irakasleak

Amaieran

Uztailean gaude, eta dagoeneko oporretan gehienak. 9 hilabeteko ibilbidea izaten da gurea eta ekainean jaiotza barik zerbait joan egiten zaigula pentsa daiteke batzuetan. Halakoxe pentsamendua geratu zitzaidan lehengo egunean Leireri bere taldearen agur-jaiarena irakurri ostean.

...amaitu da, eta bederatzi hilabetean sortu den komunitatea deseginda gelditzen da betiko, egindako harremana historia bihurtu da, oroitzapen bat.

Tristura apur bat geratzen da sarri, azken batean harreman pertsonalak ere sortzen dira halakoetan, eta guztiekin ez akaso, baina askorekin seguruenik irakasle-ikasle kanaletik harago joan gara ustekabean. Oraindik ditut gogoan barnetegi pare bateko azken eguneko besakadak, negarrak eta "gero arte" guztiak.

Eta, bihotza freskatzeko handik berotasun apur bat burura pasatuta, Txerrak lehengoan bidali zigun grafikoari begira jarri naiz:

Hizkuntza biziaren euskarriak dio Martinez de Lunaren marrazkiak. Hizkuntz gaitasun erlatiboa (horretan gabiltza ba!), erabilerarako motibazioa (pantumaka apur batek zenbat eman ahal du!); onarpen soziala, ospea, erakargarritasuna (kendu ez diogu egiten behintzat); aldeko baldintza demolinguistikoak (gure txokotxo hauetan maioria absolutua izaten gara...), eta beste euskaldunekiko harreman sareak.

Harreman sareak, sortu eta 9 hilabetera amatatu egiten zaizkigunak. Ez da modurik egongo sare horiei iraungitze-data kentzeko?

PD: harreman sarea eta sare soziala parekatzen ibiliko da honez gero teknopop zaleren bat.

Irakasle power

Sektoreari buruzko hausnarketa planteatu ziguten lehengoan Batzorde Akademikoan, erronka eta kezka nagusiak zeintzuk ziren aipatu eta hemendik aurrera jorratzeko geratu ziren apuntatuta. Han esan zirenen artean, ideia batekin geratu naiz egunotan, irakasleen lana, irudia eta ospe soziala "saldu" beharra. Helduen euskara irakasleak profesionalak dira, lana serio egiten dute, prestakuntza eta gogoarekin ari dira eta hori guzti hori jendartera zabaldu beharra dago.

Egia da, edo horrela begitandu zait neuri pentsatzen hasita. HEAren publizitatean eta sektoreaz hitz egiten denean irakaslea gutxitan aipatzen da. Ikasle-kopuruak, erakunde eta euskaltegien metodologia, egiturak, tresnak, eskaintza ugariak eta desberdinak... baina horren atzetik dabiltzan pertsonak gutxi, euren merituak, prestakuntza, ibilibidea, ospea... Ez dago izarrik gurean, irakasle ezagunik (irakasle lanagatik behintzat) gutxi.

Ez dut ikerketa zehatzik egin, baina nire eskuetara heldu diren balorazio inkesta askotatik jasotako inpresioa da: irakaslea izaten da ikasleari baloratzeko ematen zaizkien galdetegi, inkesta eta halakoetan puntu gehien jasotzen dituen "item" horietako bat. Ikasleekin berba eginda berdin, ikas-prozesuko une erabakiorrak nabarmentzean irakasleren baten papera aipatzen da sarri. Hala ere, ez da "saltzen" den elementua izaten, euskaltegian edo erakundean den-denak klonak edo operazio berdina berdin exekutatzen duten operario balioaniztunak bailiren.

Eta nire ustez, bada saltzeko generoa gainera. Esperientzia handia metatuz doa gurean adibidez, hogei urtetik gora dihardutenak asko adibidez, gero eta gehiago. Milaka ordu klase, jardunbide desberdinak ezagututa eta eskarmentatuta, eta hori baino garrantzitsuagoa: ikasle askoren errekonozimendua jasotako profesionalak ditugu.

