entzumena

12
Eka
2008

Ahozko laginak lortu

Zer: 

Ahozko laginak internetetik batzeko ideia bat

esteka: 
http://www.snapvine.com/bl/IZd_YCm0Ed23YwAwSFs39g

Ahozko hizkuntza landu nahi dela, askotan entzun dut ez direla erraz topatzen ahozko hizkuntza informal eta kolokialeko laginak eta grabazioak. Badakizue, egunero inguruan entzuten den hori. Podcast-en inguruan endredatzen ideiatxo bat etorri zait. Inori zerbaitetarako balio badio-edo. Azalduko dut.

Interesatzen zaidana ez da neure grabazioak edo neure ahotsa entzunaraztea (entzuten baduzue, berehala konturatuko zarete zergatik), jendearen ahozko erantzunak jasotzea eta haiekin laginak batzea baino. Hiztun desberdinen ahozko laginak jaso nahi ditut hain zuzen ere, besteak beste:

  • Ikasleari eskaintzeko entzungai "naturalak" edo errealak
  • Ahots desberdinen bidez input ugariagoa emateko.
  • Euskaldunen ahots "erreala" erakusteko.

Eta badira podcast zerbitzu batzuk mezuak ez ezik, erantzunak ere ahoz bidaltzeko aukera ematen dutenak. Bat aukeratu dut, Snapvine, eta podcast-audiobloga zabaldu dut.

Hori lortzeko bide erraz eta eskuragarria eskaini dit Snapvine honek. Ordenagailuak mikrofonoa badauka atxikirik (gero eta ohikoagoa), ez da aparteko endredorik behar, botoi bati sakatu, grabatu eta bidali.

Lau ideia hasteko:

Kasu guztietan ahozko erantzunak jasotzea interesatzen zaigu. Hizkuntz-laginen errepositorioa arin eta erraz sortu daiteke honela. Enbotatzeko aukera ere badugu:

Audiobloga


edo

mezu bakoitza


Comment | Copy This

Snapvine hau ez da izango egiteko bide bakarra seguruenik. Ez naiz gehiagoren bila zoratu, baina boteprontoan anterakoak egiteko bi hauek etorri zaizkit gogora:

  • Forvo. Web zerbitzu honek hizkuntza desberdinetako hitzak ahoskatuta biltzen ditu. Erabiltzaileek eurek grabatu eta bidaltzen dituzte. Hizkuntza arrotzeko hitzen ahoskera ezagutzeko pentsatuta dago, baina ikasteko ere baliagarria da. Euskara ere han dugu.
  • Covcell tools. Moodle-ekin ari zaretenontzat interesgarria. Ahozko elkarreragina eta grabazioen bidalketarako modulua ari dira garatzen. Ez dakit garapena une honetan zelan dabilen, baina barruntatzen dut garatzaileetako bat ez daukagula oso urrun. ;-)

Hor duzue ideia. Tiratzen jarraitu nahi baduzue, aurrera!

08
Uzt
2007

Entzutezkoaren ulermena lantzeko proba

Zer: 

Entzundako elkarrizketa bateko ideiak aplikatzen

esteka: 
http://tinyurl.com/ypsyv4

Maria Paezek Experimentando con ELE blog-podcast-ean Sevillako Unibertsitateko Teresa López irakasleari ellkarrizketa egin zion duela hilabete batzuk podcastak eta entzutezkoaren ulermenaren lanketaz, eta gauza interesgarriak entzun ditudala uste dut. 

