agiriak

Hirugarren maila

Honez gero EAEko euskaltegi gehienetan edukiko duzue informazioa. HABEtik bidali den hau alegia:

Zuzendari hori:
Honen bitartez dei egin nahi dizut HEOKaren 3. maila ezartzeko HABE datozen hilabeteetan egitekoa den urratsen berri emateko antolatu dugun bilera informatibora.
Bileraren xehetasunak hauek dira:
Gai-zerrenda:

• HEOKaren 3.maila ezartzeko egitasmoa
• Agirien baliokidetza
• 3. mailako azterketa-eredua
• Aztertzaileak: aztertzaile taldea, prestaketa
• Azterketa-deialdia: baldintzak, datak

Araba, Bizkaian eta Gipuzkoan egingo dira aurkezpenak. Bilbon azaroaren 8an eta Donostian 12an nik dakidala. Ez daukat Gasteizkoaren berririk.

EGA eta 3. maila bat dira? azterketa ala "maila"? 3. maila horri 1. eta 2. mailei eman zaien trataera emango zaiola dirudi.

Bestalde, bigarren puntukoan jarri beharko da arreta. Askotan komentatu da hemen dabilen titulu-saltsa. HABE eta beste erakunde batzuk (HAEE, Hezkuntza saila...) agiriak baliokidetzeko lan-negoziazioetan ibili ei dira azkenotan.

Ea zer berri datorren.

PD: Santurtziko Udal Euskaltegiko webgunean zehaztasun gehiago eman dituzte: HABEk EGAren pareko agiria sortuko du.

Corpuseko minoriak

Erabili.com-en artikulu bi agertu dira egunotan bata bestearen haritik. Asier Larrinaga ETBko Euskara Sailaren buruak lantzean behin artikulu interesgarriak argitaratzen ditu berton, hizkuntz-irizpideak hizpide, zuzentasuna eta egokitasuna hain zuzen ere.

Lehengo astean BERANDUago, GEROago izenekoa irakurri ahal izan genuen, BeranduAGO/geroAGO zuzen erabiltzeko arauak-edo eman nahian.

Gaur baina, Bittor Hidalgo Filologia irakasleak erantzun dio "BERANDUago, GEROago" erantzunez artikuluan. Corpusa eskuan, Asierrek emandako arauak ez direla hain argi betetzen dio. Artikuluaren akabuan gogoeta hau egin du Bittorrek (azpimarra nirea da):

Baina maiztasunak maiztasuna adierazten du (kasu honetan %10 ingurukoa EPGn, nahiz ez daukagun halako daturi OEHTCekorik). Eta ez gutxiengoak anatemizatzeko eskubidea. Ala bai? Eta gutxiago kasu honetan bezala, gutxiengo ondo kualifikatuak direnean. Nahiz eta gure artean oso ohituak garen bestera. Asierrena bezalako artikuluen ondoren (lehenago ere seguru asko), EGAren antzeko edozein frogatan eskatuko zaie azterketariei lotsa gabe gaitzesteko euskara erabiltzaile on askoek darabiltzaten formak, eta aurrerantzean gero eta gutxiago izanen dira noski hau erabiltzen ausartuko diren idazleak, euskara txarra darabiltelako salaketaren beldur petan. Eta hori hizkuntza inkisizioa da. Hemen jasotako autore saldoek suspendituko zuketen praktikan halako item gaizto eta apokrifoa.

Uste dugu arau eta gaitzespen berriek, honek dituen baino oinarri sendoagoak behar dituztela. Eta batez ere ez daitezela joan benetako euskara erabiltzaileen erabileren kontrara. Hainbat euskalki, euskalki asko edo euskalki guztietako erabileraren kontrara, eta ahozko edo idatzizko tradizioen kontra. Jakinaz gainera erabilera txikiagoko esamoldeek adierazkorragoak ohi direla, ñabardura gehiagoren komunikatzaile hobe, eta beraz balio gehituak gure hizkuntz altxorrean.

