Play button

Autoebaluazio ariketa polita egin duzu (eta eginarazi diguzu, jakina), baina gauza bati erreparatzen hasi naiz. Irakasle modura non gauden aztertu dezakegu, baina ez genuke aztertu behar prozesuko partaide guztiak non dauden: irakasleak, erakundeak, administrazioa... eta noski, ikaslea?

• erantzun honi

Serio-serio bota duzu galdera baina gaur egun bihurri samarra daukat eta uztazu erdi txantxetan erantzuten. Hara, sei bideojoko-mota nagusi daude: Arkadea, Abentura eta rola, Simulatzaileak, Estrategiazkoak, Kiroletakoak eta Puzzle eta Galdera-jokoak. Eta zure galderari oratuta: Non dabil nor?Erakundeei eta Administrazioei estrategia jokoak dagozkie. Joko hauetan helburu baten bila abiatzen dira jokalariak, horretarako hipotesiak formulatzen dituzte, arrazoibide logikoa erabiliz, erabakiak hartzeko. Baina iruditzen zait, sarritan kiroletako jokoetan aritzen direla amorratu, talde bat beste baten aurka.Ikasleei simulatzaileak eta abentura eta rol jokoak dagozkie. Jolas simulatzaileak benetakotasunetik hurbil egoten dira eta errealismoa bilatzen dute. Abentura eta rolekoek elkarrizketa eta interakzioa dute muin. Baina iruditzen zait, sarritan puzzle eta galdera jolasekin aritzen direla (kontuan izan jolas-mota hau dela zaharkituena gaur egun).Eta irakasleok, zer? Bada gu (eta sarritan ikasleak ere bai) Arkade-zaleak gara, plataforma batetik bestera saltoka, gainera erortzen zaizkigun objektuak ahal den moduan saihestuz eta, batzuetan, parkinsondun soldaduak bezala batera eta bestera tiroka.Barkatu, Benito, hain arin ibiltzea. Kontua serioa da eta bakoitzak jakin beharko luke bere burua kokatzen eta zein pantailatan jokatu nahi duen erabakitzen. Barkatu, baina esan dizut, bada, egun bihurri samarra daukadala ;-)

• erantzun honi

Ez dira galdera errazak egin dizkidazunak eta nik ere ezjakintasun osoak ematen didan ausardiarekin bilatuko dut erantzuna.  Lehenagoko batean freshlearningaz aritu nintzenean esaten nuen ikaskuntza-prozesuaren konplexutasunaren ondorioz, gaur gaurkoz metodologia oro dagoela beta fasean eta nire irudiko komenigarria da, gainera, beta fasean mantentzea hazi eta aldatuko bada (garai likidoetan bizi gara).

Harira etorrita, nik hor planteatzen ditudan pantailen  aita ponteko Siemens izan arren, ez dut uste halabeharrez konektibismora eramaten gaituztenik. Nik, behintzat, baditut konektibismoarekiko objekzioak. Batetik, oraindik orain , iruditzen zait korpus teoriko argalegia duela, ez dituela behar beste bereizten ikaskuntza-objetuak eta paradoxikoki interakzioa aztertu arren, ikaskuntza edukien erabilera duela jomuga nagusi.

Argiago geratuko da adibide batekin (espero dut). Berdin al da zuzenbidea ikastea ala euskara? Zertan da desberdin? Hara, konektibismoak esango digu ikaskuntza-objektua sarean dagoela, ez duela burmuinean habitatu beharrik. Eta arrazoi du. Nik ere ez diot logikarik ikusten ikasleak, modu nahiko isolatuan gainera, legeak eta legeak  buruz ikasteari, are sarean (edo liburuetan) daudenean; ikasleak, batez ere, bilatzen eta aukeratzen jakin beharko du (hodia da, beraz, funtsa). Eta…nodoen erabilerak eta adimen kolektiboak erakutsiko dio lege horiek interpretatzen, aplikatzen... Hein handi batean ikasketa prozedimentala da. Baina beno, ez gara luzatuko planteamendu honek izan ditzaken hutsuneekin.

Eta euskara? Bada, ez da berdin. Zeren hizkuntza ikasten duzunean eduki linguistikoak ezin du bakar-bakarrik sarean edo hodian habitatu. Nahitaez, hainbat eta hainbat  eduki  izan behar dira buruan (prozedimentalak batzuk baina eduki-gaiak beste batzuk: lexikoa, gramatika…).

Beraz, esango nuke konstruktibismoak  hizkuntzen ikaskuntzari egin dion ekarpen handiena fokusa interakzioan ipintzea dela baina neurriz eta tentuz erabili behar direla beste zenbait kontzeptu.

Hauxe, fokusa interakzioan ipintzea alegia, izan da nire asmoa. Eta helburu xumeak baina argiak izatea autoikaskuntza bide zuzenetik abiatzeko. Guk B-learninga erabiltzen dugu eta esan genezake, gehiago edo gutxiago, aurrez aurreko taldeei dagokienean erraz samarra dela bigarren pantailan jokatzea (nahikoa litzateke irakaslearen eta ikaslearen papera egoki definitzearekin); alderdi birtualarekin arazo gehiago dauzkagu, ostera. Boga puntu potolo-potoloa da; horregatik egingo dugu aprobatxo bat sare sozialekin (pretentsio askorik gabekoa) interakzio moduak anizteko. Noizbait hirugarren pantailan ere jokatu nahiko genuke; hau da, simulaziotik harago, ikaslea komunitate akademikoan ez ezik, hiztun komunitatean ere txertatuz ikas-prozesuan bertan. Eta, inoiz laugarren pantailara helduz gero, ikasleak berak jokatuko du. Baina argi izan behar dugu horra heltzen ikasi egin behar dela, ez dela erraza benetako PLE bat sortzea eta horixe dela autoikaskuntzaren helmuga baina konpetentzia hori ere eraiki beharrekoa dela.