Hemen dauzkazue blogeko mezua eta elkarrizketa:

Podcast+Clase de LE = Realidad

powered by ODEO

Elkarrizketa ondo ulertu badut, ulermena lantzeko ahozkotasunean fokalizatzea proposatzen du Lópezek. Podcastak erabiltzen ditu, eta, hemen erabiltzen den ereduaren antzera,  horretarako hiru pausoko prozedura proposatzen du:

  1. Hotsak ezagutzea
  2. Hiztegia lantzea
  3. Abiadura normalean entzutea.

Probatxoa egingo dugu Ikasbiletik hartutako entzungai batekin, honekin hain zuzen ere:

Saltxitxa patriotikoak

Pausoak:

  1. Hitzen zerrenda hau irakurri:
    • errekorra hautsi, suziriekin ospatu, ogi eta guzti, hasi aurretik, sorpresa eman, estatu batuar peto-peto, Estatu Batuak, hala da, jateko lasterketak, Connie Island, urarekin lagunduta, japoniar bat, lehiaketa patriotikoa
  2. Hitz hauetatik entzungaian agertu direnak markatzeko entzun.
  3. Konprobatu (berriro entzun)
  4. Ulertzen ez direnak zer izan daitekeen pentsatu, hiztegian kontsultatu, interneten bilatu, ama-hizkuntzara itzuli edo ikaskideei-irakasleei galdetu.
  5. Entzun berriro hitzen esanahia zehazteko edo deduzitzeko.
  6. Kontatu den istorioa eraikitzen saiatu (aukeran)
  7. Entzun istorioa.
  8. Albistea idatzi, kontatu, berreraiki, komentatu, istorio paraleloak egin, antzeko istorioak gogoratu eta kontatu, memoriaz ikasi eta errezitatu-imitatu....

Tira ba, galdera bi:

  • Ondo ulertu dut elkarrizketa?
  • Ulermena 1. mailan lantzeko balio dezakete honelakoek? Hobetzeko modurik okurritzen zaizue?
02
Urt
2007

Tribial arkeologikoa

Zer: 

Azalpen baten ostean egiteko jolasa edo ataza baterako ideia

esteka: 
http://karrajua.netcipia.net/xwiki/bin/view/Blog/Telebistakoproba

Karrajua klonatzeko probekin tontamentean hasi nintzen eta dagoeneko ez dakit zenbat karraju dauzkadan probako  lekuetan. Badakizue karrajua klonatzeko probako bloga zabaldu nuela mahatsorriak.org komunitatean eta gerora han jarraitu dudala aurkitu ditudan klonatzeko tresnak apuntatzen. (Karraju honen sarrera-orriko eskumako barran, beheko aldean, dauzkazue blog horren azkenengo mezuak).

Azkenengo deskubrimenduetako bat Netcipia zerbitzua izan da, halako wikiblog interesgarria. Han ere probatzeko kontua zabaldu eta zerbait idaztearren duela gutxi Mahatserriko Berbalagunakoekin Iruña-Veleiara egin genuen irteeratik ekarri nuen bideo batekin klaserako egin daitekeen kontu bat probarako idatzi, eta tira, igual ideiak baten bati balio diezaioke eta hona ere kopiatuko dut badaezpada. Ideia ez da nire-nirea gainera, Getxoko Egizuko dinamizatzaile Rozio eta Landerrena baino (bueltan autobusean egiteko jolasa izan zen).

Hau da bideoa:


  • Bideo hau Iruña-Veleiako aztarnategira egin genuen bisitan hartu nuen. Gidaria eraman genuen, bideo-pasarte honetan hango kontu baten azalpena grabatu genuen. Kamara digital arruntarekin eginda dago. Ikasmaterialak eta dokumentuak sortzea gero eta errazagoa da bada.
  • Honekin jolasa proposatuko dizugu, ondo ezagutzen duzun jolasa: tribiala.
  • Ikusi bideoa lasai zenbatnahi bider, zerbait ulertzen ez baduzu galdetu irakasleari arazo barik. Dena ulertu duzunean, klasean egingo dugun tribialerako bi galdera prestatu behar dituzu.
  • Hitz batzuen esanahia asmatzeko modua: Harresia Aztarnategia

Ideia sinple-sinple jarri dut hemen, adibide bat baino ez da eta zer esanik ez dago egokitzapen ugari egin daitezkeela. Bideo dibulgatibo edo dokumentalekin egin, leku batera (museoak, naturguneak,..) egiten diren bisitaldi gidatuen ostean. Tribial baterako galderak edo edozein lehiaketa-modukorako galdetegiak prestatu. Norberaren esku hori guztia. Hobetzeko edo osatzeko zerbait okurritzen bazaizue hemen azaldu dezakezue.

