irakasleak

Urruneko irakasleak

Hizpide 63ri errepasoa eginez J.F. Zinkunegiren Mugak gaindituz. Euskara urrutitik ikasi artikulua irakurri dut.

Argentinako Euskal Etxeetarako euskara irakasleak trebatzeko prozesuaren berri ematen digu artikuluak. 2003 urtetik dabil martxan programa, eta dirudienez, irakaslegaiak euskaraz trebatzea da lehenengo fasearen helburua, oraindino amaitu ez dena.

Urruntasuna eta ikasleen euren sakabanaketa geografikoari aurre egiteko hizkuntz-trebakuntzarako autoikaskuntzaren autonomia mailara heldu barik, sistema gidatuagoa atondu dute teknologia berriak lagun, eta aurrez aurreko barnetegi batzuekin osatuta. Interesgarria oso bidea aukeratzeko hausnarketak eta prozesuaren kontaketa, nahikoa zehatz kontatu eta dokumentatu digute gainera: programak, jardueren antolaketa, emaitzak,...

Hiruzpalau urte hauetan irakaslegaiak 0 mailatik 1A mailara eta batzuk 1Bra ere iritsi dira, hasierako helburuetan halako lorpenak espero ziren.

Bestalde, dokumentazioan aipagarriena egindako programa desberdinak nire iritziz. Hasierako mailetarako ikastaroen diseinuan adibide edo eredu modura erabili daitezke. Informazioa oso konpletoa eta adierazgarria. Hala ere, estimatzekoa izango litzateke programazio zehatzak eta ikasmaterialak nonbait eskuragarri edukitzea.

Gauza bik utzi naute apur bat arduratuta hala ere.

Batetik, hiruzpalau urteko ibilbidea egin behar izan dute ikasleok 1a maila batera heltzeko. Egia da Argentinan ia bakarrik euskara ikastea ezin dela izan hemen EHn ikastea bezain bizkorra. Baina astean euskara ikasteari 10 ordu 9 hilabetez gehiegi ote den gero eta sarriago galdetzen den honetan, eta horri alternatibak bilatu behar zaizkiola, ez da oso esperantzagarria sistema alternatiboek zirriborratzen digutena.

Bestetik, egitasmoak berak utzi nau apur bat harrituta. Argentinan berrogei irakasle inguru trebatzeko ahalegin handia egiten dabiltza, baita inbertsioa ere (txarto ulertu ez badut). Bitartean, hemen EHn helduentzako euskara irakasleak prestatzeko ez dago ez prestakuntza bide homogeneorik, ez onarpen ofizialik, ez horretarako inbertsio publikorik. Adibidez, AEKn bakarrik urtero 70 irakasle berri inguru behar izaten ditugu, geuk trebatu behar ditugu, eta horretarako ez dugu ez dirurik, ez laguntzarik jasotzen, ez geuk, ez irakaslegaiek.

Irakasle berrien formazioa euskaltegi batzuek mahaigaineratu dute duela gutxi, eta negoziazioetan ari dira HABErekin, baina kontua astiro doala dirudi.

EHtik kanporako egiten ari den ahalegin horren izpitxo bat egingo balitz gurean, sikieran.

Amaitzeko deigarria egin zaidan kontu bat, Argentinako irakaslegai horien prestakuntza pedagogikorako antolatu ziren jardunaldien izenburua: "Nociones básicas de grámatica española para el aprendizaje y la enseñanza del euskera".

Besarkada handia Argentinako irakaslegaioi, eta zerbaitetan lagundu ahal badugu, hemen gaituzue.

Estekak:

• FEVA: Federacion de entidades vasco argentinas
• Dónde estudiar euskera en Argentina.
• Euskara ikasteko zentroak Euskal Herritik kanpora
• Gizon arruntaren bloga. Esperientzia honetako irakasleetariko batena dirudienez.

Monika Czerny, AEK-ko irakaslea "Sustraiak nirekin daramatzat"

Aizuneten irakurrita:

Szczecin-en (Polonia) jaio arren, Euskal Herrian errotua dugu Monika Czerny AEKidea. Gasteizko Amaiur euskaltegian ematen ditu eskolak gaur egun. Poznan-eko unibertsitatean ikasi zuen euskara. Orain 10 urte hasi zen Euskal Herrira etortzen, eta orain 3 urte bizi da hemen. Bere ustez, “euskaldunak zaratatsuak, jatunak eta parrandazaleak”

Poloniarra gure artean euskara irakasle. Ez da lehenengo kasua kanpotik etorritako irakasleena nik dakidala, baina beti pizten digu jakin mina. Aipu hau gustatu zait:

Hasteko, badut azentu arraro bat. Ikasleek “zu Iparraldekoa zara” esaten didate, eta nik erantzuten diet “bai, oso iparraldekoa naiz”, eta ez dut gezurrik esaten. Geroago, poloniarra naizela esaten diet, eta harriturik gelditzen dira. Batzuek esaten dute, “zu poloniarra eta gu hemen, ezin ikasi”, baina uste dut gustura daudela, ikusten dute ikastea posible dela.

