Erraztu
Aipamen interesgarriak batu ditugu gaur Atoanen, azkenengo biak gehien bat: Txerrak bidali digun Karmele Rotaetxeren hau bateko, eta Berrian zuzendariari bidalitako eskutitzetan irakurri dugun hau besteko.
Aipuez gain, jatorrizko biak osorik irakurtzeko gomendagarri.
Karmele Rotaetxeri elkarrizketa egin diote El Paisen: "Euskara erraztu behar da erabilera ere errazteko". Euskaldun berri baten ikuspuntutik:
toki gehiago egin beharko litzaieke bertan euskaldunberriei eta erdieuskaldunei, guk geuk ezagutzen ditugulako ondoen, jatorrizko euskaldunek baino askoz ere hobeto, euskararen benetako problemak.
Honako irtenbidea proposatzen du normalizazioari begira:
Euskararen kasuan, gaitzena gramatika da. Hori muga objektiboa da euskara ikasi nahi dutenentzat. Horrexegatik, beharbada apur bat erraztu beharko genuke irakasten den euskara, erabilera ere erraztearren. Zergatik derrigortu "diezaizkiokegu" eta horrelako formak ikastera, "ahal" aditza erabilita errazagoa baldin bada.
Hizkuntza bera, gramatika-edo, erraztu beharra dago. Oinarrizko euskara baten beharra aldarrikatu du Karmelek. Moreno Cabreraren "sesquilingüismo" ideia horretarantz hurbiltzen da akaso: hizkuntza oinarrizko gaitasuna, ohikoena eta hurbilena ulertzeko eta hartaz jarduteko adinakoxe.
Duda bat datorkit hala ere, "diezaizkiokegu", "gintzazkezue" eta enparauak dira euskararen zailtasun linguistiko nagusiak? Hizkuntza erabiltzea gehien galarazten dutenak? Lehengo egunean Berrian agertu zen Zakilixut-en hau ekartzeko tentaziori ezin eutsi izan diot.
Pili Carrascok bidali du gutuna (Berrikuntza, euskararekiko gorrotoa gelditzeko) Berriara. Euskaldun berria hau ere bai, ama eta, kontatu duena irakurririk, ikasle saiatu eta porrokatua. Azkenotan entzuten direnekin kezkatuta, euskara ikastea erakargarriago eta eskuragarriago egitea eskatzen digu euskaltzaleoi eta erakundeei:
Euskararen alde ludikoa berreskuratu behar dugu. Euskararen kontrako militantzia sustatzen ari gara irudimen falta dugulako.
Eta horretarako:
Belarriak eta begiak ireki, jendeari entzun eta zaharkituta dagoen helduen euskalduntzeko sistema hori irauli. Hori da behar dugun berrikuntza.
Hitz klabea bietan: erraztu. Euskara ikasteko eta erabilteko bideak erraztu. Estrategia bi, nahi badugu, baina antzeko eskakizuna euskaldun berri biren ahotik.
Azterketa sasoi honetan kezka. Benetan ari gara euskarara gerturatzea errazten?
Argazkia: Our direction, B Tal Flickr-en
Bilatu
Azkenak
- Lorem ipsum | Blog sarrera
- Gramatikak hiztuna itotzen duenean | Blog sarrera
- XXI. mendeko ikaslea | Blog sarrera
- Helduen euskalduntzea amaitzeko tentazioa | Blog sarrera
- Iñaki Uribe HABEko Zuzendariari gutun irekia | Blog sarrera
- Kazetarien gremioari | Blog sarrera
- Dekretuak eta ebazpenak | Blog sarrera
- Ikasleen ikastaroak hornitzen | Blog sarrera
- Badaki euskara? | Artikulua
- Epailea eta iturgina | Blog sarrera
Azken iruzkinak
- Euskañolaz eta hiperzuzenketazduela 11 urte 2 aste
- oroitaraztea zen helburuaduela 11 urte 2 aste
- Oroitarazi behar da etengabeduela 11 urte 3 aste
- Benetakoa?duela 11 urte 3 aste
- Anttoniduela 11 urte 3 aste
- Gramatika problema erdi bat daduela 11 urte 4 aste
- Eskerrik asko ongi etorriagatikduela 11 urte 4 aste
- Ongi etorri, bai, Eneko.duela 11 urte 4 aste
- Parkeaduela 11 urte 4 aste
- Kutxiko gazteriaren koloreakduela 11 urte 10 aste
Sindikatu
Zer erraztu?