18
Mar
2006

Iñaki Murua: "Elkartean gizartea egiten ari gara"

Zer: 

Argia aldizkariko elkarrizketak: audioa eta testu idatzia. Zer egin?

esteka: 
http://tinyurl.com/hwrgs

Argia aldizkariak paperezko edizioko edukiak sarean ere eskaintzen ditu. Orain idatzizko testua ez ezik elkarrizketetako pasarteak entzuteko aukera ere ematen du. Honek euskara ikasteko aukera asko zabaltzen ditu.

Iñaki Muruari, Bertsozale elkarteko lehendakaria, egindako elkarrizketa batekin hasi dira. Honekin hasiko naiz lanean.

Lehenengo eta behin testu idatzia eta audioa konprobatuko ditugu. Segidan konturatuko gara elkarrizketa guztia ez dagoela audioetan, eta horren ostean beti barruntatu dugun baina kazetari ez garenok egundo frogatu ezin izan dugun beste gauza batez konturatuko gara: idatzizko elkarrizketetan ez da elkarrizketatuak esan dena hitzez hitz transkribatzen, gauza bera esan (manipulaziorik ez badago behintzat ), baina testuak eta hitzak ez dira berdin-berdinak. Ez daukagu beraz elkarrizketa osoaren transkipzioa, pasarte batzuen grabazio orijinala baizik. Ea ba, ikus dezagun honekin zer egin daitekeen.

Testu idatzia eta audioa edukitzeak zertzuk aukera ematen dizkigu?

Nik neuk aspaldi egin dut ametsetan honelako baliabide bat edukitzearekin. Zergatik?

  • Ondo ezagutzen ez duzun hizkuntza baten perpaus luzeak irakurtzean topatzen den zailtasunetako bat ahozko hizkuntzan elementu paralinguistikoek eta prosodikoek perpausaren elementuak eta testuaren konexio baliabideak identifikatzeko eta bere lekuan jartzeko ematen diguten laguntzaren falta izaten da (orain idatzi dudan esaldi honetan zuei faltako zaizkizuen bezala, irakurtzen ito ez bazarete). Hau da, irakurgaia norbaiti entzuteak, hark ematen dion entonazioa eta deklamazioarekin, ulertzen laguntzen du, eta, nire ustez, teknika honen erabiliaren erabiliaz irakurtzen dena hobeto ulertzen eta kokatzen trebatzen du.
  • Alderantziz, eta hori denok daukagu mila biderrez konprobatuta, entzuten duguna "idatzita" ikusteak  entzuten ditugun hotsak, hitzak, perpausak eta testuak identifikatzen, antolatzen, ordenatzen eta, azken baten, ulertzen eta interpretatzen laguntzen digu. Proba egin bestela, eskolatik ikasi duzun ingelesarekin DVD bateko ingelesezko bertsioa ulertzen duzun? Gutxi seguruenik. Jarri ingelesezko azpitituluak eta ingelesa pentsatu duzun baino gehiago ulertzen duzun iritzia hartuko duzu, eta eginaren eginaz, beharbada, une baten entzuten dituzun hitzak eta testu-zatiak ulertzen ere hasiko zara. Hortik Proficiency-ra saltotxua baino ez daukazu .
  • Zuei ez dakit, baina niri ikasten nabilen hizkuntza baten entzuten dudanetik zerbait ulertzeko kapaz naizela edo irakurtzeko gauza naizela sentitzeak sakadatxu morala ematen dit. Motibazioan eragingarria izan daiteke duda barik. Gehien bat, jasotzen dituzun testuekin zerbait egiteko gauza zarela ikusita. Trebetasun hartzaileak lantzeko ariketa askotan hotsak, hitzak edo perpaus zatiak identifikatzean geratu ohi gara (hutsuneak bete, transkripzioak,..). Interesantea da beraz esanahira heltzea.