Eztabaidak jarraitu egingo du seguru asko. Ez dut bata edo bestearen alde egingo. Baina euskara ikasten duen baten lekuan jarrita, eta hizkuntza ikastea hipotesiak sortu, egiaztatu eta tarteko hizkuntza berreraikitzean datzala onartzen badugu, ikasleak zeini egingo dio kasu handiago? Arauen bildumari ala aurkitu ditzakeen erabilera laginei?

EGA eskuratu nahi badu, argi dago.

Bittorrek aipatzen duen hizkuntza-inkisizioa bezalakorik dabil hemen inguruan? Hala bada, euskaltegietan noraino sartuta daukagu inkisizio hori? Inkisidore sentitu zarete inoiz? Gogoeta interesgarria.

PD: inguruko hizkuntza batzuetan beranduago-geroago bereizketa zelan gertatzen den arakatzen ibili naiz (oso azaletik). Gaztelaniaz "Dos años más tarde"-"Dos años después" sinonimotzat hartu daitezke. Ingelesez "Ten years after" eta " Ten years later" ditugu, parekoak dirudite (ez nago oso seguru baina). Italieraz, berriz, "Due anni dopo" eta "Due anni piu tardi" ditugu (dena dela italiar batek esan dit bigarren hori ez zaiola oso zuzena egiten).

Zertara dator hau? Askotan oker-zuzen bedeinkapena emateko inguruko hizkuntzen eragina ipintzen da mahai gainean. Ikasle batek ama-hizkuntzatik hasita egiten baditu xede-hizkuntzari buruzko hipotesiak, hipotesi horietako aldagai modura hartu beharko luke euskararen berezitasunaren tamaina, ezta? Lau erantzunen artean aukera bakarra egin behar denean adibidez.

Argazkia: 30 years later (Atanas)

Musika: Alvin Lee eta koadrila

Irakaslea izateko probak

Duela egun batzuk mezu hau irakurri nuen erabili.com-en Gurien atalean: Irakasle lan poltsarako hautapen proben egutegia zehaztuta.

Ikasturte hasieran publizitatearekin batera leiv motiv bietako bat, lana. Azpetiko Udal Euskalegiko irakasle lan poltsa osatzeko hautapen probaren iragarkia da berau. 

Ea ondo ulertu dudan:

• Azpeitiko Udal euskaltegian irakasle postua eskuratzeko 4. hizkuntz eskakizuna behar da. Beste udal euskaltegietan ere bai?
  
•  Helduen euskara irakaslea izateko glotodidaktika jakintza frogatu behar da. Zer jakintza? Zein da HEAko irakasle baten gutxieneko profila?
• Non ikasten da hori guztia? 4. HE eta glotodidaktika.
• Euskaltegi ez publikoetan dihardugun guztioi eskatuko zaizkigu baldintza horiek? Noiz? Zeintzuk zehazki?
• Hori guztia frogatzen duenak lana edukiko du, edo lan-poltsa batean geratu beharko du zain?
• Zer karajo esan nahi du honek guztiak? Proba probatzeko proba da?

Kezkagarria iruditu zait. Ez egin beharreko probengatik. Probak eurak eta probok egiteko moduarengatik baino.

Kasu honetan behin-behineko funtzionari postua betetzeko baldintzak zehaztu nahi direla dirudi. Inoiz definituko ote da HEAko irakaslearen profila? Eta horretarako formazio plana eta baliabideak zehaztuko dira?

Alde batetik, euskaraz jakin eta dagokion unibertsitate agiria daukan edonor izan daiteke euskara irakaslea. Bestetik, halako 4 HEa eta glotodidaktika ezagupena bezalako eskakizun lausoak ditugu.

Azterketitisa gure artera ere helduko ote da?

Hainbeste irakasle ote dago galbahea pasatzen ibiltzeko?

Zenbakiak eta begiak

Lehengoan Xabier Imaz agertu zen euskaltegian. Matrikula egitera zetorren txintxo-txintxo. Ia bigarren mailako froga gainditu zuen galdetu nionean etsipen puntu bat nabaritu nion: “Bai eta ez” erantzun zidan. Nolatan, ordea?