Irakurri osorik.

Berrian berri

Gaurko Berria (07/03/01) irakurtzen hasi eta geurearen inguruko kontu batzuk topatu ditut. Hausnarketako kontuak.

Xabier Etxaniz Rojok Maratila zutabean Isabel Celaa sozialistak EAEko hezkuntza sistemaz egin dituen adierazpen-proposamenak ironiaren galbahetik pasatu ditu Enseñame the way, Ixabel artikuluan. Euskara, gaztelania eta ingelesa lantzen dituen sistema eskatuta, hau izan da Xabierren ondorioa:

Bale, arrazoi duzue. Orain artekoari ironia esan dakioke. Ez, ordea, hatzak minduta neuzkalako kontuari. Egia da, egia denez, txalo zaparrada jo nuela berria irakurritakoan, eta ez da gutxiagorako, proposamen honekin euskaltegietako irakasleok betiko izango baitugu lana ziurtatuta.

Hurrengoa orrialde batzuk atzerago, IKAren iragarkia: "Euskara irakasleak behar ditugu". Ez dut uste IKA pertsonal faltan dagoen bakarra denik, kontua ez da erraz plazaratzen, baina eskaerari erantzuteko zer arazo dauden esaten hasteko sasoia ez ote den nago: euskaltegiko irakasleen lan-baldintzak, errekonozimendu soziala eta garapen profesionalerako aukerak tartean.

Lana ez zaigu faltako akaso, baina eskolak ez duela euskalduntzen, euskaltegiak bermea emateko moduan gaude?

Hirugarrena Zuzendariari sailean, gutunen artean alegia. Nor da Mikel Urdangarin? izenburua ekarri du batek. Gramatika irakasten dela, baina euskara ikasleek gure kulturaren berri ez dakitela. Ez dut kontrakorik esango, eduki soziokulturalez egin da berba azken urteotan han eta hemen, curriculumetan ere bai, baina orain arte ez dut edukion garapen seriorik ezagutu. Kulturaren dibulgazioa eta, oro har, hizkuntzaren inguruan dabilen mundua ezagutzea hizkuntza ikastearen ezinbesteko osagaia izan behar du duda gutxi daude, hala ere, zein izan behar dugu helburua? Mikel Urdangarin norberari bezala gustatzea, ala Mikel Urdangarinen kantuez ikasleari bere iritzia egiteko baliabideak eta aukerak ematea? Euskaldun guztiei ez zaie euskaraz egiten den guztia gustatzen eta ikasleari ere ez dio zertan gustatu. Areago, ezagutu ditut kasuak, landuaren landuaz eta ipiniaren ipiniaz, irakasle "dibulgatiboren" batek ikasleak kantari, idazle edo bertsolariren bati tirria hartzea lortu dutenak.

Gure kultur produkzioak, dituen bertute guztiak dituela (eta ez dut nik esango bertuterik ez daukanik inondik ere), munduko produkzio guztien modura, ez du zertan izan denon gustuko. Hori bai, ia edonork topatu dezake gustuko zerbait seguruenik, gustuei erreparatzea da kontua.

Kapo, txapo!

Jose Enrike Urrutia Capeau: "Barkoxen ikasi nuen badaudela gauzak esateko beste bide baztuk" [Miel A. Elustondo] - Jose Enrike Urrutia Capeau. Idazle eta pintorea. Gizakion ergelkeria abiapuntu hartu eta Ergelen nombrea narrazio liburu berria aurkeztu zuen Durango baino lehen.  [Argia astekaria]

Ergelen nombrea liburuarekin plazan agertu zaigu atzera aspaldiko Capeau. Hau ez da literaturaren gaineko gunea, eta ez dut horregatik ekarri. Gainera, liburuaren pasartetxoren bat baino ez dut irakurri, baina egingo nuke ez dela euskaltegiko literatura errazeko sailkapenetan sartuko.

Capeau (edo Kapo), egunotako kronika eta erreseinetan aipatu ez bada ere, Bilbo inguruan literatura eta pintura kontuengatik baino ezagunagoa da seguru asko urteetan Azkue euskaltegian egin zuen irakasle lanagatik. Neuk ere eduki nuen irakasle.

