tituluak

Dekretuak eta ebazpenak

Hiztegi juridikoa praktikatzen eta ikasten da gure sektorean aspaldian: ebazpena, xedapena, dekretua... Urtero halako pare baten edo gehiagoren pentsuan ibiltzen gara hain zuzen ere, ohikoak izaten direnak (diru-laguntzak, azterketak...). Lantzean behin zerbait berria dakarren baten bat edo dena hankaz gora ipintzen duenik ere izaten da ordea.

Eta etorri dira halakoak azkenotan:

Martxoaren 2an otsailaren 13ko bat etorri zitzaigun (hiztegi juridikoa ikasten gabiltza, baina denbora-paradoxa juridikoen jabe izateak goragoko maila bat eskatzen du). Urterokoa, HABEren azterketak nolakoak izango diren arautzen dituen ebazpena. Nobedadea han: ulermena eta irakurmena neurtzen dituzten probak euskaltegian bertan egingo direla-edo dio ebazpenak.

Interpretazioak, nahasteak eta saltsak ekarri ditu honek hasiera batean. Gerora neurriarekin pozik agertu dira euskaltegi batzuk. Euskaltegien lanaren eta gaitasunaren onarpena da haien iritziz. Beste euskaltegiek ez dute oraingoz iritzirik plazaratu honetaz. Ahots kritikoren bat entzun da ordea, eta interesgarria izan daiteke argudio eta jarrera desberdinak entzun-irakurtzea agian.

Nik neuk ez dut uste neurri honek berez aparteko ezer dakarrenik. Orain arte ekarri behar zuenetik aparte. Beste kontu bat da azterketak, zertifikazioak eta kristo hori guztia nola ari den gure jarduna baldintzatzen. Agian hor dago gakoa, ez probak euskaltegian, BECen edo San Mamesen egiten diren.

Bigarren bat ere etorri da. Ez dut honen erreferentzia juridikorik aurkitu, HABEren mezu telegrafiko bat baizik.

Bai, aurten euskaltegian ikasten dutenek ez dute matrikulan ordaindutakoa konpentsatuko dien diru-laguntzarik jasoko HABEtik. Matrikulan gastatutakoa hortxe joan da, gainditu zein gainditu ez. Euskaltegi pribatuek zerbait esan dute honetaz, hala jaso dute lehen ekarri dudan albistean.

Deigarria egiten zait, euskara ikastea garestiagoa izango da, eta ez da apenas ezer esan honetaz. Eta esango nuke euskara ikasi nahi duenarentzat oztopo eta faena handiagoa dela hau aurreko guztia baino. Faena ederra.

Proben eta azterketen basoko arbolen artean galdu da hau nonbait. Edo euskalgintzari oro har aplikatu zaizkion murrizketen basoan beste arbola bat baino ez da izan, baina ez garrantzi gutxiagokoa.

Eta gaur etorri zaigu hirugarrena. Aspaldian iragarritako filmaren estreinaldia: hezkuntza sisteman euskaraz ikasitakoei euskara agiria konbalidatzeko dekretua iragarri dute Zelaak eta Urgelle-ek.

Apirilaren 3an jarriko da indarrean eta 2008ko apiriletik aurrera ikasketak burututakoei aplikatuko zaie.

Iragarrita aspaldian, eta polemika ere ugari ekarri du, euskalgintzan oro har. Kontrako argudioen artean bat nagusitu dela esango nuke: hezkuntza-sistemak une honetan ez du ikasleen euskara maila egokia bermatzen, ez ikasketa ertainetan ez unibertsitatean.

Euskaltegien aldetik mehatxu modura ikusten da gehien bat. Agiria automatikoki eskuratuko duten pertsona horiek guztiek ez dute euren euskara maila hobetzeko euskaltegietara jo beharko, eta horrek ikasleen galera ekar dezake.

Honen harira interesgarriak IKAko Jon Zabala eta Mailu Lasateren hitz hauek, Argiako erreportaia honetan jasotakoak.

