Konektibismoa
HEOK zabaltzen hasi zenetik hemen ibili gara konstruktibismoa gora eta behera. Azkenengoan ibili behar dela-eta derrepentean konturatu ginen konduktista hutsak baino ez garela eta berriztu egin behar genuela eta egunean jarri.
Dotrina mailan ia denok geureganatu dugu, kurrikuluetan horrelaxe daukagu jarrita seguruenik. Praktika beste kontu bat da baina.
Hala ere, honek guztiak ikaskuntzaren inguruko teoriak ezagutu eta haietaz hausnartzeko parada eman digu azken urteotan, eta hori txarra ez da izango.
Aspaldion teoria berri baten albisteak dabiltza, sarean gehien bat: konektibismoa. Informazioaren joan-etorrian eta ezagutzaren ibilbideetan teknologia berriek eragin dutenak ekarrita-edo, eLearning-aren munduan batez ere apurka-apurka zabaltzen hasi da teoria hau.
George Siemens da teoria honen sortzailea eta konektibismoari buruzko webgune-wikia atondu dute http://www.connectivism.ca webgunean .
Norbait interesatuta badago, hemen dago aurkezpen-artikulua ingelesez. Zuen ingelesa nirea baino askoz hobea ez bada, gabinete de informatika blogean (bai, gaur deskubritu dut. Hainbeste igartzen da?) sarrera-artikulua gaztelaniara itzuli du Fernando S. egileak (I eta II).
Irakurtzen hasi baino ez dut egin, dena dela hona aipu interesgarri batzuk (ez dut itzultzeko paradarik eduki, sentitzen dut):
Los aprendices hace tan poco como cuarenta años, completarÃan la escolaridad requerida y entrarÃan en una carrera que a menudo durarÃa toda una vida. El desarrollo de la información era lento. La vida del conocimiento se medÃa en décadas. Hoy dÃa, esos principios fundacionales se han modificado. El conocimiento está creciendo exponencialmente. En muchos campos, la vida del conocimiento ahora se mide en meses y años.
La tecnologÃa está alterando nuestros cerebros.
Saber-cómo y saber-qué están siendo suplementados con saber-dónde (la comprensión de dónde encontrar el conocimiento necesario).
El caos es una nueva realidad para los trabajadores del conocimiento.
La habilidad para ver conexiones entre campos, ideas y conceptos es un aptitud crucial.
La tuberÃa es más importante que lo que contiene. Nuestra capacidad de aprender lo que necesitamos para el mañana, es más importante que lo que conocemos hoy.
Deigarria behintzat bada. Ez dakit honek norainoko bidea egingo duen, baina etorri, laster baten beste aldaketa bat datorrela susmatzen dut. Lastima! Konstruktibismoarena ikastea hainbeste kostata. Arrazoia edukiko dute hauek ba!
Bilatu
Azkenak
- Lorem ipsum | Blog sarrera
- Gramatikak hiztuna itotzen duenean | Blog sarrera
- XXI. mendeko ikaslea | Blog sarrera
- Helduen euskalduntzea amaitzeko tentazioa | Blog sarrera
- Iñaki Uribe HABEko Zuzendariari gutun irekia | Blog sarrera
- Kazetarien gremioari | Blog sarrera
- Dekretuak eta ebazpenak | Blog sarrera
- Ikasleen ikastaroak hornitzen | Blog sarrera
- Badaki euskara? | Artikulua
- Epailea eta iturgina | Blog sarrera
Azken iruzkinak
- Euskañolaz eta hiperzuzenketazduela 11 urte aste 1
- oroitaraztea zen helburuaduela 11 urte aste 1
- Oroitarazi behar da etengabeduela 11 urte 2 aste
- Benetakoa?duela 11 urte 2 aste
- Anttoniduela 11 urte 2 aste
- Gramatika problema erdi bat daduela 11 urte 3 aste
- Eskerrik asko ongi etorriagatikduela 11 urte 3 aste
- Ongi etorri, bai, Eneko.duela 11 urte 3 aste
- Parkeaduela 11 urte 3 aste
- Kutxiko gazteriaren koloreakduela 11 urte 9 aste
Sindikatu
Datorren eredua
Gabinete de informatica blogean nabigatzen segituz grafiko hau topatu dut. On-line ikaskuntza norantza doan edo zer eredu sortzen dabilen azaltzekoa. Hausnartzeko eta ezagutzeko gauza asko. Adibidez, Moodle deskubritzen hasi garen honetan batzuk bestelako teknologien aldeko apustua egiten dabiltzala dirudi, web2.0 aplikazioak hain zuzen. 2.0 hori ikaskuntza ereduei ere aplikatzen hasi dira (elearning2.0, learning2.0,..). Egia esanda, Moodle beti begitandu zait lar monolitikoa dela...
