Buruarinak

Aspaldian entzun nion baten bati testuek ez daukatela mailarik, testuarekin egiten denak duela maila, edo bestela esanda, pertsonaren gaitasuna (hizkuntza erabiltzekoa kasu honetan) zer egin (edo ataza?) batean agertzen dela, ez testu soil batean. Eta testuek, hizkuntzak berak bezalaxe, ez daukate zentzurik eurekin ezer egiten ez den bitartean.

Eta bai, akaso garapen hurbileko eremurako txangotxoa sarri bidaia luzea egiten dugu: abiadura motelean, maleta handiarekin, konpainia gutxirekin, gauez paisaia  ikusteko beta barik eta begiak bidetik kendu barik.

• erantzun honi

Hemengoa irakurtzen, bost moztura termiko jasan ondoan, zer pentsa eman dit piska bat eta hiru revival izan ditut:

Lehena, nire lagun batek, pertsona berezi bezain maitagarriak, zuen teoria bitxia: « Bea, hamabostaldiko ikasleak behar dituzu hartu diren bezala eta zure helburutik ez desbideratu; lehen egunetik azkenera, saiatuko dira erritmoa jautsarazten, ez etsitu, burua makur eta lepoa sartu, leher eginarazi behar dituzu, bonbardatu, nun diren eta zertarako ahantzi dezaten arte. Hirugarren edo laugarren egunetik hara, hain nekatuak izanen dira, edozein gauza ikasteko moldean izanen direla. ». Ez genion Barrabas deitzen, gutxi eskas. Zioen, ikasleek erresistentzia egiteko joera zutela, gehiegi analisatzeko, eta aski nekatu eta, buruak ez ziela emanen gehiegi pentsatzekoa, azkenean fluxuaz ez zirela gehiago ohartuko eta subkontzienteetan barna txertatzen ahalko zuela nahi bezainbat gauza. Bere taldeetan sekulako emaitzak zituen.
Inposatzen zuen fluxua nolakoa zen, nolako sekuentziak egituratzen zituen? Jarraikia azkarra bezain? Ala neurtua, errepikakorra eta ikasleengan oinarritua? Zer gertatzen zen laugarren egunetik hara? Fluxu bat aski azkar mantentzen bada, mekanismo batzuk azeleratzen dira? Filtro batzuk salto egiten dute? Emaitzak berehalakoak ziren ala berantago barneratzen ziren, distilazio fase baten ondotik? Fidagarria da? Ez dugu sekulan jakinen.

Bigarrena, nire esperientzia bat ikasle gisa, zeinetan preseski fluxua dentsitate haundiegikoa izan baitzen(haundia, e, ctrl+alt+suppr behin baino gehiagotan sakatzeko modukoa), alta biziki egituratua zen, argia eta interrakzioa bilatzen zuen, iduritzen zait. Gogoan dut hortik nola atera nintzen, deus ikasi ez nuelako sentsazioarekin. Alta, zenbait denbora pasatu eta, gaiari beste itzuli pare bat emanik, noizbait, argitu zen ikastaroan erakatsi nahi izan zidatena, hots distilazio fase luze baten ondotik (eta agian nihaurk eman nion errepikapenarengatik?). Baina ere, sustut, horren « beharra » izan nuelako, konkretuki. Hots ikaskuntza-irakaskuntza kuadrotik kanpo, orduan aipatuak esperientzia bihurtzeko beharra izan nuelako.
Zer gertatu da? Ez zen nik ulertzeko mailakoa, zergatik? Fluxuak denbora bat behar duela integratua izateko? Integrazioa diferitua dela? Errepikapena edo berrikusketak zerrikusi haundia izanen du, baina sustut, ez da artefaktoa eta esperientziak, erabilerak, interrakzioak, deitu nahi bezala, klase kontestutik kanpo, azaletik ulertuaren sakonago ulertzera lagundu nau.

Hirugarrena, unibertsitateko modulu batena, zeini probetxu gutxi atera bainion, doi-doia gorputzeko zein atalez ari ginen ulertzekoa, berriki arte arrunt ahantzia nuena. Batek erraten zuen: « Tout donner, ne peut suffire en soi » (Dena ematea, ez da berez nahikoa). Zioten, zabaltzaile/jasotzailea binomioa beti kondutan hartu behar zela eta hortik jasotzen duenaren aldetik gertatzen den prozesua ere. Eta nik behintzat, ez diot behar bezainbat inportantzia ematen.
Ongi oroitzen banaiz eta sintetikoki (zutabea hertsia baita), ikaskuntzak mota anitzekoak izan badaitezke, kontzienteak, inkontzienteak, informalak, … gehienen prozesuek, hiru pundu nagusi lotzen dituzte: atentzioa, memoria, esperientzia. Hiruek elkar elikatzen dute etengabe eta ondorioz jasotako fluxuari gehitzen zaizkio, zirkuito batean. Atentzioa delarik, modulatzailea/analisatzailea eta errepresentatzailea/ integratzailea eta memoria, jakintza eta bizipenen erregistroa. Esperientzia, jakintza horretaz egiten den erabilera delarik.

Hortik, egituratuko ditugun sekuentzien arintasuna erlatiboa da, fluxua ez baita bakarrik zabaltzen duguna, baizik eta eragiten duguna ere bai. Jasotzen duenak horrekin eginen duenaren ber, auto elikatuz joanen litzateke.
Jasotzaileak eskertuko du fluxu arina, mobilisatzen dituen gaitasunak ez direlako hain anitzak izanen, edo behintzat ez denak bapatekoak, ez du analisian gainkargarik eraginen, errepresentazio eta integrazioa errestuko ditu.
Hortaz aparte, denboraren eragina ere kondutan hartuko nuke: gaur argi ez dena, agian distilatze fase baten ondorioz argiagoa, errepikapena eskertzen baita. Oroz gainetik, esperientziak ekarriko dituen onurak: bakoitzak jaso duena probatuz, baloratuz, zuzenduz... eta honetan bigarren pausu batean, guk bideratu fluxua hortan oinarritu beharko genuke. jasotzailea iturri eta aktore bihurtuz.

Beraz, idealean, planifikatu fluxuak, dentsitate neurtu batean eta continuum batean egon behar luke, eta horretan, elementu batzuk errepikatu, elementu berriak txertatu, dagoeneko barneratuak direnak suprimituz eta kondutan hartu beharko lituzke jasotzen dituenaren esperientzia eta bizipenak, sustatu ere.

Sinplea iduritzen ahal du. Halere, iduritzen zait segitzen dudala, lehen aipatu lagun hori bezala lan egiten, alta nekez sinesten dut Vigotsky ez ezaguturik baizik ez dela izanen.

Bon, ale, banoa, buruarinkerietako ordua dut.

• erantzun honi