Bost urtean %30eko ikasle galera izango dugula. Plan estrategikoak dio hori, EAEko euskaltegiez ari dela. Zerk eragingo du jaitsiera? Besteak beste, dekretu zirriborro honek, hau da, hainbat lagun agiriak aurkeztetik salbuesteak. Bestalde, hor da beti krisia. Ekonomia. Gure galdera zera da: %30eko galera izango omen dugu ikasleetan. Hori horrela gertatuko da, ala hori gerta dadin bideak jarriko dira? Azken finean, egiten den hizkuntza politikaren gorabeheran dago hori

HABEren plan estrategikoak berak kontsideratu du %30eko galera bat horren arabera beraz. Arrazoien artean dekretu hau, baina duda barik, diru-laguntzak kentzeak ere izango du pisua. Eta horri beste hainbat faktore gehitu: krisia bera, euskara ikastearekin pertsona nabarmen batzuek erakusten duten jarrera, hizkuntza-eskakizuna behar duten lanpostuen eskaintzen murrizketa (administrazioan gehien bat)... eta enparauak.

Hain beltza dator? Euskaltegietan noraino igarriko dugu? Noiz? Prospektiba ariketak egiten hasi behar da nonbait, baina hileta jotzen abilak izaten gara eta ezkortasuna nagusituko den susmoa daukat.

Baikortasunari atea ireki guran, badira mehatxuak azken batean aukerak direla diotenak, edo horrela euskara benetan ikasi nahi duenak ikasiko duela pentsatzen duenik ere bai. Baliteke, baina aukerak aurkitzen jakin egin behar da batetik, eta bestetik ez dakit euskara ikastea "benetan" nahi dutenengana soilik eramanda inoiz euskara nahi dugun lekura eramango genukeen, horrez gain ikasi nahi duten horiek "ahal" ere izan behar dute, eta ez dute hain erraza izango.

Ez dakit zer gertatuko den, baina nola edo hala gertatuta gertatzen den hori traumatikoa izatea erraza da une honetan.

Hau guztia EAEri dagokiola noski, beste leku batzuetan beltz dago kontua aspaldian.

Zelan?

...eta zelan azterketa ba? ala ? edo ? edo ?

Zer giro dabil hor zehar?

Euskaltegien balorazioa

Titulazioen dekretuak zer esana ekarri digu asteon, duda barik. Atzo euskaltegi pribatu-homologatuetako ordezkariek prentsaurrekoan azaldu zuten euren iritzia. Positiboa oro har.

AEK eta IKAren webguneetan daukagu adierazpenaren testua. Sareko Argiaren bidez hedabideetako errenferentziak aurkitu ditzakezue.

Aipamen batzuk:

Euskaltegi pribatu homologatuon iritziz, ikasleek euskaltegian bertan lortu dezaketen eta Europa osoko titulazioekin bateragarria izango den euskara titulu ofizialak eskaintzeak euskal hiritar askoren jarrera ezkorrean eragingo du. Erabaki honek euskara ikastea erraztuko du eta, ondorioz, jendea euskarara hurbiltzea. Hori dela-eta, erabileran ere igartzea espero dugu.

Izan ere, gure helburua ez da jendea tituluak lortzera bultzatzea, ez hori bakarrik behintzat. Euskaltegiok euskararen erabilera bultzatu nahi dugu, argi eta garbi. Xedea ez da azterketak egitea edota ikasleak tituluak lortzen trebatzea. Ez dugu nahi euskara azterketekin identifikatzea, hainbeste titulu eta azterketa egin beharrarekin, orain arte gertatu den bezala.

Baina hemendik aurrerako bidea errazagoa izango delakoan gaude, ikasleentzat nahikoa izango delako euskaltegian maila bat eskuratzea titulu baten jabe izateko, beste ezer egiaztatzen ibili beharrik gabe.

Beraz, herritarrek eguneroko bizimoduan euskara gustura eta eroso erabili dezaten urrats garrantzitsu bat da eta euskararen onurarako izatea espero dugu.

Igual belarriondokoren bat irabaziko dut, baina -neure iritzia honetatik asko aldendu barik ere- hemengo baieztapen batzuk: "...bidea errazagoa izango delakoan...", "euskara gustura eta eroso erabili..." Ez dakit ba. Tira!

Edozelan ere, ezin dugu ahaztu honek guztiak erronka dakarkigula berekin.

Konbalidazioa eta hizkuntza eskolak: polemika

Gaur indarrean jarri den tituluazioen dekretuaren(pdf) berri ematean ohartxo bat ipini izan da amaieran azken egunotan:

Hizkuntza Eskola Ofizialen agiriak, Irakaspostuetarako 1. eta 2. Hizkuntza-Eskakizunak eta Hezkuntzako Langileen Euskara Agiria sei hilabeteko epean baliokidetza-taula honetara biltzea aurreikusten du dekretuak.

