EGA eta agiriak

Ezagunak ditugu honez gero internet-en geolokalizazioa eta mapak eskaintzen dituzten zerbitzuak: Google Maps, Yahoo maps, Live Search eta haien gainean egin diren mashup-ak, Tagzania, Panoramio, Flickr map...

Gaur, aspaldian atondu genuen RSS "piratatik" Euskaltzaindiatik heldu diren azken arauak begiratzen ibili naiz. Hau bereziki: 149 Euskal Herri inguruko exonimoak.

Euskal Herriaren inguruko eskualde batzuetako (Landak, Biarno, Aragoi, Errioxa, Gaztela, Kantabria...) toki-izenak euskaraz nola eman arautu zuten 2006ko irailean. Inoiz entzun ez ditudan herri asko, eta jakinminak jota mapan bilatzen hasi naiz, Google Maps-ekin hain zuzen.

Google-ek beste aukera bat ematen dizu, bilatzen dituzun puntuak gorde eta mapa pertsonalizatua egin dezakezu, My Maps deitzen da inbentoa. Eta tontamentean gordetzen joan eta Euskaltzaindiaren 149. arauaren mapa irten zait. Hona hemen My Maps + zerbitzuak norberaren webgunean edo blogean txertatzeko ematen duen aukerari esker.

Honen ostean, aukera batzuk okurritu zaizkit, inork landu nahi baditu-edo:

• Toki-izenen euskarazko idazkera eta grafia lantzeko nik egin dudan modura mapa egin.
• Mapetan lekuak markatu eta haien gaineko informazioa edo iruzkinekin osatu.
• Ibilbideak, txangoak eta bidaiak (errealak nahiz fiktizioak) prestatzeko erabili.
• Norberaren edo ikastaldearen blogetan mapak txertatu, hitzorduko lekuak markatzeko, norberaren jaioterria, ikasgelako kideen mapak,...
• Irakurgaietan edo entzungaietan deskribatzen diren lekuak edo ibilibideak mapetan kokatu, eta haiei buruzko informazioa txertatu.
• Argazkiak (Flickr-en adibidez) edo bideoak geolokalizatu.
• Norberaren ikas-biografia geolokalizatu, euskaltegiak eta barnetegiak adibidez.
• GPSak erabili. Gero eta ugariagoak dira honako gailuak: nabigatzaileak, PDA edo mugikorretan integratuta...
  

Baliabideak

Ugari dira benetan, norberaren abilidade eta baliabide teknikoen arabera. Ez ditut denak zerrendatuko, pista batzuk eman baino ez:

• Bilaketa tresnak, lehen aipatu ditugu batzuk: Google Maps, Yahoo maps, Live Search
• Mashup-ak, hauetako pare bat aipatu ditugu lehen ere: Tagzania, Panoramio, Flickr map...
• Norberak mashup-ak (aplikazioen konbinazioak) egiteko tresnak: Yahoo Pipes, Macroscopia... Ausartentzat.
• Aplikazioei buruzko informazio iturriak. Gune bat aipatuko dut Technomaps, aplikazioen eta mashup-en inguruan informazio ugari eta eguneratua. Bestalde, Luistxo Fernandez dugu EHn mapazala amorrtua, eta beraren blogak jarraituta ere kontu eta berri interesgarriak topatzen dira sarritan: Ingelesen hilerria, eta, gehien bat, gaztelaniazko Mapamovil-en.

IKTeroek Iparraldean egindako Hitzaditza esperientziatik abiatuta dikatketa lantzeko ariketak jarri dituzte euskaljakintza webgunean.

Hemen azaltzen dute ariketa horiek zelan sortzen diren. Ez dugu azalpen gehiagorik emango beraz.

Kontua da diktaketa forman fokalizatutako jarduera dela, puntuazioan eta ortografian gehien bat. Jarduera hori osatzeko ideiak zerrendatzen saiatuko naiz hemen.

Adibidez, hona erabili duten testua:

Goizeko seiak inguru ziren eta karramarroen ontzi horiak han zerraien. Pasaiako garabiek ikusmira ezin ederragoa eskaintzen zuten behelainoaren artetik. Ontzien izenei so egin zien. Pasai Donibanerako txaluparik ez zegoen artean, pabilioietako komun abandonatuetan Martak atea jo zuenean. Atea poliki ireki zen, Martaren hatz hezurtsuen kolpe leunekin bakarrik. Goiztiar aguretu zen gizaseme horietako bat, espantu aurpegiarekin esnatu zen bat-batean, lurra jergoi hartuta zuen loalditik. (Arkaitz Cano, Pasaia Blues)

• Diktaketan hotsen grafiari erreparatzen zaio gehien bat. Idazten diren hitzak zein diren ez da erreparatzen, gerora konturatu ohi gara zer hitz entzun-idatzi dugun. Neuri behintzat hala gertatu zait diktaketa egiten hasita. Ikasle baten kasuan areago, hitzak ez baititu ezagutu ere egiten. Horrela bada, egin orduko ezezagunak gerta daitezkeen hitzen aipamena-azalpena egin daiteke ahoz (hitzok idatzi gabe nahi bada). Kasu honetan adibidez: zerraien, garabia, ikusmira, behelainoa, hezurtsua, leuna, goiztiar, jergoi,... Ikaslearen mailaren eta abileziaren arabera aukeratuta noski. Espero diren hitzak aurkitzeak erraztu egiten du zer egina.
• Zer gertatzen ari den, zer istorio daukagun ere ez gara idatzi ahal konturatzen. Egin aurretik kasu honetan adibidez sinple-sinple situazioaren datuak eman daitezke hasi aurretik: Pasaiko portua, goizeko seiak, Marta izeneko neska bat, Pabilioi bat, gizona pabilioiaren barruan. Egin ostean, istoria ez-osoekin jarduteko ohiko jarduera batzuk proposatu daitezke: istoria osatu, amaiera asmatu, pertsonaien bizitza eta izaera asmatu hemen emandako datuetatik...

Hemen ideia pare bat.Gehiago bururatzen bazaizkizue, erantzunen bidez bota ditzakezue.