Barkatu, erretolika eta erantzunaren luzera. Izan ere, galdera zailak egin dizkidazu!

• erantzun honi

Ez nau, ez, asebete aurreko erantzunak eta Bearen galderari beste ikusmolde batetik ekitea pentsatu dut. Zer ekarpen berri egiten diote joera berriek: dela konektibismoak, dela giza-konstruktibismoak (berdinak izan ez arren) hizkuntzen irakaskuntzari? Nire ustean horien aurreko joerak triangelu didaktikoan oinarritzen ziren: ikaslea-irakaslea-edukia. Eta ikasketa prozesu pertsonaltzat zeukaten. Joera berriek ikasketaren alderdi soziala azpimarratzen dute eta triangelua lauki bihurtzen dute: ikaslea-irakaslea-edukia-komunitatea eta horrez gain, laukiaren elementuetan ipini beharrean fokusa, beraien arteko hartu-emanean, interakzioan, ipintzen dute. Baten batek esan ahal dit hori, modu batean edo bestean, lehenago ere gertatzen zela, baina ez da berdin. Oso garrantzitsua da erabakitzea non dagoen ikas-prozesuaren nukleoa praktika ezberdinetara eraman baikintezke.

• erantzun honi

Diozun horretan ez dut dena jarraitzen, tarte bat beharko dut, nirekin luzaz akitu behar da eta. Eta galdera oraindik gehiago ditut. Ez naiz gehiegi luzatuko, burutazio pare bat besterik ez.

Baliteke interpretazio kontua izana, konektibismoaz irakurri izan ditudan hainbat testutan, aparteko koronte didaktiko moduan aipatzen da, batzuetan beste guzien iraultzera etorriko balitz bezala. Ikastearen konplexutasuna dela eta ikaskuntza teoria guziek beren mugak dituztenez, prozesu bakarrera mugatzeko joera absolutismoa zait. Hori batetik. Bestetik, teoria honen hainbat printzipio ez zaizkit iduritzen berriak. Adibidez....

Ikastea beti izan da ekintza sozial bat, zeinetan jendeak harremanetan diren batzuk besteekin, trukatzen duten, informazioa iturri desberdinetatik bildu, sintetisatu, eguneratzen duten eta bertrasnmititzen. Egitate horiek guziak betidanik burutu dira. Ez hain sistematikoki eta seguraski ez gaurko egunean ditugun ahalek permititzen duten erraztasunarekin, kantitatearekin eta molde hain sozializatuan. Aipatu nodoen eta loturen aitzinekoak ez ote dira « arbres à palabres» delakoetan burutzen ziren haiek berak? Zeinetan jendeak trukatzen baitzuen, ekartzen, besteei hartzen, berea eguneratzen eta urrunago berriz zabaltzen?
Orain arte, gure erakasle lanetan, ez gara izan//ez ditugu sortu barazkiak«hors-sol », lurretik bereiz, hau da inguruarekin inolako konekzio, erlaziorik gabeko hiztunak (ez eta erakasleak): barazki horiek ondo bati lotuak egon dira eta ondoa bera lurran barna sarturik. Sare osoak egituratu ditugu eta eskaini zentzu horretan. Gutxitan gertatzen da, nire errealitatean bederen, ikasleak makinak bezala ateratzen direnak klaseetatik. Aspaldi da barneratua dugula dimensio soziala, bai euskalduntzearena, bai ikastearena, bai erakasleek, bai ikasle gehienek. Euskaltegietara joaten den jendeak komunitate batekin du/ nahi du lotura, pertsona horiekin trukatu, haienganik ikasi maila anitzetan, hor integratu eta hainbat eduki bereganatu. Gure lana izan da eta hala segitzen du, jende horiei euskaraz erakasteaz aparte, inguruan izaten ahal duten guziari lotzea eta inguru horretatik ere probetxu zenbait ateratzea (ez baitezpada informazioa artxibatzekoa). Batzuk besteak baino trebeagoak dira, ahalegin handiagokoak edo sustengatuagoak: konfigurazio berri horietan ez ote du honek berdintsu jarraitzen?

Dudarik ez da teknologia berrien agerpen eta garapenak, trukaketa eta konekzio horiek burutzeko moldeak ugaritu eta nolabait erraztu dituela. Eta horretan funtsezko aldaketa eta ekarpena da. Harremanak eta ikastea desberdinak dira gaurko egunean duela hamar urtekoari konparatuz, aipatzen duzun bezala ikastekoa ez baita gogoan atxikitzekoa bakarrik eta bestalde informazio kantitate bat ulertu, ezagutu baina ikasi gabe gerta baitaiteke (liburuek ere ekarri zuten hori neurri batean). Halere, tresneriaren gibelean, beste behin, edukiak dira, beraz jendeak.

Akitzeko, eraskaskuntzan aldaketak ekarki dituela argi dut, klasean egiten diren planteamenduak desberdinak dira, ezin dira klasearen espazioari mugatuak egon eta ikastekoa bera aldatzen da. Seguraski gauza anitz berriegiak egiten zaikidalako baina istorio honetan emergentea iduritzen zaidan pundu nagusia ikaskuntza gauzatzeko forma zait.

Izan ontsa.

• erantzun honi