Hizkuntza eskoletako ikasleen agirien konbalidazioa airean dago oraindik beraz, eta horiekin batera Hezkuntzako langileen hizkuntza eskakizunak ere bai. Hezkuntza Eskola Ofizialetako ikasleak eta irakasleak ditugu luzamendu horren pentsuan bada.

Horrezaz gainera, duela hilabete batzuk, Espainian beste dekretu batek arautu zuen Hizkuntz Eskola Ofizialen eskaintza, eta haren ondorioz HEOen ikasketa planak bermoldatu ziren maila aurreratuena Europako Markoko B2n kokatuta. Eta polemika sortu da honen inguruan Espainian.

Gurera etorrita, une honetan HEOetan eskaini eta homologatuko den maila aurreratuena B2 dugu, baina euskararen kasuan C1 eta C2ren parekoak ere eman eta eskatuko dira hainbat lekutan (EGA, 3. HE, 4. maila...). Orain arte leku askotan HEOen 5. maila EGArekin parekatzeko joera izan da hala ere, hau hemendik aurrera, teorian, ez litzateke horrela izango. Areago, tituluak atzerako efektuarekin konbalidatuz gero, pentsa daiteke lehengo tituluek orain balioa galdu ere egingo luketela. Zalantza asko edozelan ere.

Ez dakit hemendik sei hilabetera zer konponbide emango zaion honi guztiari, baina dagoeneko bata nahiz bestearekin HEOen inguruan haserrea piztu dela dirudi. Mezu honetan dauzkazue egunotan zabaldu diren dokumentu bi: Iruñeko HEOko klaustorren akordio hau (pdf), edo Bilboko HEOkoaren ohar hau (pdf). Eskakizunak, hizkuntza eskoletan C maila ere eman ahal izatea, eta hango tituluek beste batzuen aldean baliorik ez galtzea, besteak beste. Geure gauzatxoak blogean ere topatu dugu haserre hori.

EAEko tituluena albiste ona ala txarra zen galdetzen genuen lehengoan. Guzti-guztiontzat berdina behintzat ez.

Tituluen baliokidetzea EAEn

Ikasbilen zabaldu da albistea, eta honez gero prentsan ere ibiliko da: Hizkuntza Politikarako sailburuordearen prentsaurrekoa: Euskara-gaitasun tituluen konbalidaziorako markoa

Alegia, EAEn erakunde desberdinek ematen dituzten euskara-titulu desberdinak (EGA, HABEren mailak, HAEE-IVAP, Ertzaintza...) beheko taularen arabera parekatu eta baliokidetu dira. Baita Europako Erreferentzia Markoarekin (pdf) parekatu ere.

Hemen duzue prentsa-oharraren testua (pdf). Aurkezpen hau ere paratu digute:

Eguneraketa: aurreko taula horretan hizkuntz-eskoletako agiriak eta Hezkuntzako langileen profilak falta dira. Berauek sei hilabeteren buruan espero da hona ekartzea.

Eta dekretua buletinean argitaratu arte ez dago indarrean (hilaren erdi aldean-edo). Beraz, trankil oraindik.

Eguneraketa (II): hedabideetan eta interneten agertu diren erreferentziak.

• Euskara-gaitasun tituluen konbalidaziorako markoa (Euskadi.net) 
• Euskara-egiaztagiriak konbalidatu ditu Jaurlaritzak (Sareko Argia: berton beste hedabide batzuetako erreferentzien lotura daukazue: Berria,  Gara,  Deia, Noticias de Gipuzkoa,  El País, Eitb24.com)
• Euskara-gaitasun tituluen konbalidaziorako dekretua aurkeztu dute (erabili.com)
• Euskarako gaitasun tituluak Europarekin homologatuko dituzte (404gela).
• Euskara-gaitasun tituluen konbalidaziorako dekretua aurkeztu dute (Ilazki)
• Euskara-agiriak konbalidatzeko markoa aurkeztu dute (Debabe)
  

Eguneraketa (08/04/15): Argitaratu da dekretua. Santurtziko Udal Euskaltegikoek eman dute albistea. 

"Polbo baten truke"

[PL3 polbo baten truke | Hamaika ikusteko jaioak gara]

Artikulu satiriko-gogorra Hamaika ikusteko jaioak gara blogean (eskerrik asko, Txerra). 3. hizkuntz-eskakizuneko tituluaren truke sexu eskaintza eta guzti.