Zer egin?

Nik AOI moduko ataza egingo nuke, bere hiru parteekin. Hasi gaitezen ataza pentsatzen.

Ataza

Atazaren ataza pentsatzen hasteko ikus dezagun hemen zer daukagun

  • Gaiak, temak, topikoak,..:
    • bertsolaritza duda barik, hala ere elkarrizketa honetan kontatzen direnak eta agertzen diren kontuak bertsolaritzaren mundua nahikoa ondo ezagutzea eskatzen dute, ez dira azaleko kontuak, are gutxiago bertsolaritzaren inguruko dibulgazioa. Gaiarekiko interesa piztu nahi bada edo zerbait ulertzea girotze eta kokatze lan handia egin beharko litzateke. Ohiko euskaldunarentzat urrun geratu daitezke hainbat kontu, are gehiago euskara ikaslearentzat. Eduki soziokulturalekin egin ote dugu topo? Aukera izan daiteke berauek lantzeko, baina ahalegina egin beharko da erreferente guztietan kokatzeko.
    • Beste topiko batzuk topa daitezke, oso zeharkakoak hala ere: elkarte baten antolaketa, euskal kulturaren mundua, bertsolari baten bizimodua,... Ez dirudi erraza hortik jotzea.
  • Testua, diskurtsoa:
    • Elkarrizketa generoa da hau dudarik gabe. Egitura ezaguna: galdera-erantzuna, eta galderek kazetariak ezarritako hari bati jarraiturik, baita elkarrizketaren bilakaerak markatuta. Aurreikuspen lana egiteko aukera ematen du adibidez: zer galdetuko zenuke zuk orain? edo elkarrizketako galderak prestatu, edo erantzunak ikusita galderak asmatzen saiatu,...
    • Ahozko testua eta testu idatzia dauzkagu. Ez dira berdinak gainera. Ahozkotik idatzikorako salto horrek ahozko hizkuntza eta idatzizko hizkuntzaren arteko aldeetan sakontzeko aukera eman diezaguke. Bertsio biak konparatu, bertsio batetik bestea asmatzen saiatu, kazetariak egin duen lana berriro egin (transkribatu eta egokitu), idatzizkotik abiatuta ahozkoa berreraikitzen hasi,..
  • Trebetasunak, azpitrebetasunak, ikas-estrategiak
    • Trebetasun hartzaileak dira hemen protagonista duda barik. Bietan sakontzeko aukera. Testu osoa eta esanahiduna dugu gainera.
    • Identifikazio azpitrebetasunetan fokalizatu daiteke kontua. Baina hotsak eta hitzak ez ezik perpaus mailara pasatu daiteke. Sintagmak edo bloke morfosintaktikoak identifikatzen egingo nuke nik ahalegina. Baita testu pasarteak identifikatzean, zentzua daukaten unitate minimoetan, titularrak bilatzearen antzeko zerbait.
    • Esangura ateratzeko azpitrebetasunekin hasierako ahalegina egin daiteke: pasarteak interpretatu euskarri biak erabilita (audioa eta idatzia).
    • Iritzia egiteko azpitrebetasunak era maila basikoan erabili daitezke: elkarte bateko lehendakaria izatea edo besterik gabe horrelako lan boluntarioen balioa, bertsolaritzaren oraina eta geroa, ....
    • Aurkitutakoa erabiltzeko azpitrebetasunak forma mailara gehiago lerratu daitezke esangura mailara baino. Hau da, aurkitu daitezkeen esakuneak, espresioak, formulak norberaren hizkuntzara ekartzeko estrategiak, hausnarketa,..

jarraitzeko

Sindikatu edukia