12
Ira
2008

David Crystalekin

Aitor | 2008, Iraila 12 - 21:21

Oharra: Gaur egin da EAEko 0809 ikasturtearen hasiera ekitaldia Donostian. Nik ez dut joaterik izan baina Aitorrek bai, eta han ikusi eta entzundakoa kontatu digu iruzkin batean, David Crystalek esandakoak gehien bat. Ikasturte akademikoa hasi dela iragartzeko iruzkina mezu batera ekarri dut. Hona hemen Aitorren kronikatxoa (eskerrik asko bide batez):

Zure jakinmina (eta Karrajuko lagunena) asetze aldera, gaur Miramar jauregian bizitakoa laburbiltzen saiatuko naiz. Toki ederra, eguraldia halamoduzkoa, pintxoak gozo-gozoak, konpainia ona: Joseba Erkizia eta Patxi Bastarrikaz gain, aurpegi ezagun nahiko: Joxe Manuel Odriozola, Mikel Zalbide, Iñaki Pikabea, Erramun Osa, Iñaki Irazabalbeitia, Pello Esnal, Mertxe Mugika, Gurutze Sarasola... eta HEAko beste hainbat lagun eta ezagun.

Harira joanda, interesgarria eta atsegina izan da Crystal irakaslearen jarduna, itzulpen-zerbitzu bikainaren bitartekotzarekin. Esandako ia ideia guztiak aurreko mezuan aipatu nuen "Hizkuntzaren iraultza" (eta ez "borroka") liburuan azaltzen ditu:

- Normalizaziorako ezinbesteko osagaiak: "goitik beherakoak" (lege-marko egokia, bitarteko egokiak...)
- Eta behetik gorakoak (herritarren atxikimendua, familia barruko transmisioa...)

Honen barruan berebiziko garrantzia eman dio gazteen munduari eta berau erakartzeko bitartekoei. Hauen artean, teknologia orokorrean, eta internet bereziki, nabarmendu ditu beste guztien gainetik. Hau dela eta, balio erlatiboa eman dio berauetaz baliatuz egiten den hizkuntza erabilera askeari eta ez "hain zuzenari" (hau azpimarratu nahi dut goragoko mezuan akatsei ematen zaien garrantzia ikusirik, ñabardurak ñabardura)

Bertan egon zareten besteok gehitu edo zuzenduko dituzue urgentziazko laburpen honetan agertzen ari naizen ideiok. Nik Crystal irakaslearen beste ideia nagusi hau azpimarratu nahi nuke. Normala da hizkuntza txikietako erabiltzaileok izatea, bereziki, hizkuntza horren ardura eta kezka nagusia. Baina, bere ustez, mundu osoaren ardura da hizkuntza txikien biziraupena. Izan ere, hainbat eta hainbat hizkuntza daude gaur egun galtzeko zorian eta bidean (hamabostean behin bat galtzen omen da; historian zehar hizkuntza batzuk galtzen joan dira, baina sekula ere ez gaurko abiaduran. Eta hizkuntza bakoitza mundua eta bizitza ikusteko eta barneratzeko ikuskera berezi bat da. Batek ere ez du osoa eta globala eskaintzen, berea baizik. Hau dela eta, mundu osoak egon beharko luke kezkatuta hizkuntzen iraupenaz. Naturan ematen den hondamenediarekiko adinako sentiberatasunik ez du ikusten hizkuntzen alorrean. Eta hori lortu beharra dago,kontzientzia hori sortu beharra dago.

Hizkuntzen defentsa sutsua egin du. Baztarrikak Crystalen aurkezpenean azpimarratu duenez, eskertzekoa da munduko hizkuntzarik boteretsuenean, hots, inglesean nabarmendu den hizkuntzalari bat nabarmentzea, hain zuzen ere, hizkutza txikien defentsan.

12
Ira
2008

Garziarenak

Plisti-Plasta | 2008, Iraila 12 - 20:11

Gutxiago gehiago da. Eta oraingoan ez naiz arkitekturaz ari, ezta barne-dekorazioaz ere. Edo bai. Liburuez ari natzaizue. Aspaldiko ohitura dut. Noizbait berriro irakurriko ditudan liburuak soilik gordetzen ditut apalategian. Zirrara eragin edo baliozko zerbait irakatsi edo erakutsi didatenak. Liburu gutxi, beraz, nire apal-sailean (ezjakin sasijakintsua izatearen ajeak). Aitzitik, udaz geroztik, bada liburu berri bat bertan.