Azken aldian, halako hots ugari entzuten dira, ezta? Erraztu. Euskara jendea gogaitzen dabil; azterketak eta agiriak direla eta, jendeak gero eta gorroto handiagoa hartzen ari zaio euskarari...
Baina niri beldurra ematen dit jendeak azterketak erraztea proposatzen duenean, irtenbide gisa. Azterketak, normalean, mailaren deskriptoreek diotenaren azpitik egoten dira. Horrek esan nahi du, berez, azterketa gainditu arren, ez duzula zertan maila izan. Eta horren adibide franko ditugu, guk denok, begi bistan; ala ez? Orduan, gero ezin kexatuko gara ganorazko zerbitzua euskaraz jasotzen ez badugu, ezta?
Nik dakidala, hemen inor ez da behartzen "diezazkiokegu" jakiten; nire amak sekula ez du esan halakorik, eta oso euskalduna da.
Hizkuntza guztietan gauza bera gertatzen da, ezta? Eginkizun batzuetarako, hizkuntza-maila bat beharko duzu, eta beste batzuetarako, beste bat. Hortxe dago gakoa, egin dezagun beharretara egokituko den euskara, eta irakats dezagun, euskaltegiok, eta lagun dezatela, erakundeak, helburu ezberdinekin ikasten ari diren euskaldunak. Kito!
Eta, erraztekotan, ikas prozesua erraztu dezagun; erraztu baino gehiago, eraginkortu.
Erraztu
Oso ona iruditu zait dena.
Lehenengo eta behin, zu, Benito, hain adi egotea inguruan argitaratzen denari; bestetik, zure obeserbatorio horretatik jasotako bi perlak; eta, azkenik, Ottoren gogoeta.
Nik ezer eranstekotan, euskara21-erako idatzi dudan ekarpenetik atal hau erreproduzitu nahi nuke hemen:
Hizkuntza Eskakizunez ari naiz:
"Txostenean aipatzen da kontu hau. Besteak beste, nolabaiteko berrikusketa bat proposatzen da, HE erabilerarekin lotzera begira; bestetik, gizarte mailan nolabaiteko kostua edo esfortzua onartu beharra azpimarratzen da, aginduak oso gutxitan baino ez direla denen gustukoak onartzen da…
Nik neuk uste dut HEen gaiaren inguruko hausnarketa sakon bat egin beharra dagoela. Azaleko lehen elementua ematen/lortzen diren emaitza kaskar-kaskarrak dira. Edozein deialditako emaitzei erreparatzea besterik ez dago hau konprobatzeko. Ez da normala ez logikoa horrenbeste “ez gai” ikustea. Tartean izango dira inolako prestaketarik gabe joaten direnak, ahalegin txikiena ere egin ez dutenak…; baina honek ezin du dena zuritu edo azaldu. Emaitza txarren kopurua hain handia den kasurik gehienetan, aurkeztutakoen gaitasunik ezak ez du dena azaltzen. Bestelako irakurketa bat egin beharra dago. Euskararen irakaskuntzan egiten dut lan, hainbat ikasle izan ditut eta ditut Osakidetza eta IVAPeko HEetako azterketetara aurkeztu direnak edo aurkeztu beharra dutenak; eta beraientzat kontu hau gero eta mamu beldurgarri baten itxura hartzen ari da, muga gaindiezin bat, lorpen eskuraezin baten trazak hartzen ari da.
Honekin batera, sarri askotan egiten den beste kritika baten arabera, lanpostuen adjudikazioan neurriz kanpoko balioa ematen zaio Hizkuntza Eskakizunari, gaitasun profesionalaren aldean.
Eta honek guztiak, albo eragin bezala, euskararen beraren pertzepzioan ere eragin nabarmena du: inposaketarekin lotzen da, tituluan soilik jartzen da begirada e.a.
Egia esan, ez naiz inor kritika hauek baloratzeko eta zer duten egiatik zehazteko. Edozein kasutan, honen guztiaren aurrean, nire uste apalean, hainbat galdera egin beharra dago.
* Egokiak dira benetan Hizkuntza Eskakizunak egiaztatzeko diseinatuta dauden frogak? Euskararen benetako jakite-maila erakusten dute? Funtzionario batek bere lanerako behar duen euskara maila benetan ziurtatzen dute?
* Aurkezten direnen prestakuntza bermaturik dago? Nahikoa eta egokia al da?
* Nortzuk aurkezten dira? Nola? Hau da, iradoki egiten zaie? Nolabait behartuta al doaz? Azterketa nolakoa den probatzera joan eta porrot egin duena berriro aurkeztera animatzen da?