Hauexek dituzue Xabierren notak:

1. zatia

• Irakurmena: 16 puntu (gehienez 20 dira)
• Idazmena: 17 puntu (gehienez 30 dira; azterketa gainditzeko 15 behar dira gutxienez)

2. zatia

• Entzumena: 12 puntu (gehienez 20 dira)
• Mintzamena: 17 puntu (gehienez 30 dira; azterketa gainditzeko 15 behar dira gutxienez)

Ikusten duzuenez, Xabierrek trebetasun guztiak nahiko aisa gainditu zituen baina EZ GAI izan zen. Zergatik, baina?

Bada, 2. zatian nahiz eta bi trebetasunak gainditu, ez zelako entzumena eta mintzamenaren artean 30eko puntuaziora heldu (29an geratu zen). Nahaste-borraste galanta, alajaina!

Nire ustetan honek guztiak badu jatorri faltsu bat eta ondorio kaskar batzuk ere bai.

Has gaitezen jatorri faltsuarekin, alegia. Okerra, trebetasun ekoizleen suprabalorazioan dago. Puntuazio-taulari begira argi geratzen da idazmenari eta mintzamenari ematen zaiela lehentasuna. Baina honela gertatzen al da komunikazio errealean? Zer egiten dugu batik-bat: entzun ala idatzi? Irakurri ala idatzi? Mintzatu ala idatzi? Zergatik aitortzen zaio idazmenari mintzamenari bezainbesteko garrantzia eta entzumenari edo irakurmenari baino handiagoa? Ez ote dira eskola zaharraren ajeak izango?

Beste kontutxo bat aipatu behar dizuet orain: aztertzailearen jokabidea, alegia. Aztertzaileak mintzamen azterketa baloratzen duenean, ikasleari hamabost puntu ematen dizkionean trebetasun horretan gai dela uste duelako da (ez daki entzumenean zenbat puntu atera dituen). Beraz, bere buruan ez dago 18 puntu atera behar dituela (%60) gai izateko.

Gatozen orain honen guztiaren ondorio kaskarretara: bata begi bistakoa da: Xabier Imaz. Nola adieraz geniezaioke gertatutakoa? Eta ez pentsa Xabier Imaz fikzioa denik, gure euskaltegian iazko azterketetan antzeko zazpi kasu gertatu ziren eta. Beste ondorio bat ere badago: irakurmenaren eta entzumenaren zailtasun-maila asko jaitsi da (maria bihurtu ditugu) batetik arrazoi praktikoengatik ( baremazio honekin “ez gainditu” kopurua gehiegi haz ez dadin) eta bestetik arrazoi ideologikoengatik (trebetasun hartzaileak bigarren mailakotzat jotzen direlako: ikus puntuazioak).

Nire ustetan irtenbiderik egokiena trebetasun guztiak gaindituz gero, ikaslea gainditutzat jotzea da; halaber, trebetasunen bat gaindituko ez balu “ez gainditua” emango genioke.

Dena den, beldur naiz Europako ez dakit zein erakundek ezarritako ereduari men egin beharko diogula (ia gauza onak ere inportatzen ditugun!) Hori horrela bada, Mintzamenean edo Idazmenean ikasle bat gaitzat joz gero, zuzenean 18 puntu (%60) ematea proposatzen dut Xabierri gertatu zaiona berriz gerta ez dadin, hots, entzumenean (%60) eta mintzamenean “gai” baina konputo orokorrean “ez gai”.

Barkatu zenbakiekin mareatu bazaituztet baina batzuetan zenbaki horien atzean aurpegi bat dago eta begi harritu batzuk (ikaslearenak eta irakaslearenak)

Argazkia: flooznyc

Errutina

Hertzainak taldeak "aitormena" abestian errutinaren morroi bihurtu direla dio, geu ere zenbait euskaltegitako hainbat irakasle aitormen bera egin beharrean gaudela uste dut: errutinaren morroi bihurtu gara.

Kontatu zidaten (merke saltzen dizuet merke jasotakoa) EGA zela eta ez zela, goi-mailako bilera batean norbaitek auzitan jarri zuela 3. mailan ematen den formazioa. EGAk urte luzetan errutina sortu ei du (sinonimoak, berridazketak...) eta hirugarren maila desitxuratu; irtenbidea: EGA azterketa aldatzea (beste errutina bat sortzeko?)