Joxerra Garziaren Jendaurrean Hizlari liburuaz gauza bikain ugari esan diezazkizueket. Ez naiz horretan hasiko baina. Liburu bikainak laburtzea traizio hutsa iruditzen baitzait. Liburu bikainak irakurri egin behar dira, norberak irakurri; eta kasu honetan irakurri ez ezik baita landu ere, hainbat ariketa proposatzen dizkigu eta. Hurbil hurbiletik lagunduko dizu Joxerrak diskurtsogintzaren Santiago bidean. Eta ziur naiz, Santiagora ez, baina euskaltegira heltzen zarenean zuk ere jakingo duzula zein harri eta zein zuhaitz markatu pintura gorriz  ikasleak bi de horretan gal ez daitezen.

Iraileko ilbeltz honetan bizkortuko gaituen zerbaiten bila dabilkigu Benito, estimulanteren bat aurkitu nahian. Karrajuko alfonbra ere astindu ei du, pentsa! Bada, hauxe da nik proposatzen dizuedan bizkorgarria. Gutxiago baino gehiago da.

08
Mai
2008

Asmoz Fundazioak Hizkuntza Plangintza graduondokoa EHUko Berezko Titulu bezala aurkezten du

Asmoz fundazioa (http://hiznet.asmoz.org) | 2008, Maiatza 8 - 16:11

Eusko Ikaskuntzaren Asmoz Fundazioa datorren ikasturteko Hiznet, Hizkuntza Plangintza graduondokoa prestatzen dabil iada. Beste urtebetez, Euskal Herriko Unibertsitateko Berezko Tituluen eskaintzaren artean ageri da eta Hizkuntza Politika Sailburuordetzaren bermea dauka.

Hiznet, Hizkuntza Plangintza graduondokoa euskararen normalkuntzarako beharrezko diren soziolinguistika ezagutzaz osatua dago. Internet bitartezko ikastaroa da eta aurrez aurreko bost saiorekin osaturik dago. Bertako irakasleak unibertsitate desberdinetako irakasleak, hainbat enpresa eta euskalgintzako profesionalak eta Eusko Jaurlaritza eta Herri administrazioko teknikariak dira batik bat.

Graduondokoa euskalgintzako euskaltzaleei, euskara teknikariei, egunen batean zeregin horietan aritzeko asmoa dutenei, herri administrazioan, hezkuntza sisteman eta antzeko lan arlotan hizkuntza normalkuntzean erantzukizun publikoa dutenei,... zuzenduta dago.

Zortzigarren edizio berri hau, datorren azaroan hasi eta hurrengo urteko uztaila bitarte burutuko da eta ikastaroaren izen emate epea zabalik dago http://hiznet.asmoz.org webgunean.

06
Mai
2008

Neuk bai honekin flipatu!!

Aitor Santurtziko UE | 2008, Maiatza 6 - 11:53

Badakit batzuekin ez dagoela flipatzerik, baina egia esan behar dizuet guztiz harrituta, asaldatuta utzi nau gaurko El Correo-n argitaratutako artikulu honek: La ingenuidad va por barrios.

Gutxitan ikusi dut euskara mesprezatu, baztertu eta gutxiesten duen artikulurik. Non, eta El Correo ahalguztidunean; noiz, eta HPStik akordioak, kontsentsuak eta hitz onak esaten eta idazten hasi diren garai honetan.

Haserrealdi batekin konpon litekeela uste izango du bat baino gehiagok, baina ez dut uste hor bukatu beharko litzatekeenik. Nork, non, nola... ez daukat argi. Argi dagoena da, nire ustez, euskararen aldeko lobby potente bat eratzen jarraitu behar dugula.

18
Api
2008

MoodleMoot Euskadi´08rako gonbitea

Ainhoa Ezeiza. iKide taldea | 2008, Apirila 18 - 02:29

Kaixo denoi:

Mezu honen bitartez jakinarazi nahi dizuet aurtengo MoodleMoot Euskadi, moodle erabiltzaileen jardunaldiak, maiatzaren 23an izango direla, Arrasaten.

