mintzapraktika

Masa eta etorkizuna

Mintzapraktika hitza ez da berria, euskara ikastearekin lotuta dago aspaldian gainera. Baserrira mingaina askatuko zuen edabe magikoaren bila joaten ziren aintzindari haiengandik gaur eguneko mintza-berba-lagun-kideengana tradizioa ezarri dela esan daiteke.

AEK-k eta Topaguneak duela urte batzuk tradizio horri zabalkundea ematea pentsatu zuten, eta hor ibili dira berriketak eta berriketariak ugaltzen, gero eta leku gehiagotan eta gero eta jende gehiagok euskarazko hitzordua agendan.

Inbertsioa egin da horrela izan dadin, eta inbertsio horrek zer eman duen jakin beharra egon da. Euskara ikasteko baliagarria izan da? Euskara gehiago egin dadin balio izan du? Pozik egon da jendea?

Eusko Jaurlaritzaren eskutik Aztiker enpresak egin du horren peskiza, eta gaur aurkeztu digute Mintzapraktika egitasmoaren eraginkortasuna neurtzen ikerketa.

Hor egon dira Aztikerrekoak beraz, haien aurrean AEK eta Topaguneko ordezkariak eta HABEren zuzendaria EJren Hizkuntza Politikarako Zuzendaritzaren izenean.

Eta emaitzak? Hemen duzue laburpena eta hemen txosten nagusia, ez dut dena kontatuko (apuntatzeko boligrafo barik eta memoria slot-ak beteta joan naiz).

Labur, antolatzaileak pozarren egoteko modukoak duda barik. Etengabeko hazkundea azken urteotan, hedapen geografiko zabal-zabala, asebetetze handia partaideen aldetik, eta euskara hobetu eta gehiago erabiltzen dutela hauteman dute partaide gehienek. Asmoak betetzen diren seinale nonbait. Hala laburtu dute ondorioetan Aztikerreko kideek: partaidetzak izan duen hazkundea ikusita masa-fenomeno baten aurrean gaudela esan daiteke, bistan dago jende askoren behar izanak asetzen dituen ekimena dela eta hor dagoela nonbait arrakasta sozial horren giltzarria. Horixe izan daiteke berba: arrakasta.

Pello Jauregi adituak egin du irakurketa amaieran, triunfalismoa apur bat epeltzen eta gaia kokatzen saiatu da. Honako proiektuek erabilra zabaldu dutela ezin uka daiteke, jendearen asebetetzea ere aipagarria da, baina hala ere norberaren bizimoduaren muinean ez dute sartu euskara: familian, lagunartean edo lanean adibidez. Norberaren bizitzaren atal bat betetzen dute, gustura dabil jendea, baina tarte marginala da hori nolabait. Erabilera sustatzeko botoi magikoa aurkitu duela uste duena oker dago. Dena den, mintzataldeen teknika beste arlo horietara zabaltzea apuntatu du jorratzeko ideia bezala.

Ados horretan, mintzapraktika ez da euskararen erabilera orokortuko duen soluzio definitiboa, ez dut uste hori inori bururatu zaionik ere,  baina zer ikasi batzuk eman dituela esango nuke. Beharbada euskararen normalizazioaren bidean jendearen behar izanak hartu beharko dira kontuan, behar izanak, espektatibak eta asebetetzea, poztasun apur bat eman, alegia. Euskara erabiltzea bada xede nahiz ikastea bada, eta kasu honetan biak batu dira. Kontzientziak flagelatzen edo azterketa latzak ikusmiran jarrita nekezagoa izan daiteke hizkuntza erabiltzeko gaitasuna lortzea eta hura praktikan jartzea.

Eta bistan da mintzapratikak sano laguntzen duela euskararen erabilera hedatzen, eta euskara ikasten ere bai. Bai, baina ez batean ez bestean ez da baten batek espero dezakeen botoi magikoa. Ikaskuntzaren bidean osagai garrantzitsua bihur daiteke, martxa honetan masiboa ere bai. Aintzat hartu behar diren aukeretako bat.

Ikaskuntzaz ari garela, HABEko zuzendariaren hitz batzuek eman digute arreta askori. "Mintzapraktika euskararen ikaskuntzaren etorkizuna den autoikaskuntzak behar duen osagaia da" edo horrelako zerbait entzun dugu.