Horri kontrajarrita, badakigu, soldatak, kabaretera-ordutegiak, segurtasun eza, egonkortasun falta, eta, horren ondorioak: desmotibazioa, estresa, lanaren ordain afektibo-sozial eskasa.

Honetaz gabiltzala, sarean endredatzen Madrid Teacher webgunera heldu nintzen lehengoan. Deigarria egin zitzaidan eta Atoan-en apuntatu nuen hain zuzen ere. Madrid Teacher ez da (ez dirudi hala behintzat) akademia edo erakundea, hizkuntz-irakasleek euren zerbitzuak eskaintzen dituzten gunea baino. Irakasle bakoitzak bere curriculuma, espezialitatea, lan-metodoa eta lan-eremua azaltzen ditu, batzuek esperientziak kontatzeko bideoak ere erabiltzen dituzte bertan. Norberaren promozioa egiten da neurri handi batean, ez erakunde edo akademia batena. Freelance irakasleak ditugu nonbait, helduentzako hizkuntza batzuen irakaskuntzan ohikoa izaten da figura hori, gurean nahikoa marginala berriz.

Pentsatzen hasita, ez dakit freelance maila horretaraino heldu beharko genukeen (ikara apur bat ematen du egia esanda), baina, ez litzaiguke ondo etorriko indibidualazio apur bat gurean ere? Onerako nahiz txarrerako jakina. Irakasle power?

PD: Badakit, ironikoa (adar jotzea ere bai) iruditu lezake irakasle power horrek irakasleak harrien azpitik topatzen dabilenarentzat.

Lan-eskaintza AEKn

AEK-k lan-eskaintza zabaldu du bere webgune berrituan. Irakasleen, mintza-praktika dinamizatzaileen eta hizkuntz-teknikarien lan-poltsak osatu nahi dira.

Hau da eskaintza:

:: GUREKIN LAN EGIN NAHI DUZU? ::

LANPOSTU NAGUSIAK

• Irakasle.
• Dinamizatzaile mintza praktika egitasmoetan (berbalagun, mintzakide,...).
• Teknikari normalkuntza planen diseinuan (AHIZE).

ZER ESKATZEN DUGU?

• Euskaltzaletasuna.
• Lanerako gogoa.
• Erdi mailako titulazioa.
• EGA edo baliokidea.
• Arloaren araberako oinarrizko formazioa edota formazio hori jasotzeko gogoa eta disponibilitatea.

ZER ESKAINTZEN DUGU?

• Lanaren arabera, jardun osoz edo partzialez aritzeko aukera.
• Norberaren disponibilitatearen araberako lan ordutegiak.
• Lan giro atsegina.
• Euskal Herri osoan ari den erakunde baten partaide izatea.
• Beharren araberako punta-puntako barne formazio ekimenetan parte hartzeko aukera.
• Egun osoko jardunaren kasuan, 20.000 €-tik gorako urteko soldata gordina.

Gurekin harremanetan jartzeko bete ondoko galdetegi-curriculuma

Pertsonal-falta aipatzen da azkenotan HEAren sektorean. Aho txikiarekin akaso, ez da erraz aitortzen den kontua eta. AEK-koek publikoan eskatzea erabaki dute. Baliagarria izango al da!

Olentzerori gutuna

Olentzero maitea, aurten ondo portatu naiz ikasleekin baina asko falta izan zait irakasle ona izateko. Halere, hainbat gauza eskatzera ausartuko naiz, irakasleok ere arrautzak eta kapoiak jateko eskubidea baitugu. Hona:

1. Lan-baldintza duinak sare guztietako nire laguntxo irakasleentzat.
2. Euskara hiritar bihurtzeko benetako plangintzatxoren bat.
3. Gure ikasleentzat euskara gozagarri izatea; eta ez, “el puto euskera”. Barkatu, Olentzero, hitz zatarrak esateagatik.
4. XXI. mendeko euskaltegi polit-politak eratzea.
5. Ikasleen eta irakasleen sare sozialak sortzea eta indartzea.

