Internet: sarean zun-zun

Gizartearen historian badira zenbait asmakizun ia perfektu, apenas aldatu gabe urteak eta mendeak irauten dutenak. Gure ingurura begiratutxo bat eginda, holakoak ditugu mahaia, euritakoa edo jantzita ditugun zapatak. Beste asmakizun batzuek, ordea, bide luzeagoa egiten dute, mutazio gaitasuna dute, eta errealitatea eta historia bera ere aldatzen dute. Honelakoak ditugu telebista, inprenta edo antibiotikoak. Bada gure garaian ere halakorik, internet deitzen da.

Batzuek uste dute internet eta beronen ingurukoak bitartekoak direla, eta bitartekoak soilik tresna direla, ez dutela inguruan eraginik. Alegia, boligrafoa erosteak ez zaituela idazle bihurtzen. Eta arrazoi dute. Baina zati batean bakarrik. Nire ustez, bitartekoa ez da neutrala, are bitarteko horrek mutazio gaitasuna duenean eta hedakorra denean. Nola pentsatuko zuen, ba, AEBko Defentsa Departamentuak abian jarri zuten asmakizun hark erraztu egingo zituela Tunez edo Egiptoko herri-matxinadak? Bitartekoa ez da neutrala, ez.  Beste adibide bat  jartzearren, esan, beti izan direla sare-sozialak, gizakiaren ezaugarri dira, baina eraldatuz joan dira teknologiaren altzoan; pentsa ezazue nolako jauzia dagoen, adibide baterako, telegrafotik Twitterrera edo Meucciren telefonotik smartphonera.

Begira diezaiogun, bada, interneti. Arrastoa ateratzeko garrantzitsua da jakitea zein bide egin duen orain artean. Honetaz hitz egitean berehala hasten dira batzuk zenbakiak jartzen, dela 1.0, dela 2.0, dela… Eta ondo dago baina betiere modu lineal-kontsumista batean ulertzen ez bada. Ez, internet ez da produktu bilduma bat soilik; ez da 1.0tik 2.0ra aldatzen, eskuko telefonoa aldatzen dugun bezala. Internet mutantea da eta geruzaka hazten da, estratifikazio dinamikoa eta saretzea ditu bere hazkunde moduak. Hasiera batean informazio iturri biltegia zen, bertara jo eta iturria zabaldu beharra geneukan; ondoren, internet bera arduratzen zen gure egarria asetzeaz eta une honetan taberna handi bat da; egarria asetzeko ez ezik, harreman-gune erraldoia. Baina bakoitzak nahi duen moduan erabil dezake, oraindik orain hor daudelako geruza guztiak (iturria, etxez etxeko zerbitzua eta taberna).

Zer ote da hurrengoa? Konturatzen bazarete, internet, aurrera egin ahala, gero eta errealagoa da, birtualitatetik ihes egin nahian dabilela dirudi. Gaur egun denok gara apur bat ziborg, birtualitatea gero eta errazago integratzen dugu gure bizitza errealean. Gero eta errealagoa da birtualitatea, beraz; eta errealitatea gero eta birtualagoa. Hitz-joko honek erakusten digu mugak lausotzen ari direla eta fusioa gure begi-bistan gertatzen. Honen erakusle argia da ‘errealitate areagotua’ deiturikoa. Adibide baterako, zeruari begiratzen diogunean zalantza izaten dugu urrunean ikusten ari garen izar hura zein ote den; ba, gaur egun, eskuko telefonoa atera, izarra fokuratu eta Google Sky Mapek esaten digu zein den izarraren izena. Errealitatea eta birtualitatearen batuketak eman diezagukeen jauziaren adibide xume bat baino ez da. Oso bide luzea eta oparoa dute aurrean alor honetan eta neurologian, egiten ari diren zenbait lanek.

Baina ezin gara horretan geratu. Lehenagokoan telebistako saio batean internet burmuin erraldoia zela zioten eta berari konektatuta zituela milioika eta milioika burmuin (zurea eta nirea, besteak beste). Burmuina bezala, beraz, internet ere errealitate konplexua da. Informazio biltegi eta ekoizlea, adimen kolektiboaren egoitza, harreman eta interakzio plaza handia, orain arteko errealitatea osatzera datorrena.

Buru asko ditu internetek eta erredukzionista da nire ustean industria eta zerbitzu-gizartearen ostean, informazioaren gizartea datorrela esatea. Hori baino askoz gehiago da. Funtsean zer edo zer izatekotan, harreman eta errealitate ugalduaren gizartea izango da. Baldin eta munduan diren Heraklesen jarraitzaileetako baten batek buruok mozten ez badizkio, behintzat.

Honezkero, zuetako baten batek pentsatu du zertaz ari naizen, Karrajua euskara eta didaktikari buruzko txokoa izaki. Ba, zeharka bada ere, euskarari eta didaktikari buruz ere ari natzaizue, lagunok.

Irudia: Deventer op Stelten de Generale. Egilea: Ronald Rugenbrink. Lizentzia.

Etiketak: didaktika | euskara | internet | sarea |
Bidalitako artikuluak