ebaluazioa

Hizkuntzen Portfolio Elektronikoa

Hizkuntzen Portfolio Elektronikoa - Hizkuntzen Portfolioa Europako Kontseiluaren ekimena da. Papereko argitalpenaren ondoren bertsio elektronikoa datorkigu orain.. [IKTak.net]

IKTak.net-en irakurri dugu albistea. Europako portfolioa orain bertsio elektronikoan. Ez da on-line portfolioa, ordenagailura jaitsi beharreko aplikazioa baino, hemendik jaitsi daiteke eta jaisteko erregistratzea-edo eskatzen du (nik birritan jaitsi dut eta bietan erregistratu behar izan dut, izen berdinarekin bietan, tira ba!). 20 mbtik gorako artxiboa da (windows bertsioa).

Instalatu eta probaten hasi naiz, interface-a ingelesez eta frantsesez baino ez dago. Programara sartzean berriro erregistratzea eskatzen du, kasu honetan norberaren datu pertsonal batzuk sartzea: izen-abizena eta e-posta helbidea. Ondoren ama-hizkuntza eta interesatuta gauden hizkuntzak aukeratzeko diosku. Nik gaztelania jarri dut ama-hizkuntza eta besteetan gehiago-gutxiago dakizkidanak: euskara (badakit ezta?), ingelesa, galiziera eta italiera. Hizkuntza bakoitzaren pasaportea, dossierra eta biografia egin dezakezu, paperezko bertsioan bezalaxe. Baina hemen polito ipinita eta beste itxura batekin.

Pasaportea betetzen hasi naiz, hizkuntza desberdinetan neure maila zein izan daitekeen zehazteko. Ez dut autoebaluazio galdetegi zehatza egin (neure ingelesak ez du hainbesterako ematen, bistan dago, je, je, je,...), hizkuntz-gaitasunen profila edo mailaketaren koadroa besterik ez, eta spanish & basque C2 "atera" dut (autoebaluazioa>autotitulua diseinatzen nabil), beste hizkuntzetan berriz alde handiak nabaritu ditut: ingelesez A1 (ulermena eta mintzamena) eta B1en (irakurmena) artean nabil, italieraz berdin baina alderantziz: ahozkoetan B1 baina idatzizkoetan A1-A2.

Galizierarena egin zait kuriosoa, gehien bat euskara ikasle askoren egoeran sentitu naizelako. Aita galiziarra daukat eta txikitatik entzun dut inguruan, arazo barik ulertzen dut baina kontaktu gutxi eduki dut galizierazko idatzizko testuekin. C2 (ulermena eta irakurmena) eta A2ren (idazmena) artean nabil neure pertzepzioan. Kuriosoena galdera batzuei zelan erantzun ez naizela seguru egon: Testu teknikoak ulertzen dituzu? Ohiko gaiei buruzko artikuluak irakurri ahal dituzu? Jendearekin ohiko topikoen gainean hitz egin dezakezu? Bai, jakina, galizieraz ez bada gaztelaniaz hitz egin dezaket, galiziar gehienek ulertzen dute gaztelania,... galizieraz egin nezakeen? Baiezkoan nago, baina gaztelaniaz egin ahal denez...

Pentsatzen dut euskara ikasle asko euskararekin halako egoera baten egongo liratekeela. Egin ahal duzu? Baliteke, baina erdaraz egiten denez, edo, Ez dakit, ez dut inoiz probatu behar izan.
Hizkuntza minorizatuek aldagai batzuk sartzen dituzte halako galdetegietan. Jarrera kontuak nahasten dira ezagutza kontuekin, sarritan ahal baino nahi edo behar da klabea. Argi dago "Hizkuntza hori egiten den lurraldera bidaia egiten duzunean hotelei buruzko informazioa eskatu dezakezu" bezalako galderak ez direla esanguratsuak. Hizkuntza minorizatuak sarritan hipotesian bizi izaten gara eta: Uste duzu halako kasu baten jakingo zenukeela....?.

Tira, edozelan ere interesgarria da Europatik datorren hau. Neure ustez behingoagatik hizkuntza erabiltzeko gaitasuna ebaluatzeko ahalegin erreala egiten delako, eta ez hainbeste hizkuntzaren gaineko ezagutza edo hizkuntza horretan gurutzegramak egiteko abilidadea. Hizkuntzaren erabilera sustatu nahi duen inguru honetan bereziki interesgaria. Honek, nire ustez, gure ebaluazio-irizpideak eta ondorioz programak, helburuak, edukiak eta metodologia bera berraztertu eta gaurkotzera eroango gaitu laster baten.

Ebaluazio tresna honen erabilera didaktikoak ere zer esana eman behar luke. Ideiarik?

Ea nork-noiz euskaratzen duen, eta ea web2.0 bertsioa noizko (on-line portfolio konpartitua eta etiketatua).