Ez dakit nondik datorren ondorio hori, ez da azalpenik eman. Euskararen ikaskuntzaren etorkizuna autoikaskuntzari aitortzea, erabileraren etorkizuna mintzapraktikari aitortzearen bestekoa iruditu zait boteprontoan. Ustezko botoi magikoa, azalpen edo zehaztapen gehiagorik ematen ez den bitartean behintzat.

Askok uste dugu seguruenik euskara ikasteko erak, formatuak eta bideak aldatuko direla aurrerantzean, baina etorkizuna botoi bakarrean jartzen ez nintzateke ausartuko.

Euskara ikastearen etorkizuna euskararen erabileraren pentsuan dagoela esango nuke gehienez.

Lotura: Mintzapraktika egitasmoak, masa-fenomeno berria? (Praktikatu)

Hitz egiteko eguna

Ohiko letaniak zabaldu ziren lehengo astean Ibilaldia dela eta ez dela: jendeak erdaraz hitz egiten duela, euskarazko mintzorik ez dela entzuten eta enparauak.

Aspaldiko kontuak dira bai. Azken batean urteetan frogatu digute egun bateko ekitaldiak, handia, jendetsua eta hunkigarria izan arren, ez dituela hizkuntza-ohiturak derrepentean aldarazten. Alegia, ikastolen jaialdi horiek (eta beste batzuk) euskararen egunak izango dira, baina ez oro har euskaraz hitz egiteko egunak.

Bihar berriz, bai, euskaraz hitz egiteko eguna izango dute askok.

Ez da hain handia, ez zaio hedabideetan zalaparta gehiegirik emango (ezta hedabide euskaltzaleetan ere), euskaltzale askoren arretarik ere ez du lortuko seguru asko, ez inor kezkatuko urlia edo berendia handiren bat agertu ez delako, baina joango direnek euskaraz hitz egingo dute, seguru. Kostata batzuek beharbada, baina ez dute egun bategatik euren arteko hizkuntza aldatuko ere, asko elkarrizketa honetara ailegatu diren azkenak izan arren.

Horixe. Bihar, ekainak 6, Mintzaeguna Gasteizen.

Nola deitu?

Galdera lerdo pare bat gaur geure herritik zabaldu den albiste bat dela eta.

• Zelan deitu hizkuntzen irakaskuntzan aspaldi, eta euskararen munduan eta Bilbon berton duela 7 urtetik abian dagoen jarduerari "euskararen erabilera sustatzeko ekimen ludiko berritzaile bat" bataiatzeari?
• Zer esan "...novedosa iniciativa importada de Cataluña" irakurrita hau burura datorrenean?
• Eta "...bikotekideek eskuragarri izango dituzte blog bat eta foro bat, programa berritzaile honen nondik norakoak beste parte hartzaileekin trukatzeko." azken-azkenengo nobedade modura aurkezten denean?
• Eta nobedadearen nobedadearen izen nobedosoagoa aspaldiko nobedadeen kaxan aurkitzen duzunean?
• Eta zer esan amabilitatea eta gizalegea eskatu eta eskatu dabilenak horren amabilitate eta gizalege gutxi erakusten duenean?

Ez pentsatu txarto lagunok, hain maltzurra ez da inor hemen. Informazio falta apur bat, beste barik (bai, ezta?).

2.0 laguntza apur bat emango diegu. Klikatu hemen.

PD: bide batez, baten bat galtzen hasi bada.

Mintza eguna 2008 Getxon

Gauza asko asteon, eta ez da amaitu gainera. Ospakizun berezia daukagu larunbat honetan eta ez aipatzea bekatu larria izango litzateke: Mintza Eguna.

Iruñea eta Donostiarako buelta egin ostean Bizkaiko kostara aurten, Getxora. Programa polita prestatu dute EGIZUkoek, eta beraien nahiz lagunartean berriketan jarduten dugun guztion izenean ausartuko naiz gonbidapena luzatzen.

Esan bezala, programa polita Algortako Portu Zaharrean hasita, zizerone handiak eta giroa tamainakoa seguruenik.

Metroak bidean uzten ez bagaitu, hantxe izango gara urte guztian zehar ondo koipeztutako mingainak soltatzen.

Hemen behean daukazue programa eta mapa:

Berriketan zuzendu

Voces en español blog-podcast interesgarriaren artikulua ekarri genuen duela gutxi hizkuntz-elkartrukeak edo mintzalagunei buruz. Ordukoan mintzakide batentzako 5 galdera planteatzen ziren, oraingoan zuzenketa egiteko lau era 4 maneras corregir a tu intercambio mezuan. Orduan bezala artikuluaren itzulpen/remix librea egiten saiatuko naiz. Artikuluan eta hemen esaten denarekin konforme egon daiteke edo ez, hori da grazia.

