Norberaren (ama) hizkuntza

Duela hilabete batzuk Ama-hizkuntzaren nazioarteko egunaren berri eman genuen hemen. Handik gutxira ama-hizkuntzarekin lotutako proiektua proposatu ziguten (bi kontuen artean ez dago loturarik, e).

Europar Batasunak norberaren formazio osorako eta gaurko mundura egokitzeko giltzarri diren funtsezko zortzi konpetentzien zerrenda bat egin du. Hemen daukazue dokumentua (.doc formatua) in-formatzen atariaren bidez, edo, nahiago baduzue, Scribd-en ere badago.

Hauek dira zerrendako lehenengo biak:

1. Ama-hizkuntzaren bidezko komunikazioa
2. Bigarren hizkuntzen bidezko komunikazioa.

Ama-hizkuntzaren konpetentzia lantzea eskatu ziguten. Beti bigarren hizkuntzaren ikaskuntzan ibilita lehenengo momentua ohiko ebaluazio irizpideetara zoaz. Hala ere, ama-hizkuntza eta bigarren hizkuntzaren arteko aldeez pentsatzen hasita, berehala konturatzen zara ama-hizkuntzaren konpetentzia funtsean hizkuntza bera erabiltzeko gaitasuna dela. Hizkuntzaren bidez adierazpena eta elkarreragina bideratzeko gaitasuna diote han. Soziolinguistikan zabaldu den "gaitasun erlatiboa" kontzeptuaren kontrakoa: "gaitasun absolutua" edo.

Ama-hizkuntza zer den definitzeko irizpideak argi-argiak ez diren arren, wikipedian edo beste gune honetan azaltzen den bezala, hizkuntzarekin egiteko gauza garena aztertuta, segidan barruntatzen duzu gauza batzuk hobetoen egiten dituzun hizkuntza ez dela beti izaten ikasi zenuen lehenengo hizkuntza.  Horrela bada, Euskal Herrian berton adibide asko dauzkagu: egunkaria erdaraz errazago irakurtzen duen euskaldun "natiboa", edo euskaraz gehiago eta erosoago idazten duen euskaldun "berria".

Gaur, L blogean idazmena dela eta hausnarketa egin du Idoiak. Bigarren hizkuntzan ondo idazten duenik aurkitzea ze zaila den eta. Nabokov eta Conrad aipatu ditu, euren ama-hizkuntza ez zen batean idatzi zutenak. Nago hala ere, historian, eta orainean ere, Nabokov eta Conrad asko daudela (haien maila literariora heldu barik ere, eta idatzi barik ere bai).

Azken batean, zortzi konpetentzien dokumentuak dioenetik tiratuta, uste dut pertsona baten konpetentzien profil linguistikoa ez dela osatzen hizkuntza bakar bat erabilita egiteko gauza denarekin, Europako Portfolioak egiten duen grafika bere osotasunean hartuta eskumatik noraino ailegatzen den ikusita baino. Gero zein hizkuntzatan zer egiteko gauza den beste kontu bat izango da. Eta zein hizkuntzatan zer egitea nahiago den ez da soilik konpetentzia kontua izango.