Iaz bezala, aurten ere Euskadin egiten ari diren ikaskuntza-irakaskuntza esperientziak aurkeztuko dira eta euskaltegiek euren lekua izan dezaten nahi genuke.

Aurkeztu nahi diren esperientzien, proposamenen edo kritiken laburpenak aurkezteko epea maiatzaren 2an amaituko da. Nahikoa da gutxi gorabehera laburki azaltzea zeri buruz hitz egin nahi duzuen.

Badakigu euskaltegietan ez dagoela ohitura handirik egindako lana publikoki aurkezteko; halere, benetan interesgarria iruditzen zaigu zuen ekarpena.Horregatik, inork laguntzarik behar badu edo kezka jakinik badu nirekin jar daiteke zuzenean harremaneta eta ahal dudan neurrian lagunduko diot (ainhoa.ezeiza[@]ehu.es).

Gainerakoan, hauxe duzue ekitaldiaren webgunea: http://www.mondragon.edu/mooteuskadi08/

Parte hartzera animatu nahi zaituztegu, hizlari zein entzule gisa.

Agur bero bat

13
Api
2008

Software librearen inguruko on line ikastaroa

Asmoz fundazioa | 2008, Apirila 13 - 12:20

Eusko Ikaskuntzaren Asmoz Fundazioak, on line bidezko ikastaroa antolatu du, Software librearen inguruan, hain zuzen ere, Software librea: sistema, sarea, segurtasuna eta web aplikazioak.

Aurtengo berrikuntza bezela, Software librea ikastaroak Unibertsitate Espezialista izaera izango du eta Euskal Herriko Unibertsitateko Berezko Titulua.

Ikastaroa amaitzean 34 kreditu ECTS bereganatu ahal izango dira.

Ikastaroa 2008ko Urriak 18an hasi eta 2009ko Uztailak 17an amaituko da. Matrikula epea zabalik dago dagoeneko.

Izen ematea eta informazio gehiago http://linux.asmoz.org web orrian edota linux@asmoz.org posta elektronikora zuzenduaz.

30
Mar
2008

Muxikan ez dau planik

Arkaitz Zarraga | 2008, Martxoa 30 - 21:26


Aurreko batean
idatzi nuen euskalduntze alfabetatzearen ardura neurri handi batean udalen menpe uztea ez zitzaidala egokia iruditzen. Euskaltegien sare publikoa osatzeko zailtasunak ez ezik, herritarren artean sortzen dituen ezberdintasunak ere aipatzen nituen eta, egia esan, gero eta argiago daukat arduragabekeria bat dela Udal Euskaltegiak eta euskalduntzeko dirulaguntzen zati handi bat tokian tokiko korporazioen esku uztea.

Argi utzi nahi dut ez diedala udalei garrantzirik kendu nahi normalizazio lanean. Ezta gutxiagorik ere. Zalantzarik gabe, herritarrengandik hurbilen dagoen instituzioa da, gure aniztasun soziolinguistikoari erantzuteko egokiena eta nahitaezkoa. Baina badira baliabide batzuk instituzio hauen gainetik eskaini beharko liratekeenak. Herritarron eskubide oinarrizkoenak goragoko instantzietatik bermatuta egon behar dira.

Inori ez zaio bururatzen osasun zerbitzuak edo hezkuntza udalen eskumenen artean jartzea. Udalek, noski, osasun-kanpainak sustatu beharko dituzte, euren herritarren etxebizitza arazoei irtenbidea topatzeko bideak bilatu beharko dituzte eta heziketa lagundu eta osatu beharko dute, baina baliabide nagusiak Eusko Jaurlaritzak jarri beharko ditu. Kasu honetan Etxebizitza Saila, Osasun Saila eta Hezkuntza Sailak izango dira. Ez dut ulertzen zergatik euskara ikasteko baliabide eta laguntza publikoak ez diren, modu berean, hortik goitiko sail batetik irteten.