Pandoraren kutxa
Interegarria kaosaren kontzeptua. Kaosa ez da anabasa edo nahastea. Kaosak egitura eza esan nahi du, geurera etorrita syllabus eza. Adibidez, gu biok gaur konektibismoari buruz ari ahal gara eta bihar entzumenaren ulermen transazionalari buruz. Itxuran nahasketa bada ere, errealitatean burmuinak informazioa ordenatu egiten du (gauza bakoitza bere lekuan kokatu) eta ezagutza eraiki.Pentsatzen hasita, hain arraroa dirudien kaosa eguneroko gauza da eta ez ingurune birtualean bakarrik. Kontuan izanik konektibismoak jatorrizko ikasle digitala duela gune eta beronek goitik behera ikasi beharrean zeharka ikasteko joera duela ematen du zer pentsatua kaosaren kontu honek.
Deigarria egin zait, halaber, lotuneen (nodo) eta loturen (vÃnculo débil) kontzeptua. Lotunea: esteka, post eta abarren bilgune izango litzateke (Karrajua), eta lotura, berriz, 1 to 1 lokarria. Kontzeptu honek kaosa nolabait ordenatu egiten du, lokarriak berdinen artean eusten baitira. Normalean, 1A mailako ikasle batek 1A mailako beste ikasle bat izango du kide.
Informazioa aldakorra dela oso, ukaezina da; gero eta gutxiago irauten du, zalantzarik gabe; beraz ikasteko gaitasuna (erabakiak hartzeko gaitasuna) eta bidea (hodieria)dira garrantzitsuenak Siemensen esanetan. Baina ez al ditu informazioa eta ezagutza kontzeptuak nahasten?. Hizkuntza baten kasuan hain aldakorra al da ezagutza?
Ez dut zalantzarik, konektibismoak gauza berriak ekarriko ditu (baita giza-konstruktibismoak ere) baina tentuz ibili beharko dugu badakizue grekoek zer esaten zuten: hasieran kaosa zen eta Pandorak ordenatu zuen.
Kakaosa
Kaosaren inguruan asko dabiltza azkenotan enpresa eta ikaskuntzaren munduan. Irakurri Julen Iturbe kontsultorearen blogeko hauek adibidez (horra konexioa!). Taxonomia-folksonomia bereizteka (dikotomia?) ere bala-bala dabil azkenotan. Pandora bat etorriko da gaur eta zerbait ordenatuko du, baina bihar atzera edukiko dugu kaosa. Hori interpretatzen dut konektibisten mezutik. Beste nonbait entzun dudan aipua: "Gaur egun boterea ez dauka, oraintsu arte uste izan den bezala, informazio gehien daukanak, informazioa hobetoen kudeatzen duenak baino".
Gurean syllabus falta aipatzen duzu kaosaren islada modura. Ez dakit, syllabus kontzeptua neuk behintzat era zabal-zabal baten ulertzen dut, adibidez, konexioak antolatzeari begirako syllabus-a ezin liteke antolatu? Prozesuzko syllabus-a ere ez da ba nahikoa "kaotikoa"?
Kaosaren sentsazio hori, beste barik, Karrajuko etiketen lainoak ere ematen dit sarritan, edo agregatzaileak,... Julen Iturbek antzeko zerbait aipatzen du (kendu 5 Sena eta ni neu beste hainbeste). Hizkuntza ikastean ez dira izaten halako kaos sentsazioak? Hasieran, baina goi-mailetan ere bai, ustez ordenatu duzunak derrepentean behera egiten duenean. Azken baten hizkuntza ikasteko prozesua ez da kaotiko gertatzen? Zer-noiz-non-zergatik-norekin-nondik ikasi duzu? Niri galdetzen didatenean ez dut azaltzen jakiten. Ikasteko uneoro "konexioa" behar duzula pentsa daiteke konektibisten arabera, ez dut uste horretan oso erratuta daudenik.