1. Ez esan inoiz "hori euskara txarra da", edo "txarto dago". Entzuten duenak txarra/gaizki/txarto entzuten du gehien bat. Hobeto "Ez da horrela esaten", "Naturalagoa da horrela...", edo "Nik horrela esango nuke..." Ezta?
2. Ez eten mintzakideari zerbait kontatzen ari denean. Arrisku handia dago haria galdu eta hizkuntzari buruz hitz egiten amaitzeko. Apur bat ondo dago, baina betiko monotema aspergarri egiten da akabuan. Lagundu hitz baten bila badabil edo esaldia amaitu ezinik, baina ez eten berriketaren erritmoa.
3. Ezinbesteko zuzenketak baino ez egin momentuan. Ulertzea benetan oztopatzen duten erroreak, nahasgarriak suertatzen direnak, horiek momentuan zuzendu beharko dira, baina bestela, errore txikiak badira, amaitu arte itxaron ahal da komentatzeko.
4. Mintzakidearen merituak bilatu eta azpimarratu. Errorei begira ibili beharrean egin dezagun ahalegina ondo egiten duenari erreparatzeko (ez da hain zaila, ez, erroreen artean ondo esandako gauzak gehiago izaten dira). Ez dago batere soberan beraz lantzean behin loretxoren bat botatzea, mintzalagunak esperientzia positiboa izan dela sentitu dezan, eta hurrengora animo berriekin etor dadin. Dena dela ez pasatu koipea ematen!! Berari barrez ari garela pentsatuko du eta.

Zuzenketarena ez da kontu samurra mintzalagunen eta euskara ikasleen artean. Kike Amonarrizek lehengoan kontatu ziguna etorri zait akordura, Bizkaiko herri bateko guraso batek esanda: "El euskera es una lengua que todo el mundo te corrige, y cada uno te dice una cosa" (Euskara jende guztiak zuzentzen dizun hizkuntza da, eta bakoitzak gauza desberdina esaten dizu). Bai, dotrina asko dabiltza gure hizkuntzaren inguruan, eta ikasten dabilenari ez zaio batere komeni segurtasun faltsurik. Seguruenik bera izango da kapaz ondorioak ateratzeko.

Neure esperientziatik berbalagunean behintzat ez dut izaten zuzentzen ibiltzeko animo berezirik. Beharbada klase batean desberdina izan daiteke. Baliteke batzuk norbaitek zuzentzeko gogoarekin etortzea, zilegi da, baina mintzalagunak ez du zertan izan irakasle, eta irakasle papera hartzen bada, laster dator galdera madarikatua: Nola esaten da...? Eta orduan berriro pizten zait itzultzaileenganako miresmena.

Argakia: Egizu.

Enkarterriko Berbalagunak antolatutako “Euskararen gidabaimena” jokoa sekulako parte hartzearekin abiatu da

Enkarterriko Berbalagun proiektuak antolatu duen “Euskararen gidabaimena” jokoa martxan dago. Martxoaren 3an hasi zen eta ekainaren 6ra arte iraungo du. Arrakasta handiarekin hasi da gainera, 204 lagun ari baitira jokoan parte hartzen hasiera-hasieratik. Zalla, Balmaseda, Gueñes, Artzentales, Karrantza, Sopuerta, Gordexola, eta Alonsotegiko jokalariak dira gehienak, baina Bilboko eta Ezkerraldeko jokalariak ere badaude. Joko honek euskararen erabilera bultzatzea du xede, modu parte hartzaile eta umoretsuan, eta aldi berean euskaldunei elkar ezagutzeko aukera gehiago ematea. Horrekin batera, euskaldunen hizkuntza ohituren aldaketa bultzatu nahi da, Enkarterrin ere euskaraz bizi ahal dela erakutsiz.

Jokoa martxan jartzeko Berbalagun batzordeaz gain (Mankomunitate, Balmaseda, Gordexola, Sopuerta eta Zallako Euskara zerbitzua, Enkarterriko AEK eta Udal euskaltegia), Enkarterriko eragile desberdinekin egin dugu lan, besteak beste, Txotx Euskara Taldea, Ekintza Gazte Taldea, Hodoibaltza Euskara Taldea, eta jakina, Enkarterriko euskaldun eta euskaltzaleekin. Era berean, ezinbestekoa izango da denda eta komertzio txikien laguntza, haiek jokoan parte hartzen duten heinean euskaldunei eguneroko bizitzan euskaraz egiteko aukera gehiago emango baitizkiete.