Agian norbaitek defenda dezake zerbitzu horiek ere udalen menpe egotea eta, seguruenik, izango du pisuzko arrazoirik. Baina ez dit ukatuko gaur egungo Euskal Herrian urrun gaudela hori egin ahal izateko beharko litzatekeen demokrazia maila lortzetik. Ez bakarrik sufragio unibertsalari eta botereen banaketari dagokienean, batez ere, parte-hartzearen aldetik esan nahi dut. Heziketatik hasi beharreko eraldaketa litzateke, zalantzarik gabe.

Baina Muxikan gertatutako pasadizo edo suzedido bat jarriko dut, argi gera dadin zergatik jotzen dudan arriskutsutzat hizkuntz politikaren atal batzuk udalen menpe egotea:

Muxika UEMAn dagoen herria da, hau da, bere biztanleen %80tik gora euskaldunak dira; kopuru hori %90etik hurbilago egongo da seguruenik. EBPNren arabera, bereziki zaindu beharreko gune euskaldunenen artean dago, noski, baina, gainera, herriak euskaraz bizitzeko erabakia hartu zuen beste hainbat herri euskaldunekin UEMAn sartzean. Dena dela, denok dakigu erabakiak plenoan hartzea gauza bat dela, eta oso bestelakoa urratsak suposatzen duen erantzukizunari erantzutea.

Bertako Urretxindorra eskolan, euskara izan da nagusi beti: batzarrak, eskolak, irakasle-guraso harremanak... Izan da euskaraz jakin ez duenik, baina itzulpenen bidez edo aparteko azalpenen bidez, inor ez diskriminatzea bilatu izan da. Ezin da ukatu hala ere, tira-biraren bat edo beste izan dela inoiz, eta horrelakoetan sortzen den egoera inorentzat ere ez da erosoa izaten.

Horrelako pasarte pare baten ostean, guraso elkartekooi euskara klaseak eskaintzeko aukera aztertzea egokia iruditu zitzaigun. Jendea apuntatuko ote zen zalantza genuen, baina ezezkoari aldez aurretiko beldurrik izan ez eta proposamena luzatu egin genuen. Inozo hutsak ere ez garenez, jakin bagenekien HPSren bitartez, horrelako ikastaroak guztiz edo ia-ia guztiz ordaintzen dituztela, normalizazio plana eginda izanez gero. Alboan dugun Gernikan, hain zuzen ere, umeen guraso, aitite-amama, zaintzaile, dendari, komertziante, enpresari, etorkin eta beste hainbat herritarrek debalde daukate (20 euro urtean) euskara ikastea. Ez dezagun ahaztu, ikasleentzat eskubidea ez ezik, besteontzat beharrezkoa ere badela, izan ere euskaraz bizi ahal izateko solaskideek ere jakin beharko dute.

Gure harridurarako 9 gurasok eman zuten izena. Poza eta larritasuna aldi berean, aurrekontuak eskatu gabe baikeneuzkan. Udaletxearekin harremanetan jarri eta aurrekontuekin joateko esan ziguten, seguruenik ez zela arazorik egongo. “Seguruenik” hitzak duen indarraz jabetuta, HPSk ordaintzen zuela eta diruaren zati bat geuk aurreratu behar bagenuen ere, gauzak adostu behar genituela azpimarratu genien.

Aurrekontuak eskatuta, euskararentzako beste inolako gasturik egiten ez zenez, klaseekin hasteko aukera izango genuela pentsatzen hasi ginen. Euskaltegikoei ere prestatzen hasteko abisua eman genien, baina zein izan zen gure sorpresa! Alkatearen idazkariak eman zigun abisua. Hasieran %25 eta beste horrenbeste amaieran.

Erantzunak jota utzi gintuen. Argi genuen gure ikasleei ezin geniela 170 euro eskatu astean 3 orduko klaseak hartzeko. Baina kontua da, Muxikako udalak ez duela Euskara Normalizatzeko Planik!! Eusko Jaurlaritzatik ez du, beraz, eurorik jasotzen. Plana eginda egon beharko luke, baina eginda ez izateak ez dio inolako zigorrik ekartzen udalari. Bai ordea herritarroi. Muxikarrok ez dute beste euskal herritarrek dituzten eskubideak euskaraz ikasi eta modu normalizatutan erabili ahal izateko.

