ulermena

Irakasle lanean aspaldi hasi ginenok ondo gogoratzen dugu orduan zer zaila izaten zen klaserako ikus-entzunezko dokumentuak (entzungaiak, bideoak...) aurkitzea, eta klaseratzea (ai! orduko kaseteak, eta VHSa bazegoen, txarto ere ez).

Gaur egun berriz, sano aldatu dira gauzak, eta teknologiari esker ikus-entzunezkoak non aurkitu egoten da, teknikoki (enteratu nahi ez dutenenentzat izan ezik, noski) ere askoz errazagoa da klaseratzea. Orain lehengo arazo bietako bat baino ez da geratzen sarri: dokumentu horiekin zer egin klasean? Galdera ona, eta ona izaten jarraituko du. Mezu honetan bideoen-iturri bat aipatu baino ez dugu egingo: ETBren bideoak.

Eitb.com ataria berriztu denetik ETB1 eta ETB3ko programazioaren zati handi bat daukagu interneten bidez noiznahi ikusteko moduan. Era berean bideoak mp4 formatuan jaitsi eta hainbat erreprodukzio-gailutan erabil ditzakegu.

www.eitb.com/bideoak helbidean agertzen dira kronologikoki, berrienetik zaharrenera. Esan bezala mota guztietako bideoak dauzkagu: albisteak, telesailak, saioak... Ez daude saio guztiak, ez albiste guztiak, baina egunero 20tik gora bideo-pasarte jartzen dira ikusgai eta guretzat erabilgai.

Hobetu beharreko batzuk ere baditu atari horrek: bilaketa sistema, bideoak sailkatzeko etiketak edo atalak, bideoen RSS jarioak edo videocast-a. Bihoaz horiek guztiak Eitb.com-ekoentzako iradokizun edo eskaera modura, umiltasunez noski.

Orain arte ezagutu dugun Ikasbilen bideo biltegiaren aldean abantaila asko ditu bestalde: bideoen kopurua eta barietatea, egunerokotasuna, web-ean zuzenean ikusteko aukera, bideoak beste webguneetan enbotatzeko aukera, kalitate handiagoa jaisteko formatuan. Ez dago bideoen erabilerarako proposamen didaktikorik, baina, egia esanda, Ikasbilen ere ez normalean. Falta da, hala ere, Ikasbilekoa bezalako antolaketa sistema: maila,gaiak, bilatzailea...

Ideia ona izan liteke ikusita Ikasbilen gehien bat ETBko bideoak sareratzen dituztela, bideoak hara eraman beharrean Eitb.com-etik zuzenean estekatu edo "enbotatu" (zer da enbotatzea? Hemen behean egin dudana, hango bideo bat hemen ipini), eta Ikasbilen gehien bat baliabide hauentzako proposamen didaktikoak eskaintzea, ikasle nahi irakasleentzat. HABEn horretaz ari dira akaso, edozelan ere hor doa beste iradokizun bat.

Horrez gain beste aukera bat daukagu, bideoak enbotatuta edo estekatuta, bideo horiekin egin ahal diren edo egiten ditugun jarduerak  batzeko, proposatzeko eta lantzeko gune kolaboratiboren bat. Hor dago ideia, ikusita jeneralean kolaboraziorako deiek zelako arrakasta izaten duten, iradokizuna bota baino ez dut egingo oraingoz (pesimista izateak abantaila hori dauka, espektatibek gutxitan egiten dute huts).

Amaitzeko, labur, interneteko bideo hauek ikusteko aukera tekniko batzuk (gehiago badituzue, bota)

1. Ikasleari interneten bertan ikusteko aukera eman. Dela norberaren ordenagailuan, euskaltegiko ordenagailuetan, edo enbotatuta; adibidez blog, webgune edo Moodle ikastaro batean. Edo helbidea epostaz bidalita (baina mesedez, ez bidali bideo-fitxategi osoak epostaz, ez, faboreeeez :(((( ).
2. Bideoa jaitsi eta erreproduzigailu mugikorretan ikusi: iPod, mp4 erreproduktoreak, sakelako telefono batzuk, PDA, ordenagailu eramangarriak... Horiek oraindik ez dituela inork ezagutzen? Egon horretan, bai. Galdetu zeuen ikasleei, beharbada bizitzan lehenengo aldiz ikusiko dituzue horrelakoen dozena bat batuta.
3. Fitxategia jaitsi eta pendrive, flash txartel, disko gogor eramangarri edo DVD baten bidez ohiko erreproduzigalu batera eraman telebista pantaila batean ikusteko: DVDa, Disko gogor multimedia (gogoratu gailu hauetako askok aukera izaten dutela pendrive-ak eta SD txartelak irakurtzeko)

Bideoak interneteko nabigatzailean ikusteko flash plugina instalatuta baino ez duzu eduki behar. Ez badaukazue, instalatu, edo esaiozue zuen sistemen arduradunari instalatzeko eta ez etortzeko "eske gero jendeak Youtuben pasatzen du denbora guztia" bezalako pitokeriekin.