Euskararen gidabaimena jokoa, oso erraza da. Jokalari bakoitzari, euro baten truke, 12 puntuko gidabaimena eta txapa bat banatuko zaizkio. Puntuak mantentzeko era bakarra jolasten ari diren lagunekin euskaraz mintzatzea da. Jokoak irauten duen bitartean derrigorrezkoa izango da gidabaimena eta txapa aldean eramatea, azken honekin jolaskideak identifikatzea posible izango da.

Jolasten ari den edonork, kendu ahal ditu puntuak, baldin eta txapa eramaten duen. Gidabaimena aldean eramaten ez duenari puntu bat kenduko zaio, beraz jokalari batek euskaraz egiten ez badu eta gainera ez badu gidabaimena aldean eramaten bi puntu galduko lituzke.

Puntuak kentzeko bi modu daude: momentuan, jolaskideari gidabaimena eskatuz, eta puntua kenduz edo “salaketa” jarriz telefonoz (946 670 312) edo e-postaz (enkarterri@aek.org).

Puntuak galdu ahal dira baina baita berreskuratu ere, eskualdean egiten diren euskarazko ekintza gehienetan parte hartuz edo jolaskide berriak aurkituz. Puntu gehien dituzten pertsonek irabaziko dute, berdinketa egonez gero, jolaskideei kendutako puntu kopurua kontuan hartuko da. Zenbat eta puntu gehiago kendu hobeto. Inork ezingo ditu 12 puntu baino gehiago eduki.

Irabazleek sari bikainak eramango dituzte: asteburu pasak, afariak, GPS-ak, eta abar.

Ideia Balmasedan jaio zen, Ekintza gazte taldeak antolatu zuen joko hau lehenengoz, haien artean euskararen presentzia areagotzeko. Jokoak oso harrera ona izan zuen, baina jarraipen eza zela eta bertan behera geratu zen. Orduan pentsatu zen jokoa Enkarterri mailan antolatu ahal zela, jarraipena eta parte hartzea handituz.

Jokoaren hasiera: Martxoaren 3a | Jokoaren bukaera: Ekainaren 6a

Izena emateko epe gehiago:

• apirilaren 14tik 18ra (jokoa 8 punturekin hasiko da)
• maiatzaren 5etik 9ra (jokoa 6 punturekin hasiko da)

Onintze Furundarena Mugarra, Miren Sanz Fika.

Enkarterriko Berbalagun: 946 670 312, enkarterri@aek.org

e-mintzalaguna izan nahi duzu?

Mintzapraktika.org-en aspaldian daukate antolatuta Skype-en bidez mintzalagun taldeak egiteko aukera. Ekimenak arrakasta eduki duela dirudi, baina, aurrez aurreko mintzalagunetan ohiko izaten den bezala, euskaraz ondo dakien jendearen falta daukate sareko kableen bidez mingaina astindu nahi dutenei praktikatzen laguntzeko.

Hala bada, deialdia zabaldu dute sarean: e-mintzalaguna izan nahi duzu?

E-mintzalaguna izan nahi duzu? 

Horrela bada, www.mintzapraktika.org zure aukera da. Sartu, Skype atalean klikatu,  izena eman eta listo. Geu jarriko gara zurekin harremanetan eta azalduko dizugu egin beharrekoa. Oso erraza da, ez da deus ordaindu behar eta laguntza handia eskainiko duzu.

Izan ere, e-mintzapraktika egiteko aukera martxan jarri genuenetik hainbat izan dira izena eman duten lagunak eta mintzapraktika taldeak martxan jartzeko ohiko euskal hiztun prestu gehiago behar ditugu.

Antzeko zaletasun eta interesak dituen jendearekin topatzeko beste aukera bat sortu da orain. Lagun berriak egin, solasaldi lasaiak izan, munduan zehar dauden euskaldunak edo euskara ikasleak ezagutu eta beraiekin harremana hartzeko. Mintzapraktikak espazioaren mugak gainditu ditu, animatu eta izan e-mintzalaguna!

Zergatik kostatzen da hainbeste euskaldun berri horiei laguntzen animatzea? Hau baino errazagorik gutxi dago.

E-parraplada batzuk botako ditugu?