Errutina al da gaitza ala bakarrik sintoma?

Teorian edozein mailak, baita hirugarrenak ere, helburu mailakatuak beharko lituzke eta azterketak helburu hauen betetze-maila frogatu beharko luke: Lehenengo, helburuak eta ondoren, helburu hauei dagokien azterketa (hau pellokeria!). Baina ez al da zenbaitetan alderantziz gertatzen?: hau da lehenengo azterketa eta helburu nagusia berau gainditzea denez, eskolak azterketari begira programatzea (hau aldrebeskeria!)

Norbaitek honezkero pentsatu du: baina non bizi da tipo hau? Ez al ditugu bada ikaslearen beharrak ase behar? Eta zeintzuk dira bere beharrak: behar komunikatiboak ala azterketa gainditu eta titulua lortzea, batik-bat?

Hauxe da kontua, finean egoera sozio-linguistikoak eta zenbait hizkuntza-politikak irakasleok hirugarren maila ematera bultzatu beharrean, EGA ematera bultzatu gaituela (ez da bereizketa hutsala: hementxe ikusten da argi eta garbi errutinaren morroi bihurtu gaituztela/garela). Zergatik, ordea?

Eskizofrenia hutsean mugitzen garelako, gu gure ikasleen balizko behar komunikatiboak ase nahian, ikaslearen benetako beharra administratiboa denean eta Administrazioak ere gehienetan horixe eskatzen dionean: titulua eta ez erabilera.

Gaitza eta bere sintomak zabaldu egin dira gainera: hor dituzue hizkuntz eskakizunak eta mailetako azterketak (errutina berriak)... Zeintzuk dira, ordea, errutinaren ondorioak?

Bi garai bereizi nahi nituzke: Hasierako garai batean, syllabus gramatikala besterik ez genuen eta trebetasunak alboko errepidetik zihoazen, behar besteko uztardurarik eta syllabusik gabe. Orduan azterketek gramatikaren syllabusa ez ezik, trebetasunen syllabus paraleloa ere eraiki zuten, nolabait. Ez zen hori modurik egokiena baina "prekaritate" garai hartan ezinbestekoa izan zen. HEOKen ostean, ordea, nik neuk "prekaritate" garaiok atzean uztea espero nuen; gauzak behar diren moduan egitea, alegia: helburuak definitu, trebetasunak integratu eta ebaluazioa definitu; baina ez dut halakorik ikusi; are gehiago, okerrera egin du egoerak nire ustetan.

Errutinak edukien aldetik maila erabat argaltzen du, maila komunikatiboaren esparruak mugatuz; zenbait ikasle eta irakasleri EGAn (!!!) narrazio literarioa edo umorea lantzea denbora galtzea irudituko zaio eta nekez eramango dituzu ikasleak bide horretatik bide-zidorra (idorra?) egonda.

Gaitzaren ondorioak argiak dira eta esparru asko ukitzen dituzte baina finean ikaslearen elbarritasun komunikatiboa dakarte.

Ez dira ez, betiko garai onenak!

Euskara agiriak eta administrazioa

Los títulos de euskera valdrán en cualquier puesto de Administración (20 minutos)

...Ahora, cada institución hace su examen. Todos los perfiles lingüísticos de euskera serán equiparables antes de que acabe 2007, gracias a un decreto que está preparando el Departamento de Cultura...

Azterketak eta euskaltegiak

Tiraka blog berrituan euskara ikasten dabilen administrazioko langile baten "idazlan" hau erakutsi digute, iragarki-ohol batean agertua.