Estilo bereziko irakaslea zen duda barik, euskara klasikoan eta Ekialdeko euskaran jantzia, umoretsua eta ironikoa sarri. Argiako elkarrizketan aipatzen duen goi-mailako estilo baten miresmena piztu zuen askogan, Ekialdeko euskara mi(s)tikoa, Sarri eta enparauen garaiko idazkera konplexu eta erakargarria, eta gehien bat, euskaltzaletasuna sendotu zigun askori. Haren jardunbide didaktikoak gaurko moldeetan egurra hartuko luke hainbatetik seguruenik, baina -zer gura duzue esatea?- haren irakasle lanak fruitua ekarri, ekarri du, mundu honetan jarraitu duen ergel kuadrila baino ez bada ere.

Horren errekonozimendua baina, ez duzue topatuko paperetan. Lastima! Euskaltegian irakasle jardundakoon gaitz endemikoa izaten da hori.

Hemendik "aupa aspaldiko!" bat, sikieran.

Ikasmateriala=ikastaroa?

Dendaketan materialaren aurkezpenarekin batera aspaldian darabildan gogoeta airera botatzeko gogoa etorri zait: Ikastaro bat antolatzeko ikasmateriala nahikoa da?

Mutur eta adar askoko kontua da hau, neuk ere ez daukat argi-argi, baina ez dakit material didaktikoaren pisua gainbaloratzen ote dugun ikastaro bat antolatzeko orduan. Lan egiteko erak eta aukera ezberdinak egon daitezke tartean, eta ikasmaterial kontzeptuaren adiera anintzak ere bai. Baina kezkatxo batzuk dauzkat.

Moodle talde-lanerako (AEK-ko beste esperientzia bat)

HABEk, badakizuenez, Moodle-era ekartzen dabil bere on-line jarduera. www.ikasten.ikasbil.net gunea atondu eta apurka-apurka formazio ikastaroak berton sartzen dabil.

Aurreko plataforman ez bezala, oraingo honetan badirudi norberak eman dezakeela izena. Nik halaxe egin dut eta arazo barik eman dit alta. Ikastaro zerrendatxoa dago: Osatuz-en ingurukoak, Irakurmena lantzen eta Internet didaktikatzen formazio ikastaroak, 4. maila, Moodle arazo eta galderak, eta Erakunde planteamenduak izenekoa. Azken hau, dirudienez eta asteon euskaltegietara zabaldu duten gutunean diotenez, ez da ikastaro hutsa, lan-taldea baino. Moodlek eskaintzen dituen tresnak ikaskuntzarako barik talde-lanerako erabiliko dituzte dirudienez. AEKn horrekin eduki dugun esperientzia kontatuko dut, zerbaitetarako balio badu-edo.

Ingelesa eta beste

Francisco Muñozen blogaren bidez artikulu hau topatu dut: ¿Por que los españoles no aprendemos a hablar ingles?. Meneame-n ere zabaldu da eztabaida. Hasiera baten gurearekin loturarik ez daukala pentsatu daiteke, baina azken baten Iberiar penintsulako biztanle askok ama-hizkuntza ez dauzkatenak ikasteko dauzkaten arazoez ari dira. Hegoaldean behintzat ez nuke esango hor esan direnetatik oso urrun gaudenik, gaztelania ama-hizkuntza daukagunnok behintzat. Betiko topiko-astakeria batzuk kenduta, aipatu/antzeman diren jarrera batzuk behintzat ezagunak egin zaizkit: hitz egiteko eta praktikazeko lotsa, beharrik gabe ezin ikasia, hizkuntza zaila izatearen ustea, pertsonaia publikoen eredu txarra, .... Egun baten ingeles irakasleak eta euskara irakasleok batuta antzerako pasadizoak aterako genituzkeela uste dut.

Albotik baino ez bada ere, beste gogoeta bat etorri zait hau irakurrita. Euskara bertoko hizkuntza dela etengabe aldarrikatzen dugu, geurea, hemengoa. Diskurtso maila afektiboan batez ere horrela zabaltzen dugu. Baina, maila teknikoan, hau da, klase-jarduera antolatzean, hurbiltasun tratamendu hori ematen diogu? Ikasleak askotan ez ote dauka ingelesa bezain urruneko hizkuntza ikasten duen sentsazioa? Geuk ere neurri baten ez dugu sarri errealitate hurbiletik urruntzen?

