Azpitrebetasunak
HEOKetik entzutezko ulermenari dagozkion azpitrebetasunen zerrenda atera nuen eta sailakatu. Hemen dago:
-
Ezagutu
- Berbaldian fonema, hitz eta esaldi esanguratsuak bereizi
- Azentu eta intonazioaren funtzioak ezagutuz
- Xede-hizkuntzaren soinuak bereiziz
- Hitzen azentuazioa ezagutuz
- Berbaldian ematen diren hitzen forma laburtuak harrapatuz
- Xede-hizkuntzak berezkoa duen hitzen ordenari antzemanez
- Berbaldia egituratzen duten adierazpide diskurtsiboei erreparatuz
- Eredu sintaktiko nagusiak igarriz
- Unitate gramatikalen eta esaldien forma eliptikoak igarriz
- Esaldiaren osagaiak atzemanez
- Abiadura diferenteetan entzundako berbaldiak ulertuz
- Hautatu
- Datu zehatzak bilatu, gainerakoa bazter utzita
- Lehenbizi gaia orokorrean ulertu eta gero xehetasunetara jo
- Hitz gakoetan oinarritu
- Adi egon hitz gako gehiago noiz atzemango
- Berbaldia egituratzen duten adierazpide diskurtsiboei erreparatu
-
Interpretatu
- Gertaeren arteko loturak igarri
- Esanahia jasotzeko adierazpide linguistiko, paralinguistiko eta hizkuntzaz kanpokoei arreta jarri, esaterako: doinua, imintzioak, erritmoa, etab.
- Hitzez hitz itzuli gabe esaldien eta enuntziatuen esanahia ulertu
- Kanal diferenteetan emandako solasaldiak ulertu (aurrez aurre, irratiz, telebistaz...)
- Ahozko testu baten esanahi globala ulertu
- entzutezko-estrategiak entzun-xedeari egokituz
- hitz gakoei antzemanez eta hitz gakoetan oinarrituz gaiaren inguruan erabiltzen den ohiko hiztegiari erreparatuz
- testu-motaren, gaiaren eta hizlariaren intentzioaz ezagutzen dena kontuan izanik entzungo dena igarriz
- entzundako gertaeretatik kausa-ondorioak ateraz
- gaiak eta berbaldiaren egituraketa koherentea identifikatu eta berreraiki, bi edo hiru solaskideren berbalditik abiatuz
- diskurtsoaren koherentziaz jabetu, horretarako ideia nagusiaren eta azpigaien garapena, batasuna eta progresioa, generalizazioa eta exenplifikazioa nola gauzatzen diren aztertuz
- ahozko berbaldian lotura-hitzak atzemanez
- gaiarekiko hizlariaren (solaskidearen) jarrera atzemanez
- gertaera eta iritzia bereiziz
- metafora, ironia eta antzeko adierazpideak atzemanez
- Gai baten inguruan entzundako informazio berezia atera
- entzutezko estrategiak entzun-xedeari egokituz
- zuzeneko eta zeharkako esanahiak bereiziz datu zehatzak bilatuz, gainerakoa bazter utzita
- hitzez hitz itzuli gabe esaldien eta enuntziatuen esanahia ulertuz
- ideia berri bati sarrera emateko, diskurtso-adierazleak atzemanez
- kontrako ikuspuntuak adierazteko diskurtso antolatzaileak atzemanez
- Testuinguruan erreferentzia hartuz hiztunen iritzi, asmo, umorepunttu, ironia, etab. interpretatu
- xede-hizkuntzaren soinuak bereiziz
- hitzen azentuazioa ezagutuz
- intonazioan eta egindako etenetan erreparatuz
- geldiuneek, erroreek eta zuzenketek berbaldia ulertzeko sor ditzaketen oztopoak gaindituz
- Testuko ideia nagusiei antzeman
- ahozko testuak igorri nahi duen mezu globalari buruzko hipotesiak eginez, horretarako adierazpide linguistiko, paralinguistiko eta hizkuntza kanpokoei arreta jarriz, esaterako: doinua, imintzioak, erritmoa, etab.
- berbaldien funtzio komunikatiboak igarriz egoera, partaideak eta xedeak kontuan izanik
- bi pasarte edo gehiagoren arteko lotura inferituz
-
Antizipatu
- Kontestua (egoera, partaideak, xedea...) ateratzeko aurreko ezagutzaz baliatu: munduari buruzko ezagutza orokorrak, gai jakin horri buruzkoak, testu--motari dagozkionak
- Ulertu berri denetik abiatuz, gero zer entzungo den atzeman
- Testu-motaren, gaiaren eta hizlariaren intentzioaz ezagutzen dena kontuan izanik, entzungo dena igarri
- Berbaldiaren mezua norberaren aurretiko ezagutzarekin lotu
- aurretikako ezagutzak suspertuz marrazki, galdera eta abarren bitartez eta testuari buruzko hipotesiak eginez (hipotesi semantikoak)
- aurretikako hizkuntz sistemak suspertu fonologiaz, morfosintaxiaz, osagaien ordenaz, etab., hipotesiak eginez (hipotesi formalak), hau da, hitzak zein atal gramatikali dagozkion igarriz
- kontestua (egoera, partaideak, xedea...) ateratzeko aurreko ezagutzaz baliatuz: munduari buruzko ezagutza orokorrak, gai jakin horri buruzkoak, testu-motari dagozkionak
- esanahia jasotzeko adierazpide linguistiko, paralinguistiko eta hizkuntzaz kanpokoei arreta jarriz; esaterako: doinua, imintzioak, erritmoa, etab.
- kontestuaz baliatuz hitzen esanahia asmatuz
- hizlariaren jarrera eta enfasia adierazten duten ezhitzezko baliabideak atzemanez
- abiadura eta azentua gorabehera, hitzaldiari jarraituz
- ahozko erregistroak bereiziz
- hitzaldi-mota diferenteak (formala, irakurria, ondo egituratua, ez planifikatua...) bereiziz
- informazio-hutsuneak osatuz, zehazki ematen ez den informazioa inferituz
-
Inferitu
- Kontestuaz baliatuz hitzen esanahia asmatu
- Entzundakoaren arabera egoera, partaideak eta xedeak (kontestua) atera
-
Gogoan hartu
- Mintzaldi/solasaldi-zati bat gogoan hartu
- Gai jakin batzuen inguruan erabiltzen den ohiko hiztegia atzeman
-
Bestelakoak
- Hitzez edo ez-hitzezko baliabidez adierazi ulertu den ala ez, edota argibideak eskatu
Bidali iruzkin berria