulua eta izenordeak erabiltzeko ez dago asmatzeko arau errazik gainera.
• Hiztegi aberatsa eta erregistro eta aldaeren arabera sinonimia handikoa (kultismoak, teknizismoak, erregistro formalak eta ez hain formalak, hizkera kolokiala, argot-a, dialektoak,...).
• Azentu tonikoa eta fonema ezezagunak ("z", "j",..).
• Ortografian hots berdina errepresentatzen duten grafiak, azentu arauak, ...
• Oso hizkuntza landua eta bizia, etengabe hiztegia (hitzak, esakuneak, espresioak) sortzen eta berrizten dabilena eta tradizio literario eta idatzi handikoa..

Ixabelen modukoek horrelako hizkuntza ikasi eta kasu gehienetan ederto baten erabiltzera heldu dira gainera. Hori ere ez da meritua?

Bai, badakit kontua ez doala hortik, hain zuzen ere euskaldun berri askok hizkuntza bera baino zailago beste gauza batzuk aurkitu ditugu bidean eta, loreak lore, asko hor daude oraindik. Hortxe uste dut izan dela klabea Ixabelen modukoen laguntza, eta hori da hori estimatzekoa.

Gomendiotxo bat amaitzeko: lantzean behin egin kukutxo bat gaztelania irakasten dutenen buruko minei (edo frantsesa, edo ingelesa, edo wolofa,... edo euskara...).

Patxi Baztarrika: "Euskara ikasten ari direnek berealdiko ekarpena egiten diote guztion arteko elkarbizitzari"

Idatziak --Patxi Baztarrika: "Euskara ikasten ari direnek berealdiko ekarpena egiten diote euskal herritar guztion artek... - [Ikasbil-materialak]

Patxi Baztarrika Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako sailburuordea da. Urtebete da kargu hau hartu zuela eta horregatik berarengana jo dugu egindakoak eta egitekoak zein diren jakite aldera. Aitorpen batekin hasi du bere hizketa-saioa, euskaldun berriei zor zaien aipuarekin. Gero hizkuntz aukera-berdintasunaz, erabileraren garrantziaz, alor sozio ekonomikoan egindako ahaleginez, euskara titulazioez... jardun dugu.

Patxi Baztarrikak euskalduntzeaz dihardu HABE aldikariak egin dion elkarrizketa honetan.

Euskaldun berrioi eta ikasleei loreak botatzea eta zorionak eta eskerrak ematearena ez dabil azkenotan halako "formula"bihurtzen? Euskaldun zaharrek horrela autoflagelatzen jarraitzen badute, ez dakit ba.... Eskerrak oraindik Ixabelen irribarrea geratzen zaigula!