Gauza gehiago eskatuko nizuke, baita ikatza ere zenbait pajarorentzat (horiek bai buru handia, entenimendu gabia!), baina ez dut zure zakua gehiegi bete nahi.

A! eta etzazula ahaztu, faborez, aurreko gutunean eskatu nizkizun portatila eta Matusalem ron botila (hamar arroako zahagiarekin ere ausartuko nintzateke, alajaina!)

OHARRA: nire laguntxo batek Joselito urdaiazpikoa eskatu dizu baina txoritxo batek esan dit gaizto-gaiztoa izan dela, konduktista hutsa dela eta musuka aritu dela Patxirekin gainera. ;-D

Argazkia: Olentzero/Basque old man (caravinagre Flickr-en) 

Hizkuntzarenganako poza

Andu Lertxundik Hitz beste blogean gogoeta eman digu oparitan gaur hizkuntz irakasleoi. Ane! izenburupean.

Honela eman dio errematea ohiko post scriptumean:

...Baina latinezko adagioak dioena: nemo dat quod non habet, inork ezin du ez duena eman. Eta irakasleak ez badu hizkuntzarenganako pozik, ezingo du transmititu poz falta besterik…

Ikasmaterialen argitalpena

Leire Narbaizak lehengo eguneko artikuluan hau idatzi zuen:

Horren harira, logikoa denez, gure baliabideak urriak eta zaharrak dira askotan. Material espezifikoa irakasle bakoitzak sortzen du, edo zentroak. Argitaletxeek ez gaituzte kontua hartzen. Eurendako gu farmazeutikendako gaixotasun arraroak dauzkatenak bezalakoak gara: gutxi eta etekin ekonomikoa, berez, hutsaren hurrengoa.

Ez da hura izan irakurri edo entzun nuen lehenengo aldia, ezta azkena ere. Argitaletxeak ez dira gurekin akordatzen, material gutxi argitaratzen dela, eta ondorioz eduki ere gutxi daukagula, zahartuta...

Durangoren egunak izan dira hauek, argitalpenak eta azoka berriro hizpide. Aurtengo katalogoa sarean daukagu eta handik pasatu ez naizenez, saretik kontsultatu dut. Guretzat badago ezer?

Ez da erraza katalogoan gai edo arlo zehatz batekoak kokatzea (iradokizuna: katalogoan argitalpenak kategoria edo gaika sailkatzea), hitz klabe, argitaldaria edo egilearen izenaren arabera egin behar da. Helduen Euskalduntzerako material didaktiko modura zer daukagun peskizan, nobedade gutxi aurkitu ditut.

• HABEk Alex Mungia eta Xabier Elortzaren Etxean zer ikusi, hura ikasi : zeuk duzu giltza eta Euskara ere eman, pueden ser bilingües : zeuk duzu giltza argitaratu ditu. Buruntzaldeko transmisioaren inguruko esperientzian oinarritutako materialak.
• Hiztegi berrien sortatxoa.

Eta oraingoz ez dut beste ezer aurkitu. Egongo da zerbait. Hala bada esan mesedez.

Materiala argitaratzearen kontu hau ez dut garbi ikusten hala ere.