Bestalde, DVD edo DGMetan ikusteko mp4 formatuak ez du arazo handirik ematen normalean. Emango balu, bideoak Xvid edo Divx formatu batera pasatu beharko lirateke. Ez da zaila izaten, sarean apur bat bilatuta berehala aurkituko dituzue horretarako jarraibideak eta programak. Nik pare bat gomendatuk dizkizuet: Avidemux eta HandBrake (Windows eta Linux-erako, software librea biak. Sentitzen dut, baina Mac unibertsoa ez dut ondo ezagutzen. Ez esan honi, mesedez. Ikusten? Mac OS X-erako bertsioa ere badutela konturatu ere ez.).

Esteka interesgarri batzuk:

• Telebista sakelan (Consumer)
  
• Interneteko bideoak. Irudi batek mila estekadurak baino gehiago balio (Consumer)
  
• DVD erreproduzitzaile eramangarriak. Amaiera gabeko filmak (Consumer)
• Etxeko multimedia (Berria)
• Multimedia atala (Zibergela)
  

Luistxo Fernandezek duela astebete inguru aurkeztu zigun Sustatun bere azken ekimena: euskarazko azpitituluak batzeko gune kolaboratiboa.

Filmak, telesailak, dokumentalak, saioak... Ikusentzunezko edozein produktu ulertzen lagundu ahal digute azpitituluek eta egitea ez da bereziki saila, denbora, gogoa eta pazientzia izanez gero.Gunean zelan egin azaltzeko wiki modukoa zabaldu du hain zuzen ere.

Momentuz ez dago jenero askorik, hasi berria da, baina ekimena hor dago eta une honetan dagoena agian baliagarria izan daiteke euskara ikasten edo irakasten dabilen baten batentzat.

Ez da eztabaida berria filmak bikoiztea edo azpititulatzearena, eta ez gara horretan sartuko. Egia da azpititulatzeak euskaldunek ikus litzaketen filmen kopurua sano handituko litzatekeela. Dena dela gureari begira jarrita azpititulatzeak aukerak zabaltzen ditu:

• Testu laburrak eta ikusten denarekin oso lotuak dira, beheko mailetatik praktikan ipini daitekeen irakurketa estiloa alegia.
• Gerora, bikoizketetan edo euskarazko jatorrizko ikusentzunezko ekoizpenetan entzungo den hizkera identifikatu, ezagutu eta harekin ohitu eta lantzeko bidea: hiztegia, esamoldeak, diskurtso "zinematografikoa"...
• Ez da ahaztu behar hizkuntza ikasten ari denarentzat biziki lagungarri suertatzen zaiola ulertzeko ahalegina egin behar duen ahozko testua ulertzen lagunduko dioten tresnak eta baliabideak. Entzuten duena entzun eta ikusi ahala irakurri ahal izatea da horietako bat. Bideo transkripzioak ematen dira sarri, gaur egueneko teknologiekin nahikoa eskuragarri izan daiteke transkripzio horiek azpitituluetara ekartzea. Nik neuk, apur bat menperatzen ditudan hizkuntzetan ulermena hobetzeko batzuetan DVDko jatorrizko bertsioa eta jatorrizko hizkuntzaren azpitituluak ipintzen ditut batera, ariketa ona izaten da, eta alboan hiztegiren bat (ordenagailuan adibidez) badaukazu hobeto.

Anibal de la Torreren blogetik ESLvideo zerbitzuaren berri jaso dugu. Sarean blogetan, web orrietan eta halakoetan 2.0 tresnak erabiltzea gustatzen bazaizue, hau erabilgarri suertatuko zaizue seguruenik.

Sarean zerbitzu ezagunetan bideo interesgarriren bat ikusten baduzue zerbitzu erabilienetan (youtube, google video, daily motion... Euskaltuberekin probatu dut baina ez dut lortu ibiltzea), ESLk aukera ematen dizue bideoari galdetegiak, transkripzioa edo bestelako oharrak gehitzeko.

Eta esan bezala zeuen blog, orrian edo bestelako webgunean txertatzeko kodea ere ematen du.

Hemen daukazue proba bat:

Zerbitzua ingelesaren irakaskuntzari begira eginda dago nagusiki. Galdetegiak eta bideoak mailaka daude sailkatuta. Hala ere beste hizkuntzetako bideoak ere onartzen ditu (edo ez dituzte kentzen behintzat).

Txelisen zertzelada baten bidez Zibereskolan argitaratutako bideoa aurkitu dugu. Gipuzkoako Berriztapen proiektuen VI. Jardunaldien barruan, Antoine Bidegain eta Maitena Susperreguik aurkeztu dute ponentzia, eta haren harira hizkuntza ikasteko mp3 entzungailuen erabileraz dihardute Maitenak eta Antoinek bideoan.

Gero eta zabalduago dauden aparato horiekin zerbait egin ahal dela barruntatzen baduzue, honek ideiaren bat emango dizue seguruenik.

Bide batez, jardunaldiotako bideo gehiago ari dira zabaltzen. Ez dakit beste inon publikatu diren, baina GoogleVideoko helbide honetara bazoazte, han, alboko barran bideo gehiago ikusiko dituzue.

Eguneraketa:

Hezkuntza telebista vblogean ipintzen dabiltza.