Umore klabean ulertu behar da jakina, hizkera gordinaren puntu garratzarekin ere, atzetik daukagunari erreparatu behar zaio. Adibidez ikasle-azterketari baten sentsazioen deskribapen honi:

Dena den, nahiko beldurgarria da ahotz-frogaren giroa, gutxienez ni bezalako euskaldunberri putaseme batentzako. Goizian areto desertiko batean, erabilgarriak izan daitezken esaldiak errepasatuz, hara bapatean non agertzen diren SUPER-AZTERTZAILEAK!!! Begirada zorrotz batekin, galdetzen “Zeu zara hurrengoa?”. Nire buruan, hau entzuten dut: “Zu zara potroak ukitzera etorri den hurrengo belarrimotz-sasieuskaldun patetikoa?”

Jardunda gaude (eta jardun behar duguna)Karrajuan azterketak eta tituluak direla eta, asteon berton adibidez. Kezkatzen duen gaia da, eta umore gordinaren ikutuarekin bada ere, zer esana eman(go) duen kontua da duda barik. Geuri eta "biktimei": ikasleak, azterketariak, langileak eta hiritar korriente asko.

Baliokidetzaren azken ordua!

Hona hemen, jasotako prezioan, Titulu eta Hizkuntza Eskakizunen arteko baliokidetzaren inguruko azken orduko berriak.

Urtarrilaren 14an izan zuten Gasteizen gai horretaz arduratzen ari direnen batzorde-bilera (HPS, HABE, IVAP, Hezkuntza Saila).

Dekretuaren zirriborroa aztertu eta ontzat eman zuten, guztien adostasunez. Orain Jaurlaritza barruan dekretuek izaten duten tramitazioan dago; beraz, txosten juridikoak eta abar jasotzen.

Edukiei dagokienez, baliokidetuko ditu:

• IVAPen 1 HE, Osakidetzaren 1. HE eta HABEren 1. maila (Europako Markoaren B1 maila)
• IVAPen 2 HE, Osakidetzaren 2. HE, Ertzaintzaren 1. HE eta HABEren 2. maila (Europako Markoaren B2 maila)
• IVAPen 3 HE, Osakidetzaren 3. HE, Ertzaintzaren 2. HE, HABEren 3. maila eta EGA (Europako Markoaren C1 maila)
• IVAPen 4 HE, Osakidetzaren 4. HE, eta HABEren 4. maila (Europako Markoaren C2 maila).

Sei hilabeteko epea ezartzen da gainerako agiriak ere taula honetara ekartzeko (Hezkuntzako irakaspostuen 1. eta 2. HE-k, Irakaskuntzako Zerbitzu Pertsonalarena, Hizkuntza Eskola Ofizialetakoak).

Aurreikuspena da apirilaren lehenengo astean argitaratzea beranduena ere, euskaltegietako ikasleen matrikulazio hasterako.

Hizkuntza eskoletan ikasketa plan berria

[Ikasketa-plan berritua Hizkuntza Eskoletan - Santurtziko Udal Euskaltegia]

Hizkuntza eskolen inguruan jardun genuen duela egun batzuk, eta gaur Santzurtziko UEkoek hizkuntza eskolen ikasketa planaren aldaketaren berri eman digute.

Sei mailako banaketa egin dute, hiru bloketan: oinarrizkoak, tartekoak eta aurreratuak. Bloke bakoitzean bina maila. Eta bloke bakoitzaren amaieran Europako markoko maila baten pareko titulua lortuko da, A2, B1 eta B2 hurrenez hurren.

Santurtzikoek azpimarratu dituzten bi gauza:

• Europako markoan(pdf) oinarritutako mailaketa diseinatzea. 
  
• B1 maila da orain goreneko titulua. Orain arte 5. maila izan da azkena, eta beronetan EGAren pareko maila lortzen zen, EEMaren C1en parekoa ei dena. Zalantza sortzen du honek, bai.

Bilboko Hizkuntza Eskolaren webgunean daukagu plana azaltzen duen dokumentua (.doc, 80kb). Berton esaten denaren arabera ikasturte honetan hasi dira ezartzen, oinarrizko eta tarteko mailan hain zuzen, eta datorren urtean maila aurreratuan egingo da.

Estekak:

• Albistea Santurtziko Udal Euskaltegiren webgunean.
  
• Bilboko Hizkuntza Eskola Ofiziala: Ikasketa-plan berria
  
• Europako Erreferentzia markoa euskaraz (pdf)