• HABE izan da azken urteotan material gehien sortu eta zabaldu duena. Hala ere, materialon ohiko banaketa bideak barik, internet izan da berauek eskuratzeko bide nagusia. Ikasbilen bitartez gehien bat.
• Argitaletxeentzat ez ei gara negozio. Ez dakit euskarazko argitalpenetan negozioa izateko muga non dagoen, baina esango nuke euskaltegiak ez direla argitaletxeek baztertutako nitxoa.
• Orain arte material gehien argitaratu dituztenak euskaltegiak eta euskaltegi-sareak izan dira. Baina azken urteotan oso gutxi argitaratu da (ohiko formatoetan behintzat). Hala ere, materialgintza lana egiten jarraitu da. AEKn, IKAn eta beste batzuetan behintzat badakit horretan ari(tu) direla. Ez dira kanporatzen baina. Edizio arazoak? Argitaratzeko eskubideekiko arazoak? Kosto ekonomikoa?
• Paperezko edo multimedia materialak diseinatu, editatu eta argitaratzeak kosto handiak dauzka. Baten batek oraindik pentsatzen du inorentzako diru-iturri oparoa izan daitekeela, baina (dirulaguntzak jasota ere) parra eginda pozik egoteko motibo nahikoa dagoela esango nuke.
• Gure sektorean komunikazio teknologia berrietarako errezeloak ei daude. Hala ere, badago gurean ondo baino hobeto erabiltzen jakiten dugun teknologia: erreprografia, fotokopiak alegia.
• Didaktikaren munduan halako sasoi "kaotikoan" bizi gara. Plistik arrazoia emango lidake seguruenik. Testu-liburuaren filosofia atzean utzita daukagula dirudi, teorian behintzat. Bestelako zerbait beharko litzateke, baina ez dugu zer asmatzen. Eta honek dakarren noraezean zaila da inor argitalpen proiektu handi bati ekiten ausartzea. Egokia izango ez delakoan, berehala zahartuko delakoan... Ez geu, ezta argitaletxeak ere.

Bitartean, irakasleen artean material berri gutxi dagoelako sentsazioa zabaltzen da, baliabide falta. Pertzepzioa errealitatearekin bat dator? Erabat ez esango nuke, baina pertzpezio horrek arrazoi argiak dauzka eta gainera ez du batere laguntzen.

Eta zer egin daiteke? Gauzak nondik nora dabiltzan ikusita honako irtenbide batzuk zirriborratu daitezke:

• Euskarri eta kanal berrietara jo. Ikasmaterialen edizio-banaketa sistema tradizionalek (papera, CD-DVDa....) une honetan gehiegi mugatzen gaituzte. Ikasbilen banaketa eredua neuri behintzat arina, erabilgarria eta egokia iruditzen zait, edukiak kalitate eta erabilgarritasun handiago eta txikiagokoak izango dira, baina denbora, kostoa eta eskuragarritasuna asko hobetu dira.
• Norberak argitalpenekin bere negozioa bilatu beharrean, euskaltegien artean (eta bestelako eragileekin: administrazioa, argitaletxeak, hezkuntzaren mundua...) kolaborazioa eta aliantzak gehiago landu. Interes eta behar izan komunak dauzkagu, eta batuta bakarka baino gehiago egin daitekeela uste dut.
• Ikasmaterialak banatzeko "liburu" formatoa ahaztu. Une honetan ezin da itxaron ez dakit zenbat orrialde bete arte ezer editatu eta zabaltzeko. Bizkortasun handiagoa behar da, eta pisu gutxiago. Pilulen etengabeko hornidura nonbait. Hedabideen munduan gertatzen den antzera.
• Materialgileak espezializatu eta dedikatu. Edozein irakaslek jakin beharko luke materiala sortzen edo egokitzen, bai. Baina gure sektorean dagoen lan bolumenarekin materialgintza zerbitzuak ezinbestekoak dira. Eta espezializazio horrek etengabeko prestakuntza dakar, bi arlotan: didaktikoa eta teknikoa.
• Baina -web2.0 eta partekatzearen sasoi honetan ezin ahaztu- erabiltzaileek (irakasleek hain zuzen ere) euren edukiak zabaltzeko aukera ere beharrezkoa da. Gure material-ideia iturri nagusietakoa dira egunean-egunean klasea prestatzen dihardutenak, sortzeko, egokitzeko eta hobetzeko. 1.500 pertsona baino gehiago ari dira, hor asko dago konpartitu eta zabaltzeko, dudarik ez. Hori egiteko bideak eta motibazioa ematea da gakoa.