Akaso ez da gertatzen gure ikasle gehienen "konexio" bakarra irakaslea dela, ez dagoela sarerik, .... Aipatu duten eskolako kasu hori (edadeko jendea eta irakaslearena) mintzalagunak ekarri dizkit gogora adibidez, loturak eta lotuneak (itzulpen ona egin duzu gero! Metroarekiko "lotunea" ote? ;-)), konexio indartsuak eta konexio ahulak. Ikasketari abilena konexio sendo eta ahulen kopuru handiena eduki eta haiek ondo kudeatzen dakiena ote?
Zer pentsatua eman dit niri behintzat kontu honek. Gauza asko berehala ikusi ditut neugan ere, beste askori ez diet trazarik hartu. Azken baten, gu bion kasua aipatu duzula-eta, konexio baten bidez ez gabiltza ezagutza antolatzen, beste konexio batzuetatik jasotzen dugun informazio-ezagutzaren bidez, eta gainera gurekin (gure blogen bitartez) konektatzen direnei ere zabaltzen.
Neuk ere ez dut uste konektibismo delako hori azken iraultza izango denik. Eurek ere alternatiba modura baino ez dute aldarrikatzen. Bai, arriskua dago aurreko guztietan gertatu den bezala eta gure artean ohiko-ohikoa den modura, baten bat banderak aireratzen hasteko, baina tira.
Edonola ere, zantzua da nire ustez, zerbait gertatzen ari den zantzua. Teoria berri iraultzailea baino, ezagutzaren eta ikaskuntzaren funtzionamenduan aldaketa handiak gertatzen ari diren seinalea. Eta gure konexioetara sarri jo beharko dugu hemendik aurrera.
Kaos eta X-Men
Interesgarria oso Julenen bloga, lastima irakurketa batzuen eta denbora apur baten faltan izatea guztia behar beste neureganatzeko. Ados nago zurekin ere: kaosa asumitu egin behar dugu edo behintzat kaos-ertza. Hona bada, ahalik eta laburren zuk proposatutako irakurketatik atera ditudan zenbait ondorio (modu kaotikoan emanak, jakina):
Taxonomia eta syllabusa bera goitik beherako ikas-irakaskuntzari dagozkio, folksonomia eta auto-antolaketa zeharkakoari.
Kaosa eta ordena ez dira beti dikotomikoak, auto-antolaketak nolabaiteko ordena ezartzen du, ezinbestekoa dena informazioa gorde eta egituraketaren oreka minimoa lortzeko ( informazioa ezagutza bilakatzeko).
Errekurtsoak hobekien erabiltzeko modua aldatzen ari da. Orain arte, push eredua darabilgu: aurreikusitako programa bati jarraiki edukiak eskaintzen dizkiogu ikasleari. Hemendik aurrera, baliteke bere lekua hartzea pull ereduak: ikasleek beren beharren arabera aukeratzen dituzte edukiak plataforma zabal batetik.
Orain arte, denok nahiko bateratsu jokatu dugu (edo jokatu nahi izan dugu). Garaian garaian joera didaktiko nagusi batzuk izan dira (konduktismoa, konstruktibismoa ...) Baliteke honetan ere bide eklektikoetatik harantzago doazen joerak nagusitzea, abangoardia didaktikoaren kontzeptua lausotzea, bide didaktiko egoki ugari daudela onartzea. Indarra, gogoa eta kooperazioa ( inplikazio emozionala) etiketa didaktikoa baino garrantzitsuagoak izan litezke.
Informazioa da sistemaren odola, beronen jarioa ziurtatu behar da bizirik eta aldakor manten dadin.Batzuetan “enpresak†portaerak errepikarazten dizkieten sareetan harrapatuta daude. Historiak, bezeriak edo espektatibek bideratzen dituzte portaerok.