* Egiten al da aurkeztu eta gainditu ez dutenen jarraipena? Aztertzen da zein den gainditu ez izanaren arrazoia, zertan egin behar duen indar hobetzeko?
* Lanpostuen adjudikazioan, zentzuz, neurriz eta orekaz baloratuta daude lanpostu bakoitzak berarekin batera eskatzen duen kualifikazio profesionala eta linguistikoa? Azterketa hau modu transbertsalean egin beharko litzateke HPS eta lanpostua kokatuta dagoen arlo, zerbitzu edo sailaren artean."
Inposatutako pertzepzioak
Nik uste kontu honekin guztionekin etsaiaren amarruan jausten ari garela.
Ez naiz ni IVAPek darabiltzan azterketa ereduen alde egiten hasiko; baina zein da inposatutako hizkuntza Euskal Herrian? Zeinek egingo luke lanerako aukerak galtzea Euskal Herrian? Euskarak ala gaztelerak?
CACa eskatuko bagenie herritarrei....
Pertzepzioa, horretan dago kakoa
Kontua ez da, nire ustez, zein den errealitatea; kontua, batez ere, hiritarrek errealitateaz duten pertzepzioa, beraiek halaxe ikusten dutelako edo beste batzuek ikustarazten dietelako.
Eta errealitatea dena da: benetan zertan den eta jendeak hori berori nola ikusten duen.
Erraztu? Pobretu?
Oso arriskutsua iruditzen zait "erraztu" horren gainean jardutea. Nik dakidala 2.mailarako ematen dira ahalerak eta subjuntiboak.
azken bi ikasturteotan 2. maila ematen nabil, eta beti esaten diet ikasleei dakitenarekin problema barik bizi litezkeela euskaraz. Hala da. 2. eta 3. mailetan "txitxi-biritxi" asko ematen da, gramatikari dagokionez. Gramatikan 1.maila jakin eta produzitzeko eta ulertzeko maila garatua daukanak ez dauka arazorik. Hitz egitean dator arazoa, baina.
eta azterketetan. Ni kokoteraino nago. Sekulako maratoiak egiten dituzte ia loteria tokatzen zaien non edo non: maila, perfila, hizkuntza eskola, oposizioa,.....
Hori ez da sanoa. Eta Habek hori bultzatzen dihardu mailen azterketekin.
Ea denak bateratu eta konbokatoria bakarra dagoen!
Euskara erraztu!!! Euskaldun
Euskara erraztu!!! Euskaldun berriei leku gehiago egin????
Barkatu baina horrela esanda, ez nago batere ados. Nik entzuten dudan euskarak ez du konplikaziorik: erraza da nire lagunek egiten dutena: egokia, arina, azkarra, alaia... Euskera zaila dela? Ez dut uste espainiera ikastea errazagoa denik, ezta pentsatu ere. Askoz zailagoa omen da.
Komunikabideetan ere zailtasun gutxi! Traketsak eta ulergaitzak bai supermerkatuetako itzulpenak! Baina hori beste kontu bat da, ezta?
Eta euskaldun berriei leku gehiago??? Berriro hasiko gara euskaldun zahar, euskaldun berri lelo horrekin???
Ez, barkatu. Ez naiz horrekin hasiko!!!!
Ez konplikatu
Ez dakit, bestelako interpretazioa egiten dut nik bai bata bai bestearen hitzetatik. Karmeleren adibidea akaso ez da aproposena izan, "diezazkiokegu" horrekin mamu asko altxatzen dira, baina egia da, aldi berean, oraindinokarren euskara ikastea hizkuntzaren esentzia harrapatzea dela uste dutela askok, eta ez ikasleak bakarrik. Seguruenik hizkuntza erraztea gauza bakoitzari daukan pisua eta balorea ematea baino ez dela esan nahi da, eta ez alferrikako konplikazioetan ibiltzea. Hainbeste aldarrikatzen den ikuspegi komunikatiboari kasu apur bat egitea besterik ez agian.
Pili Carrascoren eskakizun bat, berriz, ezin argiagoa da: euskara ikasi eta landu nahi dutenei aukeren esparrua zabaldu behar zaie, ezin dugu modulazio sistema zurrun eta zaharkitu honetan jarraitu. Euskara ikasteak askoz abaniko zabalagoa behar duela, eta halaxe da izan ere, hori onartzea eta bide berriak zabaltzeko ausardia da arazoa akaso.
Bidali iruzkin berria