Azkenean, arre edo ixo egin behar genuen. Klaseekin aurrera ez egitea erabaki genuen eta horrela esan genion udaleko idazkariari. Haserre antzean galdetu zigun ea zer espero genuen!, ea klaseak debalde gura genituen!...

Eskolak jaso gura zituzten gurasoak zain-zain genituen. Hasteko irrikaz. Azkenik ez genuen adorerik izan klaseri ez zela egongo esateko eta, erdi-boteprontoan, eskolak gurasook emango genituela erabaki genuen. Gure asmoa ez da AEK-k edo Gernikako Udal Euskaltegiak egin behar zuten lana betetzea, ezta gutxiagorik ere. Gure helburua hazia busti eta datorren ikasturtean behar bezala ernaltzea da. Klaserik eman ezean, aurten animatu direnak frustratuta sentituko ziren eta, agian, une hartan zeukaten gogoa eta indarra ahul zitezkeen.

Gaur egun bi hilabete dira klaseekin hasi ginela. Gure balorazioa oso positiboa da. Asistentzia itzela, ikasteko gogoa haziz doa, jarrerak ikaragarri hobetu dira eta, gehienetan, ingurukoen onarpena eta sostengua ere izan dute.

Euskaldun kopuru handia duten herrietan sarri gertatzen da euskarak bere lekua baduela pentsatu eta ondorioz laguntza beharrik ez duela pentsatzea. Gutxi pentsatzea da hori, ordea. Asebetetze sentsazioa faltsua! Horrelakoetan, askotan kultura-ekintzekin nahasten dira euskararen aldeko politikak. Postal lehiaketak, ipuin kontaketak eta abar egin eta, euskaraz direnez, udalaren “jarrera positiboa” erakusten da. Baina plangintzak egiteko moduak ere araututa daude eta urrats batzuk eman behar dira.

Muxikan, beste herri askotan bezala, etxe berriak egin dira eta jende asko etorri da bertara. Batzuk herrikoak bertakoak dira, beste batzuk inguruko herrietakoak eta beste batzuk urrunagokoak. Baina zalantzarik gabe, saneamendua, ur-hornikuntza, zabor-bilketa, haurtzaindegia handitzeko obrak, eta abarrak aurreikusi behar diren moduan, hizkuntzaren normalizazioa ere kontuan izan behar da: auzokide berriei gure errealitatearen berri eman, bikote gazteak edo gurasoak euren seme-alabekin euskaraz hitz egitera animatu, euskaraz ez dakienari ikasteko dituen aukeren berri eman...

Baina gure herrian normalizazio planik badago, ez da orain dela urte batzuk kaxoitik atera. Inoiz egon bazen, baloraziorik ez da egin eta, ondorioz, plan berririk ere ezin da onartu. Udaletxearen komunikazioek ez dute udalbatzan hartutako hizkuntz irizpiderik errespetatzen, udal lan-poltsek ez dute hizkuntz irizpiderik eta, gaurkoan dagokigun gaiarekin loturik, euskara ikasi nahi dutenentzako laguntzarik ez da inon aurreikusten. Horrexegatik diot ez zaidala batere egokia iruditzen Gernika, Getxo, Santurtzi edo Lanestosako herritarrek eta Muxikakoek eskubide ezberdinak izatea euskara ikasteari dagokionean. Herritar guztiok dugu euskara jakiteko eskubidea; euskaldun guztiok dugu gure auzokoek euskaraz jakin dezaten eskubidea.

Nik bi proposamen ditut nahi duenak eztabaida ditzan: lehenengoa, Helduen Euskalduntze Alfabetatzea den zezenaren adarrei Eusko Jaurlaritzatik bertatik heltzea. Bigarrena, axolagabekeria agertzen duten udal eta instituzioei isunak ezartzea.

Argazkia: Muxika06. Barrenetxea.

14
Mar
2008

XML Teknologiaren on line ikastaroa euskaraz

Ainara Muñoz Sarasola | 2008, Martxoa 14 - 18:25

Asmoz Fundazioak, XML teknologia: Oinarriak eta tresnak on line bidezko ikastaroa antolatu du.

Ikastaroaren alde praktikoa aurrera eramateko Asmoz Fundazioak software jakin batzuk ipiniko ditu ikasleen eskura. Informatikako ezagutzak dituen interesatu orori zuzendua dago ikastaroa: bai informatikako ikasketak egin dituztenei baita praktikaren bidez informatikan ibiliak direnei ere.