Lau kasurekin saiatuko naiz esan dudana ilustratzen:

• Lehenengoa ez dut esango konstatazioa denik, baina azkenotan kasu batzuk ikusi ditut. Gaztelania ez beste ama-hizkuntza daukaten eta euren herritik duela hamar urtetik behera etorritako batzuk ezagutu ditut (alemaniarrak, ingelesak, poloniarrak,...) euskara ikasi eta, hala iruditu zait niri behintzat, hemengoek baino zailtasun haindiagorik izan ez dutenak. Badakit hau ez dela berez esanguratsua eta ondorioak ateratzeko iturri sendoa, baina ilustratiboa da.
• Iñaki Gaminde hizkuntzalariari entzunda beste bat. Bilboko gaztelanian "zarama" hitza ezaguna izan da, edade batetik aurrerako bilbotar askok behintzat "zarama" eta "zaramero" hitzak ezagutu dituzte. Baina Bilboko euskaltegietan askotan "zakarrontzia" eta "zaborrontzia" berbak zabaldu dira "zarama"ren kaltean. Anekdota baino ez dirudi, oso kasu zehatza eta beharbada apur bat estututa ekarri dut. Nik jarrera baten ispilua dela susmatzen dut hala ere. Euskara sarritan mitologia afektibo baten kokatzen dugu, baina errealitatean suertatzen zaizkigun agerraldien aurrean ez dugu jakiten didaktikoki zelan jokatu.
• Niri aste honetan gertatutakoa. Irakasle pare batekin ikasleak bistan eta eskuan daukagun zerbait zelan egiten den azaltzeko gaiak eta gauzak topatzen. Mila ideia: argazki baten dagoena azaldu, arraultza zelan frijitzen den, .... kasu gehienak errealitatean berton erakusteko antzerkia edo egoera fortzatzea eskatzen dutenak, ikasleari zer eginean sartzeko oztopoak ekarriko dizkiotenak. Ahoz gora pentsatzen gabiltzala, mahai gainean mugikorrak dauzkagu... Ez du ba jendeak mugikorrean gauzak zelan egiten diren azaltzen aparatua eskuan darabiltela besteak entzun eta ikus dezan? Errezeloa eman digu aukera honek. Arruntegia. Tontakeria dela pentsatuko dute. Ez dugu materialik prestatu behar,... Euskara fikzioa egiteko baino ez dugu erabiliko akaso? Ala errealitatera ekartzeko geuk ere arazoak dauzkagu?
• Azkena neuk barik, Plisti-plastak azaldu du azken artikuluan. Bota duen galderak tak! egin duela uste dut. Dinosaurioa zelan egiten den ikusten duten umeak zertan dabiltza? Dinosaurioa egiten? Ingelesa ikasten? Gramatika lantzen? Seguruena, hizkuntzaren bidez zerbait ikasten. Hizkuntza hori zein da? Errealitatera ekartzen duguna.

Ez dakit beste inork inoiz honetaz pentsatu duen. HABEren formazio bideoen bildumako ale baten antzeko kontu bat plazaratzen entzun nion Ernesto Matin Perisi aspaldi. Martzianoen hizkuntaz ziharduen hark.

Ikusten duzuenez momentuko gogoeta izan da, gauza bat ikusita gogora etortzen diren hariekin osatuta, ez dogmarako sententzia inola ere. Pentsatzen eta komentatzen hasteko atxakia besterik ez.

Getxoko Udalak euskaltegietan eta gau eskoletan ibilitako irakasleen topaketa antolatu du

Getxoko Udalak euskaltegietan eta gau eskoletan ibilitako irakasleen topaketa antolatu du biharko -

Getxoko Udalak bertoko euskaltegietako langile eta aitzineko gau eskoletako irakasleen arteko topaketa antolatu du. Ekitaldi horretara Errepublika garaian, 1930ean, “Escuela Vasca” izan zeneko irakasleen ondorengoak ere gonbidatuak izan dira. Ekitaldia bihar asteazkenean, hilaren 27an, 19:00etan izango da Algortako Kultur Etxean, Villamonten. Imanol Landa (argazkian) alkateorde eta Euskara zinegotziaren arabera, “topaketaren helburua irakasle horiek helduen euskalduntze prozesuan egindako lana aitortzea eta eskertzea da, batez ere euren esfortzua eta konpromisoa baino baliabide asko gehiagorik ez zeukaten garaietan”...[UKberri.net]

Horren harira beste hau etorri da.
Euskaltegietako eta gau eskoletako irakasleentzako ekitaldi instituzionala kritikatu du AEK-ko hainbat kide ohik

Biharko Getxo Udalak prestatu duen euskaltegietako eta aitzineko gau eskoletako irakasleen arteko topaketa kritikatu du gutun irekian Uribe Kostako AEKn ibilitako seikote batek. Gabi Basañez, Ana Sagasti, Laura Castillo, Alfredo Rodriguez, Jon Mikel Aldatz eta Itziar Amezaga sinatzaileek “oso harro” agertzen dira AEKn eta euskalgintzan egindako lanaz, baina ez dute ahazten “herria euskaldundu zedin egindako lan guzti hori trabatzeko” EAJk eta gobernatzen zituen erakundeek, Getxoko Udala tarteko, HABE euskaltegien sarea sortu izana “AEK suntsitu nahian”... [UKberri.net]