Kaos: X-Men taldearen buruzagia. X-Men taldeko mutanteek gizakiak babesten dituzte, esklabu hartu nahi dituzten beste mutante batzuengandik (Marvel Unibertsoa). Metafora ote?
Syllabus folksonomikoa
Ez dut uste syllabus kontzeptua goitik beherako irakaskuntzarekin lotzekoa denik. Nire ustez, syllabus kontzeptua kaosa interpretatzeko ahalegina baino ez da, eta horrela bada syllabusen diseinuak ezinbesteko izaten jarraitzen du. Taxonomia kontzeptua nik zerbaitekin erlazionatuz gero, estrukturalismoarekin erlazionatuko nuke. Kategoria eta azpikategoria itxiak, arbolak. Adibide sinpleena eduki formalena izan daiteke: Aditza/ morfosintaxia/hiztegia banaketa hain zuzen. Syllabus folksonomikoa ere osatu daitekeela uste dut. Adibide sinplea osaten saiatuko naiz. (idatzi ahala pentsatzen nabil).
Har dezagun hizkuntz-forma bat: "dezagun" adibidez. Tag etiketa sistema "folksonomiko" batekin deskribatzen saiatuz gero honako etiketak jarriko nizkioke nik: inperatiboa, guk, proposamena, agindua, slogana, *ezan, subjuntiboa, haiek, nor-nork, inplikazioa. Etiketa edo tag horietako bakoitzetik tiratuta etiketa bakoitzarekin erlazioa daukaten beste eduki-kontzeptu-ideietan nabigatzen hasiko ginateke, eta ikaslearen kasuan bere ezagutzan kontzeptuen sare hori eratuz joango litzateke. Edukiak ere ez hierarkizatu baten antolatu ahal dira alegia, sare baten hain zuzen ere.
Susan Feez-ek syllabus diseinuan prozesuzko syllabus-ei (eta AOI ere hor kokatzen du) ikaslearen buruan kaosa sortzea egozten die. Kaos-sentipen horri konpentsatzeko bidea ote da hau?
Bestalde, eduki bati neuk ipini dizkiodan etiketak aipatu ditut. Baina del.icio.us, technorati, flickr edo tagzania bezalako zerbitzuetan adibidez, etiketak ez dira norberarenak, etiketa bat erabiltzen duzunean besteek etiketa hori zeri jarri dioten ikus dezakezu, edo del.icio.us-en zuk gorde duzun esteka bati besteek zer etiketa jarri dioten zuk jarri ez diozuna. Sare sozialen bidez ezagutza sortu, zabaldu eta etengabe berrizten dugu alegia. Nik adibidez azkenotan del.icio.us erabiltzen dudanean neure marketan oso gutxi markatu direnak jartzea baino ez dut erabaki, gauza oso ezagunak errazago aurkitzen ditudalako besteek jarritako etiketetan bilatuta.
Hori da nire ustez, konektibisten ekarpena, ezagutza etengabe moldatzeko (eta hori da ikastea ezta?) ezagutza-sareak behar dira, eta prozesu horretan arrakasta izateko bi gauza dira ezinbestekoak (beti ere neure interpretaziotik):
Inplikazio zehatzak gurean? Ez dakit, atzo mintzalagunena aipatu nuen. Gauza asko gehitu daitezke: baliabideak ezagutzea eta erabiltzen trebatzea, ikasteko sare sozialak handitzea (orain ez da apur bat monoparentala, irakaslea alegia?), loturak eta lotuneak identifikatzea, ikasleak, irakasleak eta hiztunak sare desberdinetan antolatzea, syllabus-etan kontzeptuen mapa "folksonomikoak" egitea. FOAF (Friend Of aA Friend) kontzeptua ere aztertzekoa dela uste dut.
Ahoz gorako burutazioak izan dira hauek guztiak, asuntua interesgarri jartzen hasi da hala ere. Dibagazio eta psikolastoetan gabiltza oraindik, eta seguru bat baino gehiago espantatu dugula. Baina trankil, X-women/men begira dauzkagu eta Kaosa gure laguna da.
Bidali iruzkin berria