Maiatzaren 5ean hasi eta Ekainaren 30 bitarte iraungo duen ikastaro honen informazio orokorra eta izen-emate orria Asmoz Fundazioko http://xml.asmoz.org webgunean topa daitezke edota xml@asmoz.org postara zuzenduaz. Matrikula epea Apirilak 30ean amaitzen da.

13
Mar
2008

Enkarterriko Berbalagunak antolatutako “Euskararen gidabaimena” jokoa sekulako parte hartzearekin abiatu da

Igor Elordui, AEK | 2008, Martxoa 13 - 15:10

Enkarterriko Berbalagun proiektuak antolatu duen “Euskararen gidabaimena” jokoa martxan dago. Martxoaren 3an hasi zen eta ekainaren 6ra arte iraungo du. Arrakasta handiarekin hasi da gainera, 204 lagun ari baitira jokoan parte hartzen hasiera-hasieratik. Zalla, Balmaseda, Gueñes, Artzentales, Karrantza, Sopuerta, Gordexola, eta Alonsotegiko jokalariak dira gehienak, baina Bilboko eta Ezkerraldeko jokalariak ere badaude. Joko honek euskararen erabilera bultzatzea du xede, modu parte hartzaile eta umoretsuan, eta aldi berean euskaldunei elkar ezagutzeko aukera gehiago ematea. Horrekin batera, euskaldunen hizkuntza ohituren aldaketa bultzatu nahi da, Enkarterrin ere euskaraz bizi ahal dela erakutsiz.

Jokoa martxan jartzeko Berbalagun batzordeaz gain (Mankomunitate, Balmaseda, Gordexola, Sopuerta eta Zallako Euskara zerbitzua, Enkarterriko AEK eta Udal euskaltegia), Enkarterriko eragile desberdinekin egin dugu lan, besteak beste, Txotx Euskara Taldea, Ekintza Gazte Taldea, Hodoibaltza Euskara Taldea, eta jakina, Enkarterriko euskaldun eta euskaltzaleekin. Era berean, ezinbestekoa izango da denda eta komertzio txikien laguntza, haiek jokoan parte hartzen duten heinean euskaldunei eguneroko bizitzan euskaraz egiteko aukera gehiago emango baitizkiete.

Euskararen gidabaimena jokoa, oso erraza da. Jokalari bakoitzari, euro baten truke, 12 puntuko gidabaimena eta txapa bat banatuko zaizkio. Puntuak mantentzeko era bakarra jolasten ari diren lagunekin euskaraz mintzatzea da. Jokoak irauten duen bitartean derrigorrezkoa izango da gidabaimena eta txapa aldean eramatea, azken honekin jolaskideak identifikatzea posible izango da.

Jolasten ari den edonork, kendu ahal ditu puntuak, baldin eta txapa eramaten duen. Gidabaimena aldean eramaten ez duenari puntu bat kenduko zaio, beraz jokalari batek euskaraz egiten ez badu eta gainera ez badu gidabaimena aldean eramaten bi puntu galduko lituzke.

Puntuak kentzeko bi modu daude: momentuan, jolaskideari gidabaimena eskatuz, eta puntua kenduz edo “salaketa” jarriz telefonoz (946 670 312) edo e-postaz (enkarterri@aek.org).

Puntuak galdu ahal dira baina baita berreskuratu ere, eskualdean egiten diren euskarazko ekintza gehienetan parte hartuz edo jolaskide berriak aurkituz. Puntu gehien dituzten pertsonek irabaziko dute, berdinketa egonez gero, jolaskideei kendutako puntu kopurua kontuan hartuko da. Zenbat eta puntu gehiago kendu hobeto. Inork ezingo ditu 12 puntu baino gehiago eduki.

Irabazleek sari bikainak eramango dituzte: asteburu pasak, afariak, GPS-ak, eta abar.

Ideia Balmasedan jaio zen, Ekintza gazte taldeak antolatu zuen joko hau lehenengoz, haien artean euskararen presentzia areagotzeko. Jokoak oso harrera ona izan zuen, baina jarraipen eza zela eta bertan behera geratu zen. Orduan pentsatu zen jokoa Enkarterri mailan antolatu ahal zela, jarraipena eta parte hartzea handituz.