Horraino ailegatu naiz ni, eta hor dago kontua, eztabaidatzeko edo, hobeto, irtenbideak proposatzen hasteko.

KRA!

Telefonoak jo, lankidearen deia: Garbiñe Azurmendi hil da.

Gogora pertsonak etorri dira, ahizpa lankidea, aita, ama... Santutxuko familia guztia. Henry Bengoaren lagunei bezala, zerbaitek egin du KRA! bihotzean.

Ondoren, aspaldiko ikasle-taldea etorri da. Han Garbiñe, euskarari azken ikutuak ematen gogoz, bizi, lehenengoko atariko proba hari tamaina hartu nahian... KRA!

Indautxuko irakasleak gero, euskaltegiari bizia eman nahian. Autoikaskuntzaren zezena toreatzen ausartu, eta ekin. Han Garbiñe... KRA!

Ikastolako gurasoak, haientzako Berbalaguna zelan atondu. Azaldu, entzun... aurrera! Han Garbiñe... KRA!

Besarkada handia senideoi, bihotzez.

Eta zuri Garbiñe, Indautxuko lankideek esan dizuten bezala:

Bihar arte!

Euskaltegian.

Topaketa eta ekintza

Santurtziko Udal Euskaltegikoek ekarri digute albistea (eskerrak sarea baten batek animatzen duen): XVI Encuentro Práctico de Profesores ELE.

International House Barcelonak eta Difusion argitaletxeeak antolatuta, Bartzelonan abenduaren 14 eta 15ean. Gaztelania-irakasleei zuzendua, baina hizkuntzen irakaskuntzan dihardugunontzat gauza interesgarriak jorratzen dira.

Lehengo urteko topaketaren aipamena egin genuen aurreko batean, eta aurtengoan ere gauza interesgarriak eta ugari programan eta blogean.

Hitzaldietako bati erreparatu diot bereziki. Monique Denyer-en ¿Cuáles son exactamente los lazos entre el enfoque por tareas y el Marco Europeo?

Kezka dabil ELEren munduan Europako Markoak aldarrikatzen duen Ekintzara bideratutako ikuspegia dela eta. Hemen daukazue EEMko aipamena:

Hizketa-ekintzak hizkuntzaren jardueretan gauzatzen diren arren, gizarte-testuinguru zabalago baten osagai dira, eta testuinguru horrek berak ematen die esanahi osoa. “Atazez” mintzo gara, jardueretan gizabanako batek edo gehiagok beren gaitasun espezifikoak emaitza jakin bat lortzeko era estrategikoan erabiltzen dituztela adierazteko. Ekintzara bideratutako ikuspegiak, beraz, ezagutzaren, emozioen eta borondatearen baliabideak ere kontuan hartzen ditu, eta baita gizabanakoak gizarte-eragile den aldetik aplikatzen dituen gaitasun espezifiko guztiak ere. (EEM. 20. orr.)

Aurrekoan ekarri genuen zerbait hona, eta orain honelako galderak plazaratu ditu Moniquek:

¿Qué ocurre con el enfoque orientado a la acción que recomienda el Marco común europeo referencia? ¿Es este enfoque tan demoledor como parece o acaso se inscribe en la continuidad metodológica? ¿Tiene algún impacto en la determinación de los objetivos de enseñanza de idiomas? ¿Qué cambio conlleva en la elaboración de los currículums? ¿En qué modifica el contenido de los libros de textos? ¿Qué supone en la práctica diaria tanto para los profesores como para los alumnos? ¿Podemos seguir evaluando de la misma forma?

Zalantzak dabiltza beraz han. Gurean ez dakit.

Egia esanda guk halako topaketarik ere ez daukagu. Ezta bizitza sozial deitzen den hori egiteko ere.

Bartzelonaraino joan beharko da hemengo baten bat topatzeko? Edo Bartzelonatik baten bat ekarri haren inguruan batzeko?

PD: Encuentro Practico-ren webgunean aurreko urteetako materiala eta dokumentazioa dauzkazue eskuragai.