Zorionez/Tamalez, euskaltegi batean nabil euskara ikasten, ditxosozko eskakizun hori gainditzeko. Panorama triste benetan da eta gizartearen potereek zer ikusirik badute. Nire ikaskide guztiak, gazteak gehienak, helburu bat besterik ez dute, hau da, azterketa(k) gainditzea. Ez azterketa bat, ez, eskaintza handiagoa da eta. Batzuek egin dute, gaitasun berbera lortzeko: HABEko oraindik baliogutxi duten azterketa (baina auskalo), EGA itxita, EGA irekita, Hizkuntz eskola, eta batzuek, aukera daukagunok, administrazioaren Hizkuntz Eskakizuna. ¿¿¿¿!!!!!!BOST azterketa ¡¡¡¡¡???? gauza bera lortzeko. Giro honetan parekotasuna handia lortu du euskarak beste hizkuntzekin (frantzesa, alemanera, italiera, eta datorren urtean txinera ere egingo dute Hizkuntz eskolaren batean). Euskalduntzeko prozesua, aitzitik, oso bide okerratik bidali dugu. Azken txanpa honetan klase bitxiak dira, Jendea azterketa ez pasatu heinean klaseak utzi ditu, honela, lau ikaskide gaude klasean, oraindik azterketak prestatzeko ditugunok, azterketa ez gainditzekotan, zertarako joan?. Esan liteke ikaskide horiek euskalduntzeko gogorik ez dutela. Hala ere, azterketak gainditzeko ahalegin handiak eskatzen dizkiete eta ateratzea lortuko dute, ziur nago titulua lortuko dutela, erabiliko dutela ordea, beste kontua da, helburua azterketa gainditzea baita. Ez dute bat ere disposizio txarra euskararekin, kasu batzuetan behintzat (besteetan ez ona ez txarra alemanierarekin bezala). Ez dakit nor den erruduna, konpon daitekeen, nola egin behar den... baina ziur nago honela ez. Egoera hain penosoa da ezen euskaltegiak kutsatuta baitaude eta euskalduntzeko beharrean, azterketak gainditzeko bideratzen dituzte klaseak, batik bat goiko urratsetan. Naturala da, horrela egingo ez balute ikasleak joango lirateke eskaintza egokia duen lekura. Atzo euskaltegiko irakasle batek esan zuenez, berehala, titulodun kopurua, euskaldunak baino handiagoa izango da. Egoera hau azaldu diot bati eta besteari eta, izugarrizkoa da, guztiak ados daude, ordun, mesedez alda dezatela sistema ahalik eta lasterren erremedioa daukan (badu) bitartean. Amaitzeko, testuan akats gramatikalaren bat, kohesio eza edo naturaltasun falta balego, barka diezadazuela eskatuko nizueke, hizkuntz eskakizuna oraindik ezin izan dut gainditu eta. (!!Ole esaldia, ondo balego gainditzeko aproposa izango litzateke!!)

Armando Llamosas Rubio

Ez da kontu berria. Azterketarako prestatzea euskalduntzea da? EGAduna=euskalduna? Ezezko erantzuna dator derrepentean, tentsioak sortzen ari dira azterketa eta hizkuntz eskakizunekin gainera. Hala ere, ikasle horrek ondo igarri du, sistema honek euskaltegiak elikatzen ditu. Alternatibak eskatzen dira, baina euskalduntzea bermatzeko eta zabaltzeko alternatibarik jorratu dugu?

Bide batez, emaitzen arabera taldea zelan murrizten den ikustea irakaslearentzat ere ez da motibagarria izaten, ezta?

Markoa eta protokoloa

Sustatun agertu zen atzo albistea: HUHEZIk protokolo bat sortu du ikasleen euskara maila hobetzeko.

Ikasleek behar den euskara mailarik ez daukatela, proba egingo zaie eta ondoren aholkua eta jarraipena egingo zaio.

Ez dakit horrelako protokolo edo plan gehiago inon abiatu diren, akaso enpresa edo administrazio-planen baten. Aipagarria berriz, azkenengo hau egin zait:

Abiapuntu gisa, maila jakin bat eskatuko zaie ikasleei, ikasketen arabera:

• Irakasle ikasketak. Hizkuntzen Portfolio Europarrean C1 mailarako ezartzen direnak. EGAren parekoa.
• Ikus-entzunezko Komunikazioa. Hizkuntzen Portfolio Europarrean C2 mailarako ezartzen direnak. 4. hizkuntza eskakizunaren parekoa.

Europako markoari begira jarri dira HUHEZIn, ez HHEEei edo bertoko tituluei begira (EGA eta).

Askorentzat Europako markoa urrun dago oraindik, egun batean gutxien espero dugun lekutik agertu ahal zaigu baina!