Jokoaren hasiera: Martxoaren 3a | Jokoaren bukaera: Ekainaren 6a

Izena emateko epe gehiago:

  • apirilaren 14tik 18ra (jokoa 8 punturekin hasiko da)
  • maiatzaren 5etik 9ra (jokoa 6 punturekin hasiko da)

Onintze Furundarena Mugarra, Miren Sanz Fika.

Enkarterriko Berbalagun: 946 670 312, enkarterri@aek.org

20
Ots
2008

Gasteizen 10etik 1ek baino ez du ondo egiten CACa

Otto | 2008, Otsaila 20 - 13:45

Certificado de Aptitud en Castellano, alegia. Kazetaritza ikasi ezagatik, badut izenburuak jartzeko dohaina, honaino irakurri baduzue.

Eta ekidinezina da Anjel Alkain eta bere lagunek egindako sketch gogoangarri haren irudia ekartzea, gaur goizean berria entzun dudanean.

Makina bat bider erabili dugu, euskaltegietan-eta, gaia. Ikasleak animatzeko erabili izan dugu askotan: "gauzak dauden moduan daude; baina, begira, ez da soilik maila kontua. Jakin gura nuke zenbatek gaindituko lukeen erdaraz antzeko zerbait egingo balitz". Emaitzek arrazoia eman digute, baina azterketa ezin da bere horretan geratu.

Honen atzean, bi arazo nagusi ikusten ditut nik.

Batetik, azterketaren nolakotasuna. Deigarria egin zait oposizio (politiko)aren jarrera: zalantzatan jarri barik biztanleen hizkuntza maila, berez dakarrena hezkuntza-sistema zalantzan jartzea, probak egokiak izan ote diren da kezka. Ez dute arrazoirik falta, baina ez dut sekula entzun, ez diot sekula entzun politikari bati, euskarazko proben egokitasuna zalantzan jartzen.

Egia esan, begi aurrean dut azterketa. Gramatikaren inguruko aldea, atariko proben formatukoa, kuriosoa da. Alkainek-eta "sinónimo de malandrín" eskatzen zuten, eta guk barre. Baina hauena ere... Hona adibide bat:

"56.- El queísmo y el dequeísmo son usos gramaticales contra cuya utilización previene la Real Academia. Si bien admite el queísmo, advierte que es mejor enunciar la conjunción porque da más claridad y vigor a la frase. Señale entre las expresiones siguientes aquella que está redactada conforme a las recomendaciones de la Academia:"

Erantzunak ez ditut jarriko ze, prezisamente, horixe baita itemik errazenetakoa. Ikusi egin beharko zenituzkete beste batzuk. Galdera hori ezin zaio ipini edozein pertsonari. Enuntziatu hori irakurtzen -eta ulertzen- azterketaren denbora osoa eman behar duzu.

Imajinatzen dut teknika apur bat garatzea izango dela kontua. Probak egin eta egin, azterketaren hizkuntza eta erantzun moldea automatizatu arte. Juxtu euskara munduan azterketa moldea aldatu nahi denean, hauek betiko eredura etorri.

Baina, barrenean, badago beste arazo sakon bat: jendearen benetako hizkuntza maila. Eta non gara dezaket nik nire gaztelera maila?

Makina bat bider pentsatu dut euskarari ez ote dion on egiten hizkuntza minoritarioa izateak eta, ondorioz, dakigula frogatu behar horrek. Esan nahi baita, gaitasuna frogatu (-edo) beharrak hizkuntza lantzera bultzatu gaitu. Ez zaigu nahikoa izan hizkuntza menderatzea hainbat funtzio betetzeko eta, ondorioz, hizkuntza "landu" egin behar izan dugu: gramatikaren inguruko hausnarketak egin behar izan ditugu, idazlanak egin behar izan ditugu 25 urteak bete eta gero, beste euskalkietako lexikoa aztertu behar izan dugu sinonimoak emateko...

Ez dakit, baina uste dut euskaldunok, dugun eskarmentuarekin, hobeto egingo genukeela CACa.