Programa

Testuak atalean programa edo syllabus-en diseinuaz egin ditudan apunte batzuk sartu ditut.
Duela urte pare bat kontu honi bueltak ematen hasi nintzen. Gure sektorean askotan barruntatu dut halako etsipen puntua: jendeak ez duela ikasten, gure lana alferrikakoa izaten dela, egiten duzuna egiten duzula ikasleek berdin-berdin jarraitzen dutela,... Honakoekin ez dut bat egiten, baina halako sentsazioak ibili badabiltzala ezin ukatu, goi-mailetan gehien bat. Eta gure beharlekua aurrera eroateko ez dira onak izango seguruenera.

300 orduko ikastaro baten ezer ikasten ez duenik ez dagoela uste dut. Guk espero genuenik ikasi ez duenik asko ostera. Baina zer espero dugu "ikastea"? Zelan ikasiko dute espero dugun hori? Zer ibilbide markatu daiteke horra heltzeko?

Sarritan sentsazioa eduki dut halako ikastaro luzeetan batez ere, iparra ondo markatu barik, edo iparra galduta ibiltzen garela.

Egunez egun prestatzen dugu klasea, egin egiten dugu eta geu ere "zerbait ikasiko zuten" geure artean pentsatzearekin konformatu ohi gara.

Irakasle asko klasearen balorazioa egitean "gustura egon dira", "pozik", "ondo pasatu dugu" eta halakoak bota ohi dituzte lehenengo baten, eta aurrerapenari buruz galdetuta,... "Ondo ibili dira", "Lan asko egin dute"... eta halakoetan geratzea ohikoa izaten da. Ez da kasu generala, eta motibazioa eta giro onaren garrantzia ez dut ukatuko, pentsatu ere ez! Baina irakasle papera batzutan instruktore eta animatzaile sozio-kulturala aldi berean izatea dela dirudi.

Lehengo eguenan Plisti-plastaren blogean (bide batez, egiozue bisita, gauza mamitsuak botatzen ditu eta) bota nuen bezala, hizkuntza ikastea lehenengo eta behin erabiltzen trebatzea dela uste dut, eta trebakuntza guztiak bezala progresio bat behar du. Lortu nahi dugun erabilera maila zehaztu, helburuak ezarri eta helburu horiek lortzeko bidea diseinatu eta tresnak eskuratu behar dira. Hori da bide nagusia nire ustez.

Hori dena kurrikuluak azaltzen du, esango duzue askok. Bai eta ez. Kurrikuluak zer lortu behar dudan azalduko dit, etapetan banatu eta lortzeko ildoak zehazten ditu (ikuspegi metodologikoa), baina hori guztia ikastaro zehatz baten nola gauzatu behar den ikusi ditudan kurrikulu gehienek ez digute pista handirik ematen. Hau da, zelan egin behar da ikastaro baten programa?

Programa hitzaren inguruan bila hasita, konturatu nintzen leku gehienetan bereizketa egiten dela kurrikulua, programa eta programazioaren artean. Ingelesez syllabus terminoa erabiltzen dute (Erresuma Batuko tradizioan gehien bat), eta HABEren glotodidaktika hiztegian euskaraz ere horrela itzuli dute (gaztelaniaz programa erabiltzen dute ordea).

Honela bada,ingurura kolpe egin eta kurrikuluaren ondoren topatzen den dokumentu bakarra "programazioa" da, eta programazio hauek egunez egunez egiten dugunaren zerrenda baino ez dira, kurrikuluarekin lotzen zailak.

Horretan nabilela, iaz HABEren itzulpen sailean argitaratutako liburua topatu nuen (badakizue euskaltegietara lantzean behin bidaltzen dizkiguten liburu zuri-berde-laranja horiek), Susan Feez Australiako irakaslearen "Testu bidezko syllabus-diseinua" (HABE, itzulpen saila 46), liburu horretan hain zuzen galdutako katebegi horren aipua topatu ere. Syllabus-diseinua edo nola antolatu ikastaroa.

Liburuan irakurritakoaz ondorioa atera nuen segituan. Ikastaroen programak ez dira gauza berriak, eta denok ezagutu ditugu antxinako programa eraduak. Programa estrukturalak eta nozio-funtzionalak hain zuzen ere. Eduki linguistikoetan oinarrituta helburuak argi eta bidea argiago. Baina haien ikuspegi metodologikoa gaindituta geratu zen eta jardunbide berriak agertu ziren: AOI, prozesuzko programak.... Ikuspegi metodologiko zabalagoa, eragingarriagoa eta politagoa ere bai. Baina ikuspegi hauek, bertuteak bertute, iparra galtzearen sentsazioa ekarri dutela dirudi, izan ere, ez dute programa egiteko eredu argia eskaintzen. "Komunikatiboak" dira, baina komunikazio-gaitasun maila batera heltzeko bidea lausotuta azaltzen dute.

Susan Feezek praktikotasuna eta eklektizismorantzako iraulia proposatzen duela begitandu zait. Testu bidezko syllabus diseinuarekin aurreko guztiaren onarekin eta testuaren pedagogiako ekarpen batzuekin eredu interesgarria garatu duela uste dut. Gehien baten uneoro lortu beharrekoari begira diharduelako, eta ondorioz syllabusa ondo diseinatzearen garrantzia azpimarratzen duelako.

Lortu ahal-behar denari begira gehiago jartzea ez da izango gure etsipentxo horiek gainditzeko era bat?